۶۱٬۱۸۹
ویرایش
شرح منازل السائرين (التلمسانى): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'عبد الله' به 'عبدالله'
جز (جایگزینی متن - ']] ،' به ']]،') |
جز (جایگزینی متن - 'عبد الله' به 'عبدالله') |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
|- | |- | ||
|پدیدآورندگان | |پدیدآورندگان | ||
|data-type='authors'|[[انصاری، | |data-type='authors'|[[انصاری، عبدالله بن محمد]] (نويسنده) | ||
[[تلمسانی، سلیمان بن علی]] (شارح) | [[تلمسانی، سلیمان بن علی]] (شارح) | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
== معرفى اجمالى == | == معرفى اجمالى == | ||
'''شرح منازل السائرين (التلمسانى)''' كه نام آن بر روى جلد كتاب بدين صورت ثبت شده است: «شرح عفيف الدين سليمان التلمسانى على منازل السائرين»، تأليف [[تلمسانی، سلیمان بن علی|ابو الربيع، عفيف الدين، سليمان بن على بن | '''شرح منازل السائرين (التلمسانى)''' كه نام آن بر روى جلد كتاب بدين صورت ثبت شده است: «شرح عفيف الدين سليمان التلمسانى على منازل السائرين»، تأليف [[تلمسانی، سلیمان بن علی|ابو الربيع، عفيف الدين، سليمان بن على بن عبدالله بن على بن ياسين عابدى تلمسانى]]، به زبان عربى است. | ||
شارح در كتاب، تصريحى به نام آن نكرده است، ولى در آغاز و انجام شرح، عباراتى دارد كه مشعر به اين نام است. در آغاز مى‌گويد: «من در شرح مقاصد شيخ عارف محقق، ابو اسماعيل، | شارح در كتاب، تصريحى به نام آن نكرده است، ولى در آغاز و انجام شرح، عباراتى دارد كه مشعر به اين نام است. در آغاز مى‌گويد: «من در شرح مقاصد شيخ عارف محقق، ابو اسماعيل، عبدالله انصارى، از خدا طلب خير نمودم» و در انجام مى‌گويد: «شرح بعضى از مقاصد [[انصاری، عبدالله بن محمد |شيخ عبدالله انصارى]] به پايان رسيد». | ||
شروح زيادى بر كتاب «منازل السائرين» نوشته شده كه مهم‌ترين آنها شرح عفيف الدين تلمسانى و مشهورترين آنها شرح عبد الرزاق قاسانى است. | شروح زيادى بر كتاب «منازل السائرين» نوشته شده كه مهم‌ترين آنها شرح عفيف الدين تلمسانى و مشهورترين آنها شرح عبد الرزاق قاسانى است. | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
ناشر نسخه حاضر، دانشمند بزرگوار، آقاى [[محسن بيدارفر]] مى‌فرمايد: «هنگامى كه مشغول تحقيق و نشر كتاب [[منازل السائرين|شرح منازل السائرين كمال الدين عبد الرزاق قاسانى]] بودم، به جست‌وجوى شروح ديگر منازل السائرين پرداختم تا در آماده نمودن شرح قاسانى از آنها استفاده نمايم كه دوست عزيزم، فاضل ارجمند، حجة الاسلام و المسلمين، [[مهدوی‌راد، محمدعلی|محمدعلى مهدوى‌راد]] در مسافرتى كه به سوريه داشت، شرح عارف مشهور عفيف الدين سليمان بن على تلمسانى را براى بنده تهيه نموده و به بنده تقديم كرد كه من آن را حلقه گم‌شده در ميان شروح منازل السائرين يافتم و آن شرح متينى است كه عبد الرزاق قاسانى در شرحش به آن بسيار زياد، اعتماد نموده است. | ناشر نسخه حاضر، دانشمند بزرگوار، آقاى [[محسن بيدارفر]] مى‌فرمايد: «هنگامى كه مشغول تحقيق و نشر كتاب [[منازل السائرين|شرح منازل السائرين كمال الدين عبد الرزاق قاسانى]] بودم، به جست‌وجوى شروح ديگر منازل السائرين پرداختم تا در آماده نمودن شرح قاسانى از آنها استفاده نمايم كه دوست عزيزم، فاضل ارجمند، حجة الاسلام و المسلمين، [[مهدوی‌راد، محمدعلی|محمدعلى مهدوى‌راد]] در مسافرتى كه به سوريه داشت، شرح عارف مشهور عفيف الدين سليمان بن على تلمسانى را براى بنده تهيه نموده و به بنده تقديم كرد كه من آن را حلقه گم‌شده در ميان شروح منازل السائرين يافتم و آن شرح متينى است كه عبد الرزاق قاسانى در شرحش به آن بسيار زياد، اعتماد نموده است. | ||
