۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' عبد ' به ' عبد') |
جز (جایگزینی متن - ' .' به '. ') |
||
خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
عتبة الكتبة، نوشته على بن احمد منتجب الدين بديع، تصحيح محمد قزوينى و [[اقبال آشتیانی، عباس|عباس اقبال آشتيانى]] | عتبة الكتبة، نوشته على بن احمد منتجب الدين بديع، تصحيح محمد قزوينى و [[اقبال آشتیانی، عباس|عباس اقبال آشتيانى]] | ||
اين كتاب، جُنگى از «مراسلات» ديوان سلطان سنجر سلجوقى و نمونه برجستهاى از «ترسّل» و نامه نگارى دربارى به زبان فارسى است. ترسل از شغلهاى مهم دربارهاى ايران گذشته به شمار مىرفت و بر پايه سخن ابن نديم در الفهرست، پيش از اسلام نيز وجود داشت. مكتوبات فراوانى از روزگار ساسانيان به فرمان شاه يا وزير در قالب «منشور»، «فرمان حكومتى»، «فتح نامه»، «امان نامه» و ... در دست است. سنجر، آخرين پادشاه سلجوقى (115 - 255ق) نيز كه بر همه قلمرو شرق اسلامى تا عراق و شامات فرمان مىراند، به مؤيد الدوله، منتجب الدين بديع اتابك جوينى، دبير دبيرخانه و يكى از كاتبان و دبيران خوش قلمش امر كرد كه «فرمانهاى حكومتى» اين روزگار را بنويسد. وى آنها را كنار يكديگر فراهم آورد و با افزودن مقدمه كوتاهى بر آنها، اين كتاب را سامان داد. بر پايه حدس قزوينى، اين كتاب ميان 825 تا 845 هجرى فراهم شده است. | اين كتاب، جُنگى از «مراسلات» ديوان سلطان سنجر سلجوقى و نمونه برجستهاى از «ترسّل» و نامه نگارى دربارى به زبان فارسى است. ترسل از شغلهاى مهم دربارهاى ايران گذشته به شمار مىرفت و بر پايه سخن ابن نديم در الفهرست، پيش از اسلام نيز وجود داشت. مكتوبات فراوانى از روزگار ساسانيان به فرمان شاه يا وزير در قالب «منشور»، «فرمان حكومتى»، «فتح نامه»، «امان نامه» و. .. در دست است. سنجر، آخرين پادشاه سلجوقى (115 - 255ق) نيز كه بر همه قلمرو شرق اسلامى تا عراق و شامات فرمان مىراند، به مؤيد الدوله، منتجب الدين بديع اتابك جوينى، دبير دبيرخانه و يكى از كاتبان و دبيران خوش قلمش امر كرد كه «فرمانهاى حكومتى» اين روزگار را بنويسد. وى آنها را كنار يكديگر فراهم آورد و با افزودن مقدمه كوتاهى بر آنها، اين كتاب را سامان داد. بر پايه حدس قزوينى، اين كتاب ميان 825 تا 845 هجرى فراهم شده است. | ||
بخش فراوانى از عتبه، فرمانهاى حكومتى را در باره نصب افراد گوناگون در بر دارد، اما افزون بر اينها، شمارى از نامههاى عادى با نثرى ادبى نيز در آن هست. شايد هدف اصلى نويسنده، آموزش نامه نگارى بوده باشد. بارى، اين فرمانها به مسائلى مانند امارت و رياست شهرها، قضاوت، شغل تدريس، اوقاف، حسبه، خطيب، نيابت وزارت طغرا و نقابت سادات و ... مىپردازند. | بخش فراوانى از عتبه، فرمانهاى حكومتى را در باره نصب افراد گوناگون در بر دارد، اما افزون بر اينها، شمارى از نامههاى عادى با نثرى ادبى نيز در آن هست. شايد هدف اصلى نويسنده، آموزش نامه نگارى بوده باشد. بارى، اين فرمانها به مسائلى مانند امارت و رياست شهرها، قضاوت، شغل تدريس، اوقاف، حسبه، خطيب، نيابت وزارت طغرا و نقابت سادات و. .. مىپردازند. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
1. مقدمهاى كلى در باره ديد و بينش سياسى به ارتباط با دولت و حكومت و روابطش با مردم يا علما؛ | 1. مقدمهاى كلى در باره ديد و بينش سياسى به ارتباط با دولت و حكومت و روابطش با مردم يا علما؛ | ||
2. نام و ويژگىهاى شخصى و مديريتى و دانش و تجربه امير، قاضى، محتسب يا ...؛ | 2. نام و ويژگىهاى شخصى و مديريتى و دانش و تجربه امير، قاضى، محتسب يا. ..؛ | ||
3. مسئوليتها و تكليفهاى نهاده شده بر دوش صاحب منصبان؛ | 3. مسئوليتها و تكليفهاى نهاده شده بر دوش صاحب منصبان؛ |
ویرایش