۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
(صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | عنوان = | عنوانهای دیگر = | تصویر = | پدیدآور...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
نویسنده در مقدمه کتاب با اشاره به تحریفهای عاشورا چنین مینویسد: «آنچه عاشورا را تهدید مىکند، تحریفهاى رایج و پذیرفتهشدهاى است که پیوسته از همدیگر مىزایند و تا آنجا ادامه مىیابند که «مقتل مظلوم» را به نفع «مسند ظالم» مصادره مىکنند که اگر چنان شود دیگر سخن از «شهید صادق و معصوم» درد هیچ مظلومى را دوا نخواهد کرد، بلکه خوشایند ریاکاران بوده و تنها ستمگران را به کار خواهد آمد»<ref> مقدمه نویسنده، ص14<ref | نویسنده در مقدمه کتاب با اشاره به تحریفهای عاشورا چنین مینویسد: «آنچه عاشورا را تهدید مىکند، تحریفهاى رایج و پذیرفتهشدهاى است که پیوسته از همدیگر مىزایند و تا آنجا ادامه مىیابند که «مقتل مظلوم» را به نفع «مسند ظالم» مصادره مىکنند که اگر چنان شود دیگر سخن از «شهید صادق و معصوم» درد هیچ مظلومى را دوا نخواهد کرد، بلکه خوشایند ریاکاران بوده و تنها ستمگران را به کار خواهد آمد»<ref>مقدمه نویسنده، ص14</ref>. | ||
وی سپس وظیفه دانشوران میداند که در برابر این تحریفها بایستند: «سوگمندانه دیربازى است که این تحریف بزرگ و گران، توسط برخى افراد ناآگاه، به عرصه واقعیتهاى کربلا راه یافته است؛ ازاینرو دانشوران دردآشنا را لازم است، تا دیر نشده در برابر این تحریفهاى زاینده و جسارت تحریفگران، کارى بکنند و...» <ref> همان<ref | وی سپس وظیفه دانشوران میداند که در برابر این تحریفها بایستند: «سوگمندانه دیربازى است که این تحریف بزرگ و گران، توسط برخى افراد ناآگاه، به عرصه واقعیتهاى کربلا راه یافته است؛ ازاینرو دانشوران دردآشنا را لازم است، تا دیر نشده در برابر این تحریفهاى زاینده و جسارت تحریفگران، کارى بکنند و...»<ref>همان</ref>. | ||
این پژوهش درپى آن است که به پرسشهای زیر پاسخ دهد: | این پژوهش درپى آن است که به پرسشهای زیر پاسخ دهد: | ||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
# و اینک قرائت یا قرائتهاى متداول و مرسوم از عاشورا، با قرائتهاى نخستین و مأثور آن، چه تفاوت یا تفاوتهایى - بلکه چه تعارضهایى - دارد؟ | # و اینک قرائت یا قرائتهاى متداول و مرسوم از عاشورا، با قرائتهاى نخستین و مأثور آن، چه تفاوت یا تفاوتهایى - بلکه چه تعارضهایى - دارد؟ | ||
نویسنده، معتقد است: «مقتل شیخ صدوق، بىگمان مىتواند به پرسشهاى مطرحشده و حتى به دهها پرسش دیگر درباره زندگانى و مقتل امام حسین(ع) پاسخ گوید» <ref> همان، ص16<ref | نویسنده، معتقد است: «مقتل شیخ صدوق، بىگمان مىتواند به پرسشهاى مطرحشده و حتى به دهها پرسش دیگر درباره زندگانى و مقتل امام حسین(ع) پاسخ گوید»<ref>همان، ص16</ref>. | ||
نویسنده سپس پیشینه مقتلنگارى پیش از شیخ صدوق را مورد بررسی قرار داده و فهرستی از آثار را به ترتیب تاریخ آنها میآورد. عنوان بیشتر آنها مقتل الحسين بود و امروزه یا فقط نامى از آنها در فهرستها مانده و یا بخش اندکى از آنها بهصورت پراکنده در میان متون متأخر، نقل شده است<ref>ر.ک: همان، ص17<ref | نویسنده سپس پیشینه مقتلنگارى پیش از شیخ صدوق را مورد بررسی قرار داده و فهرستی از آثار را به ترتیب تاریخ آنها میآورد. عنوان بیشتر آنها مقتل الحسين بود و امروزه یا فقط نامى از آنها در فهرستها مانده و یا بخش اندکى از آنها بهصورت پراکنده در میان متون متأخر، نقل شده است<ref>ر.ک: همان، ص17</ref>. | ||
بسیارى از احادیث و روایاتى که شیخ صدوق در مقتل امام حسین(ع) آورده است، در کتاب «كامل الزيارات» نیز روایت شده است. ابن قولویه، همعصر شیخ صدوق در چندین شیخ از مشایخ خویش با او، مشترک است. او در «كامل الزيارات» از پدر شیخ صدوق (على بن الحسین بن موسى بن بابویه) روایات بسیارى نقل کرده است؛ همچنانکه خود شیخ صدوق نیز در آثار خود، روایات بسیارى را به نقل از پدرش آورده است<ref> همان، ص22<ref | بسیارى از احادیث و روایاتى که شیخ صدوق در مقتل امام حسین(ع) آورده است، در کتاب «كامل الزيارات» نیز روایت شده است. ابن قولویه، همعصر شیخ صدوق در چندین شیخ از مشایخ خویش با او، مشترک است. او در «كامل الزيارات» از پدر شیخ صدوق (على بن الحسین بن موسى بن بابویه) روایات بسیارى نقل کرده است؛ همچنانکه خود شیخ صدوق نیز در آثار خود، روایات بسیارى را به نقل از پدرش آورده است<ref>همان، ص22</ref>. | ||