انگيزه شارح از تأليف اين شرح، اين بود كه شيخ ناصر الدين ابو بكر بن قليج، از شارح تلمسانى درخواست مى‌نمايد كه مقاصد شيخ | انگيزه شارح از تأليف اين شرح، اين بود كه شيخ ناصر الدين ابو بكر بن قليج، از شارح تلمسانى درخواست مى‌نمايد كه مقاصد شيخ عبدالله انصارى در منازل السائرين را شرح نمايد و شارح، امر ايشان را امتثال مى‌نمايد و از خدا طلب خير مى‌كند و شرح منازل السائرين را به رشته تحرير درمى‌آورد. | ||
در عظمت اين شرح مى‌توان گفت كه اين شرح با الهام ربانى و تأييد الهى نوشته شده است، زيرا شارح در خطبه شرح، مى‌فرمايد: «و هم‌اكنون شروع به نوشتن شرح مى‌نمايم بر حسب آنچه كه قلم رحمانى بر من القا و الهام مى‌كند؛ قلمى كه به انسان آنچه را نمى‌دانست ياد داد». | در عظمت اين شرح مى‌توان گفت كه اين شرح با الهام ربانى و تأييد الهى نوشته شده است، زيرا شارح در خطبه شرح، مى‌فرمايد: «و هم‌اكنون شروع به نوشتن شرح مى‌نمايم بر حسب آنچه كه قلم رحمانى بر من القا و الهام مى‌كند؛ قلمى كه به انسان آنچه را نمى‌دانست ياد داد». | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
شرح منازل السائرين تلمسانى، به لحاظ قدمت تاريخى كه دارد و تقريبا اولين شرح محسوب مى‌شود، داراى ويژگى‌هايى است كه منحصربه‌فرد است و در ساير شروح وجود ندارد. پاره‌اى از آن ويژگى‌ها عبارتند از: | شرح منازل السائرين تلمسانى، به لحاظ قدمت تاريخى كه دارد و تقريبا اولين شرح محسوب مى‌شود، داراى ويژگى‌هايى است كه منحصربه‌فرد است و در ساير شروح وجود ندارد. پاره‌اى از آن ويژگى‌ها عبارتند از: | ||
#ماتن؛ يعنى [[انصاری، عبدالله بن محمد|خواجه | #ماتن؛ يعنى [[انصاری، عبدالله بن محمد|خواجه عبدالله انصارى]]، در ابتداى هر بابى آيه‌اى را از قرآن مى‌آورد كه متناسب با عنوان و مطالب باب است، لكن وجه تناسب آيه با عنوان باب، در همه جا واضح نيست؛ به همين جهت، شارح؛ يعنى تلمسانى، ابتدا، مفردات آيات را معنى مى‌كند، پس از آن آيه را معنا مى‌كند و سپس به بيان وجه تناسب آيه با عنوان باب مى‌پردازد. گاهى تناسب را بسيار ستايش مى‌نمايد، مانند باب حرمت ص 175 و گاهى متذكر عدم تناسب مى‌شود و مى‌گويد: شيخ، آيه را تبركا ذكر نموده است، مانند باب مراقبت ص 169 و گاهى نيز بيان مى‌كند كه تناسب، مبتنى بر تفسير باطنى آيه است، نه تفسير ظاهرى، مانند باب استقامت ص 191. اين مطلب، حاكى از تبحر شارح بر تفسير قرآن است. | ||
#شارح علامه، در شرح منازل و مقامات سلوك، هر جا با ماتن اختلاف ديدگاه دارد، اجتهاد مى‌كند و نظرات خويش را ابراز مى‌نمايد، فلذا شرح او شرح تقليدى نيست، بلكه مشحون از تحقيقات و ابتكارات است كه به‌عنوان نمونه، به برخى از آنها اشاره مى‌نماييم: | #شارح علامه، در شرح منازل و مقامات سلوك، هر جا با ماتن اختلاف ديدگاه دارد، اجتهاد مى‌كند و نظرات خويش را ابراز مى‌نمايد، فلذا شرح او شرح تقليدى نيست، بلكه مشحون از تحقيقات و ابتكارات است كه به‌عنوان نمونه، به برخى از آنها اشاره مى‌نماييم: | ||
