پرش به محتوا

جنسیت و نقش پردازیهای جنسی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
 
خط ۲۹: خط ۲۹:
* [[محققیان، زهرا| دکتر زهرا محققیان]]، با تأکید بر این مقصود که:
* [[محققیان، زهرا| دکتر زهرا محققیان]]، با تأکید بر این مقصود که:
*می‌خواهیم با مرور بر آیات قرآن انواع بن‌مایه‌های جنسیتی و جنسی از اجرام و پدیده‌های طبیعی را در این متن شناسایی کنیم تا دریابیم قرآن چگونه و با چه هدفی اساطیر و نمادهای رایج در میان مخاطبانش را به خدمت می‌گیرد، افزوده است:
*می‌خواهیم با مرور بر آیات قرآن انواع بن‌مایه‌های جنسیتی و جنسی از اجرام و پدیده‌های طبیعی را در این متن شناسایی کنیم تا دریابیم قرآن چگونه و با چه هدفی اساطیر و نمادهای رایج در میان مخاطبانش را به خدمت می‌گیرد، افزوده است:
# مدعای این نوشتار آن است که قرآن به‌وفور از این باورها استفاده کرده و انواع نمادپردازی‌های مختلف را ذیل آن‌ها بروز داده است. مواردی مانند زمینِ مادر، آسمانِ پدر، ماهِ مرد، خورشیدِ زن، ستاره به‌مثابه فرزند ... مهم‌ترین بن‌مایه‌های جنسیتی و جنسی از اجرام و پدیده‌های طبیعی در قرآن‌اند که زوج‌های اساطیری مانند جفت زمین و آسمان، جفت خورشید و ماه را در لابه‌لای آیات این متن شکل داده‌اند.
# مدعای این نوشتار آن است که قرآن به‌وفور از این باورها استفاده کرده و انواع نمادپردازی‌های مختلف را ذیل آن‌ها بروز داده است. مواردی مانند زمینِ مادر، آسمانِ پدر، ماهِ مرد، خورشیدِ زن، ستاره به‌مثابه فرزند... مهم‌ترین بن‌مایه‌های جنسیتی و جنسی از اجرام و پدیده‌های طبیعی در قرآن‌اند که زوج‌های اساطیری مانند جفت زمین و آسمان، جفت خورشید و ماه را در لابه‌لای آیات این متن شکل داده‌اند.
# البته این‌گونه نمادپردازی‌ها در قرآن، چنان‌که در ادامه خواهیم گفت، به‌صورت مستقل عمل نمی‌کنند، بلکه در حیطهٔ تسلط و ارادهٔ الله باقی می‌مانند. به‌همین‌جهت است که ظهور آن‌ها چندان آشکار به نظر نمی‌رسد و مخاطب به‌دشواری می‌تواند آن‌ها را در ردیف عناصر کلیدی‌ای قرار دهد که در ساختارهای اسطوره‌ای و نظام‌های نمادین موجود است. درحقیقت، قرآن به این اشارات اساطیری معانی جدید و هویت تازه‌ای می‌بخشد که برای شناخت هویت جمعی و روان ناخودآگاه مخاطبان قرآن نیز تعیین‌کننده است.
# البته این‌گونه نمادپردازی‌ها در قرآن، چنان‌که در ادامه خواهیم گفت، به‌صورت مستقل عمل نمی‌کنند، بلکه در حیطهٔ تسلط و ارادهٔ الله باقی می‌مانند. به‌همین‌جهت است که ظهور آن‌ها چندان آشکار به نظر نمی‌رسد و مخاطب به‌دشواری می‌تواند آن‌ها را در ردیف عناصر کلیدی‌ای قرار دهد که در ساختارهای اسطوره‌ای و نظام‌های نمادین موجود است. درحقیقت، قرآن به این اشارات اساطیری معانی جدید و هویت تازه‌ای می‌بخشد که برای شناخت هویت جمعی و روان ناخودآگاه مخاطبان قرآن نیز تعیین‌کننده است.
# در پی استخراج این بن‌مایه‌های اساطیری از دل قرآن، در گام دوم به تحلیل کهن‌الگویی آن‌ها خواهیم پرداخت تا از عملکرد قرآن در روانِ جمعی مخاطبانش آگاه شویم. به بیان دقیق‌تر، در این مرحله می‌کوشیم جنسیت و امر جنسی را در این بن‌مایه‌ها و نقش‌پردازی‌ها مورد مداقه قرار دهیم و از کهن‌الگوهای یونگ به‌مثابه ابزاری تحلیلی و روانی برای خوانش قرآن بهره بریم. به نظر می‌رسد که قرآن در این لایه، زن را به‌مثابه هویتی مستقل و نیرویی کنشگر، خلاق و آفریننده معرفی کرده و وجود او را که به‌خاطر دیگری‌بودن از نظام نمادین گفتمان اجتماعی طرد شده، برجسته و هویدا ساخته است. <ref> مقدمه نویسنده، ص17- 18. </ref>
# در پی استخراج این بن‌مایه‌های اساطیری از دل قرآن، در گام دوم به تحلیل کهن‌الگویی آن‌ها خواهیم پرداخت تا از عملکرد قرآن در روانِ جمعی مخاطبانش آگاه شویم. به بیان دقیق‌تر، در این مرحله می‌کوشیم جنسیت و امر جنسی را در این بن‌مایه‌ها و نقش‌پردازی‌ها مورد مداقه قرار دهیم و از کهن‌الگوهای یونگ به‌مثابه ابزاری تحلیلی و روانی برای خوانش قرآن بهره بریم. به نظر می‌رسد که قرآن در این لایه، زن را به‌مثابه هویتی مستقل و نیرویی کنشگر، خلاق و آفریننده معرفی کرده و وجود او را که به‌خاطر دیگری‌بودن از نظام نمادین گفتمان اجتماعی طرد شده، برجسته و هویدا ساخته است. <ref> مقدمه نویسنده، ص17- 18. </ref>