کتاب في المنطق الخطابة

كتاب في المنطق: الخطابة، اثری از ابونصر محمد بن محمد بن طرخان فارابی (257-339ق)، ملقب به معلم ثانی، است که توسط محمد سلیم سالم تحقیق شده و تعلیقاتی بر آن افزوده شده است.

کتاب في المنطق الخطابة
کتاب في المنطق الخطابة
پدیدآورانفارابی، محمد بن محمد (نويسنده) سالم، محمد سلیم (محقق)
ناشرمطبعة دار الکتب
مکان نشرمصر
سال نشر1976م
چاپ1
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
/ف2ک2 66 BC
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

کتاب حاضر، به موضوع خطابه اختصاص یافته و در حقیقت نوشته‌ای مختصر برجای‌مانده از شرحی توسط فارابی بر کتاب خطابه ارسطو است[۱] که حاوی قوانینی در سنجش سخنان خطابی، انواع خطبه‌ها و سخنان بلیغان و خطبا و تمام امور تأثیرگذار در فن خطابه است[۲]. در منابع، نام یونانی کتاب ارسطو، «رطوریه» یا «اروطوریقا» ذکر شده است[۳]. گفته شده است کتاب ارسطو را اسحاق بن حنین به زبان عربی ترجمه کرده و فارابی آن را شرح و تفسیر کرده است[۴].

گفته شده است این شرح در حقیقت شامل همه کتاب خطابه بوده و عالمانی مانند ابن رشد و به احتمال زیاد ابن سینا آن را دیده و از آن بهره برده‌اند، لکن به دست نرسیده است[۵]. از نگاه محقق آنچه از کتاب یادشده در دست است خلاصه‌ای از مطالب کتاب خطابه ارسطو بوده که مطالب مربوط به خطابه آن در برابر سایر مباحث منطقی آن اندک است[۶].

محقق علاوه بر اشاره به صفحات نسخه اصلی کتاب در کنار صفحات، به مستندسازی اقوال، بیان مفهوم برخی عبارات و توضیحاتی پیرامون برخی مطالب در پاورقی پرداخته است[۷].

پانویس

  1. ر.ک: تصدیر، ص3-4؛ ابن ندیم، محمد بن اسحاق، ص368
  2. ر.ک: ابن ابى‌اصیبعه، احمد بن قاسم، ج1، ص281-282
  3. ر.ک: همان؛ ابن ندیم، محمد بن اسحاق، ص368
  4. ر.ک: تصدیر، ص4؛ حاجى خلیفه، مصطفى بن عبدالله، ج‏4، ص682؛ صدیق‏حسن‏خان، محمدصدیق، ج‏2، ص214
  5. ر.ک: تصدیر، ص3
  6. ر.ک: همان، ص4-5
  7. ر.ک: متن کتاب، ص7-9

منابع مقاله

  1. مقدمه و متن کتاب.
  2. ابن ابى‌اصیبعه، احمد بن قاسم‏، «عيون الأنباء في طبقات الأطباء»، قاهره، الهيئة المصرية العامة للكتاب، 2001م، چاپ اول.
  3. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، «الفهرست‏»، بیروت، دارالمعرفة، بی‌تا، چاپ اول.
  4. حاجى خلیفه، مصطفى بن عبدالله، «كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون‏»، بیروت، دارإحياء التراث العربي، بی‌تا، چاپ اول.
  5. صدیق‏حسن‏خان، محمدصدیق‏، «أبجد العلوم»، بیروت، دارالكتب العلمية، منشورات محمد علی بیضون، 1420ق، چاپ اول.


وابسته‌ها