#:الف) در باب بصيرت، صفحه 347، نظر خويش را پيرامون حديث «اتقوا فراسة المؤمن، فانه ينظر بنور الله»، چنين بيان مى‌كند: آنچه كه با تجربه نزد من به اثبات رسيده اين است كه فراست اهل معرفت، تنها در اين است كه آنان را كه استعداد معرفت خدا و وصول به مقام جمع را دارند، از سايرين تشخيص مى‌دهند، ولى فراست اهل رياضت، با گرسنگى و خلوت و پاك نمودن باطن، بدون رسيدن به حق تعالى است كه در اين صورت، صورت‌هاى باطنى و اخبار غيبى مردم براى آنان مكشوف مى‌گردد و از خلق خبر مى‌دهند، زيرا از حق محجوبند، اما اهل معرفت، چون به حق و معارف حق اشتغال دارند، فقط از حق خبر مى‌دهند، زيرا از خلق غافلند. | #:الف) در باب بصيرت، صفحه 347، نظر خويش را پيرامون حديث «اتقوا فراسة المؤمن، فانه ينظر بنور الله»، چنين بيان مى‌كند: آنچه كه با تجربه نزد من به اثبات رسيده اين است كه فراست اهل معرفت، تنها در اين است كه آنان را كه استعداد معرفت خدا و وصول به مقام جمع را دارند، از سايرين تشخيص مى‌دهند، ولى فراست اهل رياضت، با گرسنگى و خلوت و پاك نمودن باطن، بدون رسيدن به حق تعالى است كه در اين صورت، صورت‌هاى باطنى و اخبار غيبى مردم براى آنان مكشوف مى‌گردد و از خلق خبر مى‌دهند، زيرا از حق محجوبند، اما اهل معرفت، چون به حق و معارف حق اشتغال دارند، فقط از حق خبر مى‌دهند، زيرا از خلق غافلند. | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
#هرجا مناسبتى پيش آمده، خواننده را به دستورهاى اخلاقى - عرفانى و شيوه سير و سلوك عملى سفارش مى‌كند. اينها، حاكى از آن است كه شارح، عارف كاركشته و راه‌رفته‌اى است كه خود به كمال رسيده و توان به كمال رساندن سالكان را نيز دارد؛ به‌عنوان نمونه، در باب فرار و رياضت، سه دستور العمل عرفانى به‌عنوان وصيت بيان نموده است. | #هرجا مناسبتى پيش آمده، خواننده را به دستورهاى اخلاقى - عرفانى و شيوه سير و سلوك عملى سفارش مى‌كند. اينها، حاكى از آن است كه شارح، عارف كاركشته و راه‌رفته‌اى است كه خود به كمال رسيده و توان به كمال رساندن سالكان را نيز دارد؛ به‌عنوان نمونه، در باب فرار و رياضت، سه دستور العمل عرفانى به‌عنوان وصيت بيان نموده است. | ||
نسخه حاضر، توسط محقق عبد الحفيظ منصور، رئيس مركز تحقيقات اقتصادى و اجتماعى تونس، در سال 1988م، تحقيق شده و داراى مقدمه‌اى تحقيقى در تصوف و طريق صوفى و شرح حال [[انصاری، عبدالله بن محمد|خواجه | نسخه حاضر، توسط محقق عبد الحفيظ منصور، رئيس مركز تحقيقات اقتصادى و اجتماعى تونس، در سال 1988م، تحقيق شده و داراى مقدمه‌اى تحقيقى در تصوف و طريق صوفى و شرح حال [[انصاری، عبدالله بن محمد|خواجه عبدالله انصارى]] و عفيف الدين تلمسانى است و در آخر نسخه، فهرست آيات قرآنى، فهرست احاديث، فهرست ابيات و اشعار، فهرست كتاب‌ها، فهرست اماكن، فهرست اعلام، فهرست مصادر و مراجع و فهرست موضوعات وجود دارد و در پاورقى‌ها، آدرس دقيق آيات و برخى توضيحات و ارجاعات آمده است. | ||
== پیوندها == | == پیوندها == | ||