مجموعه نشریات میرزا حسن رشدیه تبریزی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
 
خط ۳۴: خط ۳۴:
این مجموعه شامل بازخوانی و بازنشر دو نشریه به سردبیری میرزا حسن رشدیه تبریزی است که از دیگر محصولات قدمی و قلمی رشدیه از قبیل تأسیس مدارس و تألیف کتب درسی، نتوانسته است نگاه پژوهشگران را به خود جلب کند.
این مجموعه شامل بازخوانی و بازنشر دو نشریه به سردبیری میرزا حسن رشدیه تبریزی است که از دیگر محصولات قدمی و قلمی رشدیه از قبیل تأسیس مدارس و تألیف کتب درسی، نتوانسته است نگاه پژوهشگران را به خود جلب کند.


دو نشریه به سردبیری رشدیه انتشار یافتند که عبارت‌اند از: «مکتب» و «طهران». نخستین شمارۀ «مکتب» شعبان‌المعظم 1323 قمری در شانزده صفحه و با شمارگان سه هزار نسخه منتشر شد. شمارگان این نشریه از شمارۀ دوم به چهار هزار نسخه رسید. این نشریه در صفحۀ نخست خود را به خوانندگان چنین می‌شناساند: «کتابچه‌ای است مشتمل بر مطالب مکتبی مکتوبات راجعه به این موضوع شریف که مخل به شرف کسی نباشد به کمال شرف پذیرفته و درج خواهد شد. مکتوبات غیرمندرجه بر سبیل امانت محافظت می‌شود که [عند] المطالبه به صاحبانش داده شود مگر بعد از یک سال که حق استرداد ساقط است ...».
دو نشریه به سردبیری رشدیه انتشار یافتند که عبارت‌اند از: «مکتب» و «طهران». نخستین شمارۀ «مکتب» شعبان‌المعظم 1323 قمری در شانزده صفحه و با شمارگان سه هزار نسخه منتشر شد. شمارگان این نشریه از شمارۀ دوم به چهار هزار نسخه رسید. این نشریه در صفحۀ نخست خود را به خوانندگان چنین می‌شناساند: «کتابچه‌ای است مشتمل بر مطالب مکتبی مکتوبات راجعه به این موضوع شریف که مخل به شرف کسی نباشد به کمال شرف پذیرفته و درج خواهد شد. مکتوبات غیرمندرجه بر سبیل امانت محافظت می‌شود که [عند] المطالبه به صاحبانش داده شود مگر بعد از یک سال که حق استرداد ساقط است...».


از نوآوری‌های رشدیه در این نشریه، باید به چاپ عکس اشاره داشت و دانست که در دهه‌های نخست نشر مطبوعات به دلیل ناتوانی چاپخانه‌ها، گرانی گراورسازی عکاسان به واسطه نقاشان نمایی تقریبی از هنر خود را در مطبوعات می‌دیدند چاپ نقاشی‌های عکس‌وار در سرآغاز نشر روزنامه‌ها و مجله‌ها رضامندی نقاشان و نارضایتی عکاسان را در پی داشت. اما میرزا حسن رشدیه برای نخستین بار عکس‌های مظفرالدین شاه، [[آیت‌الله هادی نجم‌آبادی]] و شماری از رجال سیاسی دورۀ قاجار را در نشریۀ مکتب به چاپ رساند.
از نوآوری‌های رشدیه در این نشریه، باید به چاپ عکس اشاره داشت و دانست که در دهه‌های نخست نشر مطبوعات به دلیل ناتوانی چاپخانه‌ها، گرانی گراورسازی عکاسان به واسطه نقاشان نمایی تقریبی از هنر خود را در مطبوعات می‌دیدند چاپ نقاشی‌های عکس‌وار در سرآغاز نشر روزنامه‌ها و مجله‌ها رضامندی نقاشان و نارضایتی عکاسان را در پی داشت. اما میرزا حسن رشدیه برای نخستین بار عکس‌های مظفرالدین شاه، [[آیت‌الله هادی نجم‌آبادی]] و شماری از رجال سیاسی دورۀ قاجار را در نشریۀ مکتب به چاپ رساند.
خط ۴۰: خط ۴۰:
در شماره‌های این نشریه، افزون بر مقاله‌ها و گزارش‌های فرهنگی و مطالب ادبی، «اعلان» نیز به چاپ رسانده‌اند.
در شماره‌های این نشریه، افزون بر مقاله‌ها و گزارش‌های فرهنگی و مطالب ادبی، «اعلان» نیز به چاپ رسانده‌اند.


انتشار نشریۀ «طهران» در دورۀ مشروطۀ دوم از دیگر خدمات مطبوعاتی رشدیه است. شمارۀ نخست این نشریه در پنج‌شنبه هفتم ربیع‌الاول سال 1326 قمری منتشر شد. آخرین شمارۀ دیده‌شدۀ این نشریۀ شمارۀ ششم است. او در شمارۀ نخست این نشریه جز پرسشی که خطاب به «بلدیه» در خصوص اراضی بیرون دروازۀ شمیران دارد، به هدف و انگیزۀ خود از انتشار نشریه می‌پردازد و یادآور می‌شود: «من بندی که منشی و نگارنده این جریده است، مسلکی دیگر مشی دارد و شیوه شیوای دیگر اختیار کرده و چنین می‌پندارد که ملایمت در بیان هر مطلبی پسندیده‌تر است ....».
انتشار نشریۀ «طهران» در دورۀ مشروطۀ دوم از دیگر خدمات مطبوعاتی رشدیه است. شمارۀ نخست این نشریه در پنج‌شنبه هفتم ربیع‌الاول سال 1326 قمری منتشر شد. آخرین شمارۀ دیده‌شدۀ این نشریۀ شمارۀ ششم است. او در شمارۀ نخست این نشریه جز پرسشی که خطاب به «بلدیه» در خصوص اراضی بیرون دروازۀ شمیران دارد، به هدف و انگیزۀ خود از انتشار نشریه می‌پردازد و یادآور می‌شود: «من بندی که منشی و نگارنده این جریده است، مسلکی دیگر مشی دارد و شیوه شیوای دیگر اختیار کرده و چنین می‌پندارد که ملایمت در بیان هر مطلبی پسندیده‌تر است....».


ظاهراً رشدیه بعد از توقف این نشریه درصدد برآمد بار دیگر نشریۀ «مکتب» را انتشار دهد؛ اما گویا به دلیل مرگ همسرش منصرف شد و به تشکیل انجمن اخلاق و خدمات آموزشی خود ادامه داد که فصل پایانی‌اش در قزوین، گیلان و قم به انجام رسید.
ظاهراً رشدیه بعد از توقف این نشریه درصدد برآمد بار دیگر نشریۀ «مکتب» را انتشار دهد؛ اما گویا به دلیل مرگ همسرش منصرف شد و به تشکیل انجمن اخلاق و خدمات آموزشی خود ادامه داد که فصل پایانی‌اش در قزوین، گیلان و قم به انجام رسید.