۱۴۶٬۳۷۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) (صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NURدیباچه و شاهنامه فردوسیJ1.jpg | عنوان = دیباچه و شاهنامه فردوسی | عنوانهای دیگر = |پدیدآورندگان | پدیدآوران = فیلم، محمدحسن (نویسنده) |زبان | زبان = فارسی | کد کنگره = PIR 4495/ف9د9 1404 | موضوع = فردوسی، ابوالقاسم، 329-416ق. شاهن...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
}} | }} | ||
'''دیباچه و شاهنامه فردوسی''' تألیف [[فیلم، محمدحسن|محمدحسن فیلم]] (متولد 1335ش). این کتاب کوششی است برای شناخت ساختار و ویژگیهای اسطورهای [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه فردوسی]] با تمرکز بر دیباچه و بخشهای اساطیری آن، که با بهرهگیری از پژوهشهای اسطورهشناسی، نظم پنهان هزارهبنیاد و چرخههای روشنایی و تاریکی در روایت حماسی [[فردوسی، ابوالقاسم|فردوسی]] را تحلیل میکند. | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب شامل یک پیشگفتار، بخشهایی در تحلیل دیباچه و سپس بررسی سه هزاره اصلی اساطیری شاهنامه است. | کتاب شامل یک پیشگفتار، بخشهایی در تحلیل دیباچه و سپس بررسی سه هزاره اصلی اساطیری [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه]] است. | ||
==گزارش کتاب== | ==گزارش کتاب== | ||
کتاب «دیباچه و شاهنامه فردوسی» نوشته محمدحسن | کتاب «دیباچه و شاهنامه فردوسی» نوشته [[فیلم، محمدحسن|محمدحسن فیلم]]، پژوهشی است که با نگاهی اسطورهشناختی به تحلیل ساختار روایی و بینش زیربنایی [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه فردوسی]] میپردازد. نویسنده در این اثر، با تأکید بر اهمیت دیباچه [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه]] که با «به نام خداوند جان و خرد» آغاز میشود، میکوشد نشان دهد که چگونه مفاهیم بنیادینی مانند خرد، آفرینش و زمان، چارچوب کلان روایت حماسی [[فردوسی، ابوالقاسم|فردوسی]] را شکل دادهاند. رویکرد اصلی کتاب، بررسی بازتاب باورهای کهن ایرانی، به ویژه نظریههای زمانمند زروانی و مزدایی درباره ستیز خیر و شر در پهنهای هزارهبنیاد، در ساختار اسطورهای [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه]] است. | ||
نویسنده در ابتدا به تحلیل دیباچه، شامل بخشهای «ستایش خرد»، «آفرینش عالم» و «آفرینش مردم» میپردازد و آن را کلید فهم ساختار کل شاهنامه میداند. سپس با استناد به ابیات برگزیده از تصحیح جلال خالقی | نویسنده در ابتدا به تحلیل دیباچه، شامل بخشهای «ستایش خرد»، «آفرینش عالم» و «آفرینش مردم» میپردازد و آن را کلید فهم ساختار کل [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه]] میداند. سپس با استناد به ابیات برگزیده از تصحیح [[خالقی مطلق، جلال|جلال خالقی مطلق]]، روایت شاهنامه را در قالب سه هزاره اصلی تحلیل میکند. | ||
فیلم در تحلیل خود بر نقش کیفی «زمان» و «عدد» در بینش اسطورهای تأکید میورزد و آنها را از مفاهیم کمّی در دانش نوین جدا میکند. او نشان میدهد که چگونه چینش آگاهانه داستانها در شاهنامه، از الگویی هزارهبنیاد و مبتنی بر چرخههای روشنایی و تاریکی پیروی میکند. همچنین به پیوند ساختار اسطورهای شاهنامه با باورهای اقوام کهن ایرانی، از جمله پدرسالاری آریایی و کشاورزی یکجانشین، و نیز نقش نمادین عدد دو در داستان ضحاک اشاره میکند. این کتاب با ارائه خوانشی منسجم از نظم پنهان در روایتهای به ظاهر پراکنده | هزاره یکم یا «هزاره روشنایی»، دوران پادشاهی شاهان پیشدادی کیومرث، هوشنگ، تهمورث و جمشید را در بر میگیرد. | ||
هزاره دوم یا «هزاره تاریکی»، به دوران هزارساله پادشاهی ضحاک ماردوش اختصاص دارد که در باور اساطیری، نماد کامروایی اهریمن و نیروهای تاریکی است. | |||
هزاره سوم یا «هزاره آمیختگی»، خود به دو نیمه تقسیم میشود: نیمه نخست شامل پانصد سال پادشاهی فریدون و نیمه دوم شامل پانصد سال پهلوانی رستم است. این هزاره بازتابکننده دوره آمیختگی نیروهای روشنایی و تاریکی است که در روایتهای زروانی آمده است. | |||
[[فیلم، محمدحسن|فیلم]] در تحلیل خود بر نقش کیفی «زمان» و «عدد» در بینش اسطورهای تأکید میورزد و آنها را از مفاهیم کمّی در دانش نوین جدا میکند. او نشان میدهد که چگونه چینش آگاهانه داستانها در شاهنامه، از الگویی هزارهبنیاد و مبتنی بر چرخههای روشنایی و تاریکی پیروی میکند. همچنین به پیوند ساختار اسطورهای [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه]] با باورهای اقوام کهن ایرانی، از جمله پدرسالاری آریایی و کشاورزی یکجانشین، و نیز نقش نمادین عدد دو در داستان ضحاک اشاره میکند. این کتاب با ارائه خوانشی منسجم از نظم پنهان در روایتهای به ظاهر پراکنده [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه]]، گامی در جهت درک عمیقتر جهانبینی حاکم بر این اثر حماسی برمیدارد.<ref>[https://literaturelib.com/books/13647 ر.ک.پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref> | |||
==پانويس == | ==پانويس == | ||