در میان کتابهاى مفقود شیخ صدوق، کتابى نیز به نام مقتل الحسين(ع) نام برده شده است. ایشان در ضمن برخى از آثار منتشرشدهاش از این کتاب نام برده و به آن ارجاع داده است. یک بار در فصل حجّ و باب زیارات کتاب «من لا يحضره الفقيه» مىنویسد: «من در کتاب الزّيارات و در کتاب مقتل الحسين(ع) انواعى از زیارتها را آوردهام»<ref> همان، ص23<ref | در میان کتابهاى مفقود شیخ صدوق، کتابى نیز به نام مقتل الحسين(ع) نام برده شده است. ایشان در ضمن برخى از آثار منتشرشدهاش از این کتاب نام برده و به آن ارجاع داده است. یک بار در فصل حجّ و باب زیارات کتاب «من لا يحضره الفقيه» مىنویسد: «من در کتاب الزّيارات و در کتاب مقتل الحسين(ع) انواعى از زیارتها را آوردهام»<ref>همان، ص23</ref>. | ||
برخی از مزیتهای کتاب حاضر عبارتند از: | برخی از مزیتهای کتاب حاضر عبارتند از: | ||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
# همه اخبار و احادیث این مقتل بهصورت مستند و با ثبت دقیق اسناد و سلسله راویان، نقل شده است. البته نویسنده به ذکر اسامى معصومان(ع)، که گاه روایتى را نسل به نسل از یکدیگر نقل کردهاند و همچنین نام نزدیکترین راوى - یعنى کسى که سخن را از گوینده اصلى یا امام معصوم(ع) شنیده است - بسنده کرده است؛ زیرا با ذکر منابع و مآخذ در پاورقىها نیازى به این کار دیده نشده است. افزون بر این، معنعننویسى در صدر احادیث و اخبار، خواننده فارسىزبان را خسته مىکند. | # همه اخبار و احادیث این مقتل بهصورت مستند و با ثبت دقیق اسناد و سلسله راویان، نقل شده است. البته نویسنده به ذکر اسامى معصومان(ع)، که گاه روایتى را نسل به نسل از یکدیگر نقل کردهاند و همچنین نام نزدیکترین راوى - یعنى کسى که سخن را از گوینده اصلى یا امام معصوم(ع) شنیده است - بسنده کرده است؛ زیرا با ذکر منابع و مآخذ در پاورقىها نیازى به این کار دیده نشده است. افزون بر این، معنعننویسى در صدر احادیث و اخبار، خواننده فارسىزبان را خسته مىکند. | ||
# این مقتل، از لحاظ زمانى به عصر عصمت و زمان حضور امامان معصوم(ع) نزدیک است. شیخ صدوق که در نیمه نخست سده چهارم هجرى مىزیست، گاه بهواسطه پدر و دو یا سه واسطه دیگر که همگى شناختهشده و موثّق هستند، به اصل سخن و منبع نور و عصمت مىرسد. مقتل او از این نظر نیز، بىمانند و بىنظیر است. | # این مقتل، از لحاظ زمانى به عصر عصمت و زمان حضور امامان معصوم(ع) نزدیک است. شیخ صدوق که در نیمه نخست سده چهارم هجرى مىزیست، گاه بهواسطه پدر و دو یا سه واسطه دیگر که همگى شناختهشده و موثّق هستند، به اصل سخن و منبع نور و عصمت مىرسد. مقتل او از این نظر نیز، بىمانند و بىنظیر است. | ||
# این کتاب از پیشداورىها و ارزشگذارىهاى ایدئولوژیکى و سیاسى، خالى است. از آنجا که شیخ صدوق در آثارش تنها به آوردن متن احادیث و اخبار بسنده کرده و حتى عناوین فصول و ابواب را از متن روایات برگزیده است، مقتلش بیش از هر چیز، به اصول اعطایى پیشوایان معصوم مبتنى است. به لحاظ نزدیکى این مقتل به عصر عصمت و زمان حضور، تحلیلهاى تحمیلى و ابزارانگارانه، به آن راه نیافته است<ref> ر.ک: همان، ص25-24<ref | # این کتاب از پیشداورىها و ارزشگذارىهاى ایدئولوژیکى و سیاسى، خالى است. از آنجا که شیخ صدوق در آثارش تنها به آوردن متن احادیث و اخبار بسنده کرده و حتى عناوین فصول و ابواب را از متن روایات برگزیده است، مقتلش بیش از هر چیز، به اصول اعطایى پیشوایان معصوم مبتنى است. به لحاظ نزدیکى این مقتل به عصر عصمت و زمان حضور، تحلیلهاى تحمیلى و ابزارانگارانه، به آن راه نیافته است<ref>ر.ک: همان، ص25-24</ref>. | ||
از جمله مطالب جالب توجهی که در فصل هفتم کتاب آمده پیشبینی امام علی(ع) از اقبال مردم به کربلاست. شیخ صدوق با اسناد خود از امام على(ع) نقل مىکند که: «کاخهایى را مىبینم که پیرامون قبر حسین(ع) ساخته | از جمله مطالب جالب توجهی که در فصل هفتم کتاب آمده پیشبینی امام علی(ع) از اقبال مردم به کربلاست. شیخ صدوق با اسناد خود از امام على(ع) نقل مىکند که: «کاخهایى را مىبینم که پیرامون قبر حسین(ع) ساخته شده اند و کجاوه هایى که از کوفه بهسوى قبر حسین(ع) بیرون مىروند. شبها و روزهاى زیادى نمىگذرد که از آفاق عالم، بهسوى او مىآیند و آن زمانى است که حکومت فرزندان مروان، پایان پذیرد»<ref>همان، ص237 </ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== |
ویرایش