سرح العیون في شرح العیون: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR36100J1.jpg | عنوان = سرح العیون في شرح العیون | عنوان‌های دیگر = عیون مسائل النفس. شرح | پدیدآورندگان | پدیدآوران = حسن زاده آملی، حسن (نويسنده) |زبان | زبان = عربی | کد کنگره = 1387 ‎‏/‎‏ح‎‏5‎‏ ‎‏ع‎‏9033 1350 BBR | موضو...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۴: خط ۲۴:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''سرح العيون في شرح العيون'''، اثر [[آیت‌الله حسن حسن‌زاده آملی]] (1307-1400ش)، از علماى مشهور در فلسفه، عرفان، هیئت، ریاضیات، طب، شعر و ادب و داراى تألیفات فراوانی در علوم مختلف. این کتاب، شرحی جامع بر ماهیت نفس (روح) و ابعاد گوناگون آن از منظر فلسفه اسلامی و عرفانی است که با بررسی دیدگاه‌های مختلف تاریخی و کلامی همراه می‌باشد.
'''سرح العيون في شرح العيون'''، اثر [[حسن‌زاده آملی، حسن|آیت‌الله حسن حسن‌زاده آملی]] (1307-1400ش)، از علماى مشهور در فلسفه، عرفان، هیئت، ریاضیات، طب، شعر و ادب و داراى تألیفات فراوانی در علوم مختلف. این کتاب، شرحی جامع بر ماهیت نفس (روح) و ابعاد گوناگون آن از منظر فلسفه اسلامی و عرفانی است که با بررسی دیدگاه‌های مختلف تاریخی و کلامی همراه می‌باشد.


==اهمیت کتاب==
==اهمیت کتاب==
خط ۴۰: خط ۴۰:
==ساختار و محتوا==
==ساختار و محتوا==
کتاب مشتمل است بر:
کتاب مشتمل است بر:
* مقدمه چاپ دوم: در این مقدمه، نویسنده با تمسک به آیه‌ای از قرآن و روایتی از پیامبر(ص) و روایتی از امام علی(ع)، در مورد نفس انسانی، می‌نویسد: «کسی که نفس خود را سفیه بدارد، ستمگرترین مردم نسبت به نفس خویش است. وظیفه و شأن پیامبران الهی و جانشینان آنها، زنده کردن نفوس (از نادانی رهاندن و به دانایی رساندن) و بیدار کردن آنها از خواب غفلت و بیرون آوردنشان از تاریکی‌ها به‌سوی نور است».
* مقدمه چاپ دوم: در این مقدمه، نویسنده با تمسک به آیه‌ای از قرآن و روایتی از پیامبر(ص) و روایتی از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، در مورد نفس انسانی، می‌نویسد: «کسی که نفس خود را سفیه بدارد، ستمگرترین مردم نسبت به نفس خویش است. وظیفه و شأن پیامبران الهی و جانشینان آنها، زنده کردن نفوس (از نادانی رهاندن و به دانایی رساندن) و بیدار کردن آنها از خواب غفلت و بیرون آوردنشان از تاریکی‌ها به‌سوی نور است».
وی سپس بسیار کوتاه به معرفی کتاب می‌پردازد<ref>ر.ک: مقدمه چاپ دوم، ص8</ref>.
وی سپس بسیار کوتاه به معرفی کتاب می‌پردازد<ref>ر.ک: مقدمه چاپ دوم، ص8</ref>.


خط ۴۷: خط ۴۷:
* متن رساله «عيون مسائل النفس»: این رساله، مسائل مختلف پیرامون نفس ناطقه انسانی را جداجدا در قالب «عين في...»، درحالی‌که هر «عین» با حروف ابجد شماره‌گذاری شده، بیان می‌کند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص11-4</ref>؛ مانند:
* متن رساله «عيون مسائل النفس»: این رساله، مسائل مختلف پیرامون نفس ناطقه انسانی را جداجدا در قالب «عين في...»، درحالی‌که هر «عین» با حروف ابجد شماره‌گذاری شده، بیان می‌کند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص11-4</ref>؛ مانند:
«أ) عين في إثبات وجود النفس من حيث هي نفس: إنا نشاهد أجساما تصدر عنها الآثار لا علی وتيرة واحدة من غير إرادة و ليس ذلك الذي هو مبدأ تلك الآثار لها للمادة الأولی؛ لكونها قابلة محضة و لا لجسميتها المشتركة بين جميع الأجسام و كل ما يكون مبدأ لصدور أفاعيل ليست علی وتيرة واحدة عادمة للإرادة، فإنا نسميه نفسا من جهة ما هو مبدأ لهذه الأفاعيل»<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>.
«أ) عين في إثبات وجود النفس من حيث هي نفس: إنا نشاهد أجساما تصدر عنها الآثار لا علی وتيرة واحدة من غير إرادة و ليس ذلك الذي هو مبدأ تلك الآثار لها للمادة الأولی؛ لكونها قابلة محضة و لا لجسميتها المشتركة بين جميع الأجسام و كل ما يكون مبدأ لصدور أفاعيل ليست علی وتيرة واحدة عادمة للإرادة، فإنا نسميه نفسا من جهة ما هو مبدأ لهذه الأفاعيل»<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>.
نویسنده در آخر این رساله، نوشته است: عيون مسائل النفس، از جمله بخشش‌های ارجمندی است که خداوند در ماه مبارک رمضان سال 1406ق، در دارالعلم قم به بنده ارزانی داشته است، که در شب عید فطر همان ماه و سال، تصنیف آن را به پایان رساندم...<ref>ر.ک: همان، ص39-40</ref>.
نویسنده در آخر این رساله، نوشته است: عيون مسائل النفس، از جمله بخشش‌های ارجمندی است که خداوند در ماه مبارک رمضان سال 1406ق، در دارالعلم قم به بنده ارزانی داشته است، که در شب عید فطر همان ماه و سال، تصنیف آن را به پایان رساندم...<ref>ر.ک: همان، ص39-40</ref>.
این رساله، مشتمل بر 66 عین است<ref>ر.ک: مقدمه چاپ دوم، ص8</ref>.
این رساله، مشتمل بر 66 عین است<ref>ر.ک: مقدمه چاپ دوم، ص8</ref>.


* سرح العيون في شرح العيون: بنا به گفته نویسنده در مقدمه این شرح، مطالب آن در طول سال‌های فراوان که وی به تدریس کتب حکمت و عرفان در حوزه‌های تهران و قم مشغول بوده، در لابه‌لای تحقیق و تدقیق پیرامون معرفت نفس، به ذهن وی رسیده است و ازآنجاکه رساله عيون مسائل النفس را مختصر و پرمحتوا یافته، به‌قدر وسع و توان خویش، به شرح آن پرداخته است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص41-42</ref>.
* سرح العيون في شرح العيون: بنا به گفته نویسنده در مقدمه این شرح، مطالب آن در طول سال‌های فراوان که وی به تدریس کتب حکمت و عرفان در حوزه‌های تهران و قم مشغول بوده، در لابه‌لای تحقیق و تدقیق پیرامون معرفت نفس، به ذهن وی رسیده است و ازآنجاکه رساله عيون مسائل النفس را مختصر و پرمحتوا یافته، به‌قدر وسع و توان خویش، به شرح آن پرداخته است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص41-42</ref>.
نویسنده سپس از ص42 تا 106، به بیان مباحث مقدماتی پیرامون ارزش و اهمیت نفس و توجه و عنایت به آن پرداخته و آنگاه از ص107 تا ص975، به شرح رساله عیون همت گمارده است<ref>ر.ک: همان، ص42-975</ref>.
نویسنده سپس از ص42 تا 106، به بیان مباحث مقدماتی پیرامون ارزش و اهمیت نفس و توجه و عنایت به آن پرداخته و آنگاه از ص107 تا ص975، به شرح رساله عیون همت گمارده است<ref>ر.ک: همان، ص42-975</ref>.
وی تاریخ فراغت از این شرح را روز پنج‌شنبه، دوم ذی‌الحجه سال 1409ق، مصادف با 15 تیر 1368ش، در شهر قم، ثبت کرده است<ref>ر.ک: همان، ص975</ref>.
وی تاریخ فراغت از این شرح را روز پنج‌شنبه، دوم ذی‌الحجه سال 1409ق، مصادف با 15 تیر 1368ش، در شهر قم، ثبت کرده است<ref>ر.ک: همان، ص975</ref>.