کیاننامه: جشننامه استاد جمشید کیانفر؛ مقالاتی دربارۀ تاریخ، فرهنگ و تمدن
کیاننامه: جشننامۀ استاد جمشید کیانفر؛ مقالاتی دربارۀ تاریخ، فرهنگ و تمدن تألیف گروهی از نویسندگان به اهتمام نادره جلالی؛ مجموعۀ مقالاتی است که به منظور تجلیل و بزرگداشت مقام علمی استاد جمشید کیانفر، نسخهشناس و مصحح توانا گردآوری شده است. کیانفر که به شناخت منابع و مآخذ تاریخ ایران بهویژه عصر قاجار و نیز فروتنی و حسن خلق شناخته شده، خدمت به فرهنگ ایران را وظیفۀ خود میدانسته است. این اثر در چهار بخش اصلی شامل نوشتارها درباره استاد، مقالات اهدایی پژوهشگران، اشعار اهدایی و نوشتارهایی از خود استاد کیانفر سامان یافته و طیف وسیعی از موضوعات تاریخی، فرهنگی و تمدنی را دربرمیگیرد.
| کیاننامه: جشننامۀ استاد جمشید کیانفر؛ مقالاتی دربارۀ تاریخ، فرهنگ و تمدن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جلالی، نادره (محقق) |
| ناشر | نگارستان اندیشه |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1403 |
| چاپ | اول |
| شابک | 978-622-4924-37-7 |
| موضوع | جشن نامه بزرگان -- مقالههای فارسی -- قرن 14 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PIR 8358 |
ساختار
این کتاب در چهار بخش و یک پیشگفتار سامان یافته است.
گزارش کتاب
کتاب «کیاننامه» به اهتمام نادره جلالی، به عنوان جشننامه و یادبودی برای استاد جمشید کیانفر تدوین شده است. کیانفر از چهرههای برجسته در حوزۀ نسخهشناسی و تصحیح متون تاریخی، بهویژه در دورۀ قاجار است که بیش از چهل فعالیت علمی ارزشمند را در کارنامه خود دارد. در پیشگفتار کتاب به اهمیت تجلیل از مفاخر علمی و فرهنگی اشاره شده و پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به مناسبت بزرگداشت کیانفر نیز در ابتدای اثر آمده است.
بخش نخست کتاب با عنوان «دربارۀ استاد»، به بررسی زندگی، آثار و اندیشههای جمشید کیانفر اختصاص دارد. در این بخش، مقالات متعددی از نویسندگان مختلف گردآوری شده که از جمله میتوان به «نگاهی به زندگی، آثار و اندیشۀ استاد جمشید کیانفر»، «مفاخر در نگاه جمشید کیانفر» و «جمشید کیانفر در نگاه دیگران» اشاره کرد. در مقاله «آثار جمشید کیانفر» نوشته افسانه شفاعتی، فهرست جامعی از تألیفات و تصحیحات او ارائه شده است. سید علی آلداود در مقاله «جمشید کیانفر تاریخنگار پُرکار»، به رویکرد تاریخی کیانفر و تأکید او بر استناد به اسناد معتبر در پژوهشهای تاریخی پرداخته است. همچنین، همسر وی، پروین استخری، در مقاله «همسرم، جمشید کیانفر» خاطرات شخصی خود را از او بازگو کرده است. دیگر مقالات این بخش به موضوعاتی همچون «کیانفر و ترجمه» از فرزام اجلالی، «کیانفر مورخی اهل گفتگو» از فریبا افکاری و «کیانفر و میراث مکتوب» از اکبر ایرانی میپردازند. عسکر بهرامی در مقاله «زکلکش کیان فرّ جمشید یافت؛ تلاش استاد جمشید کیانفر در معرفی سفرنامهها» به کوششهای او در حوزۀ سفرنامهنویسی اشاره کرده است. سعاد پیرا نیز در «بررسی تطبیقی آثار تصحیحی در رشتۀ تاریخ» به مقایسۀ آثار مصححان مختلف از جمله اعتمادالسلطنه پرداخته است.
