پرش به محتوا

معجم المحاسن و المساوئ: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ']] ،' به ']]،')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۱: خط ۴۱:




«معجم المحاسن و المساوئ»، تأليف شيخ [[تجلیل تبریزی، ابوطالب|ابوطالب تجليل تبريزى]]، به زبان عربى و مشتمل بر ذكر خوبى‌ها و بدى‌ها از ديدگاه شريعت اسلام است. در حقيقت، كتاب، دايرةالمعارفى در موضوعات و عناوين اخلاقى مى‌باشد.
'''معجم المحاسن و المساوئ''' ، تأليف شيخ [[تجلیل تبریزی، ابوطالب|ابوطالب تجليل تبريزى]]، به زبان عربى و مشتمل بر ذكر خوبى‌ها و بدى‌ها از ديدگاه شريعت اسلام است. در حقيقت، كتاب، دايرةالمعارفى در موضوعات و عناوين اخلاقى مى‌باشد.


== ساختار ==
== ساختار ==
خط ۶۱: خط ۶۱:
برخى از ويژگى‌هاى كتاب عبارت است از:
برخى از ويژگى‌هاى كتاب عبارت است از:


1. عناوين، به ترتيب حروف الفبا ذكر شده است؛
#عناوين، به ترتيب حروف الفبا ذكر شده است؛
 
#براى هر حرفى از حروف معجم، دو قسم قرار داده شده است: يك قسم، مخصوص به عناوين محاسن است كه لفظش با همان حرف آغاز شده و قسم ديگرش، ويژه عناوين مساوئ كه آن نيز لفظش با همان حرف شروع شده است؛
2. براى هر حرفى از حروف معجم، دو قسم قرار داده شده است: يك قسم، مخصوص به عناوين محاسن است كه لفظش با همان حرف آغاز شده و قسم ديگرش، ويژه عناوين مساوئ كه آن نيز لفظش با همان حرف شروع شده است؛
#اگر در احاديث، عنوان ديگرى نيز كه مفيد معناى عنوان اول باشد، ذكر شده باشد، هريك از آن دو، در باب اولين حرف از لفظ آن آورده شده، ولى در ذيل هركدام، به ديگرى اشاره شده است يا احاديث هر دو عنوان، در باب حرف اول از يكى از آنها ذكر شده و در باب حرف اول از ديگرى، به آن اشاره شده است؛
 
#اگر حرف اول از فعل و ساير مشتقات آن با حرف اول از مصدر متفاوت بود، معيار حرف اول از فعل قرار داده شده است؛
3. اگر در احاديث، عنوان ديگرى نيز كه مفيد معناى عنوان اول باشد، ذكر شده باشد، هريك از آن دو، در باب اولين حرف از لفظ آن آورده شده، ولى در ذيل هركدام، به ديگرى اشاره شده است يا احاديث هر دو عنوان، در باب حرف اول از يكى از آنها ذكر شده و در باب حرف اول از ديگرى، به آن اشاره شده است؛
#اگر عنوان، مركب از چند كلمه باشد، ملاك حرف اول كلمه‌ى محورى است؛ گرچه كلمه آغازين نباشد؛ مثلا در «الوقوف في موضع التهمة»، چون محور، كلمه تهمت است، اين عنوان در باب تاء قرار داده شده است؛
 
#اگر حرف اول از اصل ماده كلمه، با حرف اول از خود كلمه (با هيئت خاصى كه دارد)، متفاوت باشد، چنانچه آن هيئت خاص، در استحسان يا استقباح معنا دخيل‌باشد، در باب حرف اول از آن كلمه با همان هيئت خاص، ذكر شده و الا در اولين حرف ماده آورده شده است.
4. اگر حرف اول از فعل و ساير مشتقات آن با حرف اول از مصدر متفاوت بود، معيار حرف اول از فعل قرار داده شده است؛
 
5. اگر عنوان، مركب از چند كلمه باشد، ملاك حرف اول كلمه‌ى محورى است؛ گرچه كلمه آغازين نباشد؛ مثلا در «الوقوف في موضع التهمة»، چون محور، كلمه تهمت است، اين عنوان در باب تاء قرار داده شده است؛
 
6. اگر حرف اول از اصل ماده كلمه، با حرف اول از خود كلمه (با هيئت خاصى كه دارد)، متفاوت باشد، چنانچه آن هيئت خاص، در استحسان يا استقباح معنا دخيل‌باشد، در باب حرف اول از آن كلمه با همان هيئت خاص، ذكر شده و الا در اولين حرف ماده آورده شده است.


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش