۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ابو ' به ' ابو') |
جز (جایگزینی متن - ' عبد ' به ' عبد') |
||
خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
مؤلف، ابتدا به روايات دال بر وجوب غسل يا شستن پا هنگام وضو پرداخته، مىگويد: آنچه در صحاح و سنن از ابن عباس نقل شده كه دلالت بر وجوب غسل پا دارند، مجموعاً از پنج طريق مىباشند كه عبارتند از: | مؤلف، ابتدا به روايات دال بر وجوب غسل يا شستن پا هنگام وضو پرداخته، مىگويد: آنچه در صحاح و سنن از ابن عباس نقل شده كه دلالت بر وجوب غسل پا دارند، مجموعاً از پنج طريق مىباشند كه عبارتند از: | ||
1- طريق اول و اسانيد آن كه عطاء بن يسار از ابن عباس نقل كرده است و بخارى آن را به اين صورت ذكر نموده است: «حدثنا محمد بن | 1- طريق اول و اسانيد آن كه عطاء بن يسار از ابن عباس نقل كرده است و بخارى آن را به اين صورت ذكر نموده است: «حدثنا محمد بن عبدالرحيم قال: أخبرنا أبو سلمة الخزاعي منصور بن سلمة قال: أخبرنا ابن بلال؛ يعنى سليمان عن زيد بن أسلم عن عطاء بن يسار عن ابن عباس أنّه توضأ فغسل وجهه، أخذ غرفة من ماء فمضمض بها و استنشق ثم أخذ غرفة من ماء فجعل بها هكذا أضافها إلى يده الأخرى فغسل بهما وجهه، أخذ غرفة من ماء فغسل بها يده اليمنى ثم أخذ غرفة من ماء فغسل بها يده اليسرى ثم مسح برأسه ثم أخذ غرفة من ماء فرش على رجله اليمنى حتى غسلها ثم أخذ غرفة أخرى فغسل بها رجله؛ يعنى اليسرى ثم قال: هكذا رأيت رسول الله(ص) يتوضأ». ابن داود و نسائى نيز همين روايت را به گونههاى ديگرى نقل كردهاند. | ||
2- طريق دوم كه سعيد بن جبير از ابن عباس نقل كرده است و ابن داود آن را ذكر نموده است، امّا مناقشاتى كه در سند روايت وجود دارد يكى سليمان بن بلال است كه [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانى]] او را جزو مطعونين آورده است. | 2- طريق دوم كه سعيد بن جبير از ابن عباس نقل كرده است و ابن داود آن را ذكر نموده است، امّا مناقشاتى كه در سند روايت وجود دارد يكى سليمان بن بلال است كه [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانى]] او را جزو مطعونين آورده است. | ||
خط ۸۳: | خط ۸۳: | ||
در روايات دال بر وجوب مسح پا به هنگام وضو اتفاق نظر وجود دارد؛ جايى كه مىگويد: «الوضوء غسلتان و مسحتان». توضيحش نيز به اين صورت است كه: «افترض الله غسلتين و مسحتين أ لا ترى أنّه ذكر التيمم فجعل مكان الغسلتين مسحتين و ترك المسحتين»، همانگونه كه ملاحظه مىشود وجوب مسح را به جاى شستن به صراحت اعلام مىكند. | در روايات دال بر وجوب مسح پا به هنگام وضو اتفاق نظر وجود دارد؛ جايى كه مىگويد: «الوضوء غسلتان و مسحتان». توضيحش نيز به اين صورت است كه: «افترض الله غسلتين و مسحتين أ لا ترى أنّه ذكر التيمم فجعل مكان الغسلتين مسحتين و ترك المسحتين»، همانگونه كه ملاحظه مىشود وجوب مسح را به جاى شستن به صراحت اعلام مىكند. | ||
اين روايات به چند صورت از | اين روايات به چند صورت از عبدالرزاق، به يك صورت از ابن شيبه و به يك صورت از حميدى و ديگران نقل شده است. | ||
ما در اينجا فقط به رواياتى كه | ما در اينجا فقط به رواياتى كه عبدالرزاق از اشخاص گوناگون نقل كرده، اشاره مىكنيم: | ||
1- قال | 1- قال عبدالرزاق عن ابن جريح قال أخبرنى عمرو بن دينار أنه سمع عكرمة يقول: قال ابن عباس: الوضوء غسلتان و مسحتان. | ||
2- قال | 2- قال عبدالرزاق عن معمر عن جابر بن يزيد أو عكرمة عن ابن عباس قال افترض الله غسلتين و مسحتين أ لا ترى أنّه ذكر التيمم فجعل مكان الغسلتين مسحتين و ترك المسحتين و قال رجل لمطر الوراق من كان يقول المسح على الرجلين؟ فقال: فقهاء كثير. | ||
3- روى | 3- روى عبدالرزاق عن معمر عن عبدالله بن محمد بن عقيل عن الرُّبَيِّع أن رسول الله(ص) غسل قدميه ثلاثاً قالت لنا إن ابن عباس قد دخل على فسألنى عن هذا فأخبرته فقال يأبى الناس إلا الغسل و نجد فى كتاب الله المسح؛ يعنى القدمين. مؤلف اسناد ديگرى را هم آورده كه ما از پرداختن به آنها صرف نظر مىكنيم، امّا تصريحاتى كه از قول علما ذكر كرده، يكى بيان [[طبری آملی، محمد بن جریر|طبرى]] است كه گفته: حدثنا أبو كريب قال حدثنا محمد بن قيس الخراسانى عن ابن جريح عن عمرو بن دينار عن عكرمة عن ابن عباس قال: الوضوء غسلتان و مسحتان. | ||
[[سيوطى]] هم گفته: و أخرج | [[سيوطى]] هم گفته: و أخرج عبدالرزاق و عبدبن حميد عن ابن عباس قال: افترض الله غسلتين و مسحتين أ لا ترى أنه ذكر التيمم فجعل مكان الغسلتين مسحتين و ترك المسحتين و أخرج ابن جرير و ابن المنذر عن قتادة مثله. | ||
كلماتى از ابن ابى حاتم، ابن حجر، موفق الدين بن قدامة و ابوزرعة و ديگران نيز آمده است كه تأكيد همگى روى نكتهى مذكور مىباشد. | كلماتى از ابن ابى حاتم، ابن حجر، موفق الدين بن قدامة و ابوزرعة و ديگران نيز آمده است كه تأكيد همگى روى نكتهى مذكور مىباشد. |
ویرایش