پیچیدگی‌های شناخت فرهنگ و هنر ایران: پژوهشی در مباحث هخامنشی، اوستایی و ساسانی
| پیچیدگی‌های شناخت فرهنگ و هنر ایران: پژوهشی در مباحث هخامنشی، اوستایی و ساسانی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سودآور، ابوالعلاء (نویسنده)
بهارلو، علیرضا (مترجم) معتقدی، کیانوش (مترجم) |
| ناشر | خانه فرهنگ و هنر مان |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | ۱۴۰۲ش |
| شابک | 7ـ9ـ92595ـ622ـ978 |
| کد کنگره | |
پیچیدگی‌های شناخت فرهنگ و هنر ایران: پژوهشی در مباحث هخامنشی، اوستایی و ساسانی تألیف ابوالعلاء سودآور، مترجم علیرضا بهارلو و کیانوش معتقدی؛ هدف نویسنده در این کتاب، نشان‌دادن ضعف و ناکارآمدی روش‌های تک‌بعدی چه در مورد اشیای باستانی و چه دربارۀ اسناد نوشتاری است و اینکه چگونه متخصصان مغالطه کرده و متن یا داده‌های علمی را به گونه‌ای تفسیر می‌کنند که با سوگیری‌های شخصی‌شان همخوانی داشته باشد. پس باید گفت آنها هم به اندازۀ جاعلان آثار هنری دستی در گمراهی و فریب‌کاری دارند.
ساختار
مباحث این کتاب به نوزده بخش به همراه مقدمۀ آغازین و یک پیوست و یک یادداشت الحاقی تقسیم شده است.
گزارش کتاب
هر شیء یا متن باستانی به‌مثابۀ سندی است که می‌تواند روشنگر گذشتۀ نوع بشر باشد. «جعلی» خواندن این‌گونه آثار بدون دقت و توجه کافی، درحقیقت به معنای پاک‌کردن اطلاعات بالقوۀ سودآور است امروزه بسیاری از پژوهشگران سهل‌انگارانه برخی اشیاء و متون باستانی را تقلبی می‌نامند؛ به‌ویژه اگر شیء یا متن موردنظر به نوعی با نظریه‌های غیرموجهی که دربارۀ آنها اندیشه به خرج داده‌اند، در تضاد باشد. ادعاهای مرتبط با جعلی‌بودن تا حدودی به دلیل تاختن باستان‌شناسان به آثار باستانی مکشوفۀ «غیررسمی» رواج پیدا کرده است. چنین رویکردی درواقع در راستای تأیید و حمایت از «کنوانسیون یونسکو» مبنی بر حفظ آثار باستانی صورت می‌گیرد.
متأسفانه بسیاری از پژوهش‌های امروزی با رویکردی تک‌بعدی، یا نسبت به رد اعتبار یک سند اقدام می‌کند یا با همان رویکرد، نظریه‌هایی را بر اساس سوگیری‌های ازپیش‌تعیین‌شده ارائه می‌دهد. هدف نویسنده در این کتاب، نشان‌دادن ضعف و ناکارآمدی روش‌های تک‌بعدی چه در مورد اشیای باستانی و چه دربارۀ اسناد نوشتاری است و اینکه چگونه متخصصان مغالطه کرده و متن یا داده‌های علمی را به گونه‌ای تفسیر می‌کنند که با سوگیری‌های شخصی‌شان همخوانی داشته باشد. پس باید گفت آنها هم به اندازۀ جاعلان آثار هنری دستی در گمراهی و فریب‌کاری دارند.
مباحث این کتاب به نوزده بخش به همراه مقدمۀ آغازین و یک پیوست و یک یادداشت الحاقی تقسیم شده است. نویسنده در هفت بخش آغازین، به بررسی دعاوی مبنی بر جعلی‌بودن آثار متعدد سیمین و ارتباط‌شان با درک اشتباه از تکنیک‌های فلزکاری و برداشت‌های نادرست از زبان‌شناسی تاریخی پرداخته است. دیگر بخش‌های کتاب به بازخوانی تاریخ مادها، هخامنشیان و ساسانیان و همچنین پیچیدگی‌ها و دشواری‌های فهم «اوستا» که همگی به واسطۀ اطلاعات به‌دست‌آمده از آثار و منابع نویافته حاصل شده است، اختصاص دارد.
این آثار و منابع درمجموع تصویر متناقضی از «آب و آتش» را به عنوان یک مفهوم دوگانۀ فراگیر (ثنویت) مطرح می‌کند که تمامی جهان‌بینی‌های پادشاهی بعدی بر آن بنا شده است. در پایان هم نقص‌های کنوانسیون یونسکو در رابطه با میراث فرهنگی در ضمیمۀ کتاب بررسی شده است. یادداشت الحاقی کتاب هم دربرگیرندۀ نظرات پرفسور رودیگر اشمیت دربارۀ نسخۀ پیش از چاپ این کتاب است.[۱]
پانويس