بخش دوم کتاب تحت عنوان «مقالات اهدایی»، شامل مجموعهای از مقالات و تصحیحهای پژوهشی است که توسط استادان و پژوهشگران به استاد کیانفر اهدا شده است. این بخش تنوع موضوعی گستردهای دارد و حوزههای مختلف تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران را پوشش میدهد. از جمله مقالات این بخش میتوان به «نگاهی به بارتولد و آثار او» از غلامرضا امیرخانی و آبتین گلکار، «سقراط از نگاه افلاطون «مرد روشمند»» از علی اوجبی، و «اشعار بازیافتۀ خالد هروی» از بهروز ایمانی اشاره کرد. رسول جعفریان در مقاله «گزارش سفر ناصرالدینشاه به عتبات» به بررسی سفرنامهای از آیتالله سید محمد حسین شهرستانی پرداخته است. محمود جعفری دهقی نیز در «رودلف ماتسوخ در ایران» به فعالیتهای این محقق در ایران اشاره کرده است. مقالاتی همچون «قاجارها: «واپسین قزلباشان»» نوشته راجر سیوری با ترجمه مجتبی خلیفه، و «تاریخهای محلی فارسی: سنت ورای آنها و پندار نویسندگانشان» از ان کی. اس لمبتون با ترجمه سلمان ساکت، از دیگر مطالب ارزشمند این بخش هستند. سید صادق سجادی در «نگاهی به رفتارهای سیاسی، دینی و فرهنگی زیدیان شمال ایران» به تاریخ محلی زیدیان پرداخته و عمادالدین شیخالحکمایی در «مسجد مدرسه فتحیه تهران به تاریخ ۱۲۹۷ قمری» به بررسی یک بنای تاریخی مهم اشاره کرده است. همچنین، مهدی فراهانی منفرد در «نقد تاریخی، در جستجوی مؤلف کتاب اسرار قاسمی» به شناسایی مؤلف یک اثر تاریخی پرداخته و سید سعید میرمحمدصادق در «منبعی چندسویه از روزگار ساسانیان» به تحلیل اطلاعات تاریخی و جغرافیایی دورۀ ساسانی توجه نشان داده است.
بخش سوم کتاب با عنوان «اشعار اهدایی»، شامل دو شعر است که توسط عطاءالله حسنی و اصغر هادیپور (شاهد) در تجلیل از استاد کیانفر سروده شدهاند. شعر اصغر هادیپور، ترجمه و تلخیص منظومی از گفتار استاد کیانفر در کارگاه نسخهشناسی است.
بخش چهارم و پایانی کتاب، نوشتارهایی از خود استاد جمشید کیانفر را دربرمیگیرد. عناوین مقالات او در این بخش عبارتند از: «از کشتار تا نوشتار»، «در اهمیت کتابخانۀ مجلس در فرهنگ ایران»، «روزگار رو به افول» و «پیوسته آنی که نیستم خطابم میکنند». این مقالات بازتابدهنده دغدغههای فکری و علمی کیانفر در حوزۀ تاریخ، فرهنگ و کتابت هستند. در پایان کتاب نیز بخشی شامل عکسها، اسناد و مدارک مرتبط با زندگی و فعالیتهای استاد کیانفر آورده شده است.
کیانفر در طول سالهای خدمت خود در کتابخانۀ ملی، اقدامات مهمی از جمله جمعآوری اعلامیهها و نشریات دورۀ انقلاب، حفظ نسخ خطی در ایام جنگ، طرح احیای روزنامههای عصر ناصری و انتقال کتابخانۀ پهلوی به کتابخانۀ ملی را انجام داده است. نگاه او در بررسی مسائل تاریخی، منصفانه و مبتنی بر اسناد است و بر این باور است که تاریخ ایران بعد از اسلام، بهویژه تاریخ معاصر، باید بر اساس متون و اسناد و در سه حوزۀ تاریخ اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بازنویسی شود.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات