پادشاهی میسان و اهواز یا احواز

پادشاهی میسان و اهواز یا احواز
پدیدآوران	قیم، عبدالنبی (نویسنده)
ناشر	اختران
مکان نشر	تهران
سال نشر	۱۳۹۸
کد کنگره	‏

پادشاهی میسان و اهواز یا احواز تألیف عبدالنبی قیم، کتابی که پیش روی شماست، شامل دو بخش مجزا و جدا از هم است. بخش اول کتاب درباره پادشاهی میسان است. بخش دوم کتاب به پیشینه تاریخی نام اهواز اختصاص دارد و این که ریشه نام اهواز چیست و این نام از کجا آمده است؟

ساختار

کتاب با پیش‌گفتار آغاز می‌شود، و پس از بیان مطالبی درباره پادشاهی میسان و سرآغاز سخن، از شش فصل تشکیل شده است. در پایان کتاب هم منابع کتاب و نمایه آورده شده است. عناوین فصل‌های کتاب:

فصل اول: پادشاهی میسان در عرصه تاریخ

فصل دوم: میسان، کرخ، نهر تیری

فصل سوم: پادشاهان میسان

فصل چهارم: اوضاع اجتماعی و سیاسی

فصل پنجم: اوضاع اقتصادی

فصل ششم: فرهنگ و ادب

گزارش محتوا

سفرنامه‌ی حاضر حاصل سیاحت هفده ماهه‌ی توین بی از کشورهای آسیا، اقیانوسیه و آمریکای لاتین است که او در سال 1956 بدان مبادرت کرد. شرح وی از این سفر دور دراز با سفرنامه‌های مرسوم بسیار متفاوت است. او مشاهدات خود را در 73 گفتار مستقل از هم چنان تدوین کرده که خواننده می‌تواند هر گفتار را که مایل است انتخاب کند و بخواند بی آنکه پیوستگی مطالب را از دست بدهد. او در هر گفتار مطالبی را که از نظر تاریخی و مسائل روز حائز اهمیت است شرح داده و در عین حال از ذکر خاطرات روزانه، که اگر بدان اقدام می‌کرد سیاحت نامه‌اش مثنوی هفتاد من کاغذ می‌شد، دوری گزیده است. در این میان وی شرح سفر خود را در گوشه و کنار ایران در 8 گفتار به تفصیل بیان کرده؛ در میان کشورهای متعدد و مقصد خود بیشترین گفتارها را به ایران و هند و خاورمیانه اختصاص داده. حال که قریب 50 سال از زمان مسافرت او به دور دنیا می‌گذرد و گذر این ایام بسیاری از تحلیل‌های تاریخی او را، بالاخص در منطقه‌ای که ما در آن قرار داریم، به محک تجربه درآورده خواندن نظرات او جذابیت بسیار بیشتری پیدا می‌کند. بعد از شرح مبسوط از دیدنی‌های ایران و شبه قاره‌ی هند مطالب فراوانی در مورد عربستان، فلسطین، سوریه، لبنان، اردن و عراق و کشورهای دیگر، هلال حاصلخیزی دارد که سفرنامه‌ی او را برای خوانندگان فارسی زبان فوق‌العاده دلچسب می‌کند. آنچه توین بی در سیاحت نامه‌ی خود توصیف می‌کند به دلیل احاطه‌ی حیرت انگیزش به وقایع تاریخ ایام گذشته و مسائل روز عالم و نیز به خاطر ژرف نگری معمول خود به علل و عوامل حوادث و تأثیر متقابل رخدادهای دنیا بر یکدیگر، اثری خواندنی و ماندنی پیش روی خواننده می‌نهد. در حقیقت دایرة المعارفی از نکات بدیع «جغرافیایی تاریخی» فراهم آورده و آن را به صورت سکانس‌های سینمایی، نه آنکه تنها شرح داده باشد، بلکه چنان تدوین کرده که گویی به خواننده می‌گوید بعد از قرائت اثر جاودانه و بسیار مطولش به نام بررسی تاریخ در 12 جلد حال تکیه بدهد و آنچه او در این سفرنامه به زبان ساده تر بر پرده‌ی ذهن او مجسم می‌کند، تماشا نماید و از رنگارنگی آن لذت ببرد.

توین بی در شرح تشبیهات و قیاسات مناظری که در اکناف عالم می‌بیند استادی بی بدیل است و می‌کوشد به عمق و ریشه‌ی این استعارات و تأثیراتی که برجا گذاشته‌اند موشکافانه نظر کند؛ و آنچه خود می‌بیند پیش چشم خواننده بگذارد تا او هم از تماشای آن احساس التذاذ کند. وی خود در مقدمه‌ی این کتاب می‌نویسد: «سفری که در این کتاب توصیف می‌کنم طولانی‌ترین مسافرتی است که من و همسرم در زندگی به آن اقدام کرده‌ایم. بعد از آنکه از مشاغلمان بازنشسته شدیم فرصت انجام این سفر طولانی را به دست آوردیم. ملاقات چهره به چهره با اشخاص و دیدن مناظر یک سرزمین به چشم خود در مقایسه با مجلداتی از نوشته‌ها و تصاویر و نقشه‌ها، ارزشمندتر است. ما به سفری توان فرسا اما پرفایده رفتیم. با خاطره‌ای از دوستی‌های تازه و معلومات جدید، که برای بقیه‌ی عمر ما سرمایه‌ی گران بهایی خواهد بود».

منابع مقاله

کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران