امیرمعزی، محمدعلی: تفاوت میان نسخه‌ها

| پیشه = اسلام‌شناس، قرآن‌پژوه، استاد دانشگاه

| آثار = {{فهرست جعبه عمودی | [[قرآن مورخان (Le Coran des historiens)]] | [[راهنمای ربانی در تشیع نخستین]] | [[تشیع: ریشه‌ها و باورهای عرفانی]] | [[قرآن صامت، قرآن ناطق]] | [[فرهنگ قرآن (Dictionnaire du Coran)]] | [[علی، راز سر به مهر]]}}

'''محمدعلی امیرمعزی''' (متولد ۵ بهمن ۱۳۳۴ش/۲۶ ژانویه ۱۹۵۶)، اسلام‌شناس، قرآن‌پژوه و شیعه‌شناس برجسته ایرانی مقیم فرانسه است. وی استاد کرسی تفسیر و الهیات اسلام شیعه در مدرسه عملی پژوهش‌های عالی (EPHE) سوربن پاریس بوده و آثار متعددی در زمینه تشیع نخستین، تاریخ قرآن و الهیات شیعی تألیف کرده‌است. از مهم‌ترین آثار او می‌توان به مدیریت و سرویراستاری مجموعه عظیم «قرآن مورخان» و تألیف کتاب‌های «راهنمای ربانی در تشیع نخستین» و «تشیع: ریشه‌ها و باورهای عرفانی» اشاره کرد. دیدگاه‌های او درباره ماهیت باطنی و امام‌محور تشیع نخستین، تاریخ جمع‌آوری قرآن و نیز مباحث مهدویت، همواره مورد توجه و نیز نقد جدی محافل دانشگاهی و حوزوی قرار گرفته‌است.

تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در دبیرستان فرانسوی‌زبان رازی تهران به پایان رساند. در سال آخر دبیرستان، با تشویق هانری کُربن که با او دیدار کرده بود، برای ادامه تحصیل عازم فرانسه شد. در سال ۱۹۷۴ تحصیلات خود را در رشته اسلام‌شناسی در مدرسه عملی پژوهش‌های عالی (EPHE) دانشگاه سوربن پاریس آغاز کرد و به مدت دو سال در درس‌های هانری کُربن شرکت جست. همزمان، زبان عربی را در انستیتوی زبان‌های شرقی فراگرفت و در زبان‌های پهلوی، یونانی و لاتین نیز مطالعاتی داشت. وی مدرک دکترای خود را در رشته خاورشناسی و مطالعات ادیان در سال ۱۹۹۱ میلادی (۱۳۷۰ شمسی) از دانشگاه سوربن پاریس دریافت کرد. پایان‌نامه دکتری او با عنوان «تفسیر و الهیات اسلام شیعی»، نخستین پایان‌نامه دانشگاهی درباره شیعه در دانشگاه‌های غرب محسوب می‌شود.<ref> [https://www.shabestan.news/news/540665 ر.ک: تصویر وارونه مهدویت از تریبون ایرانیان غرب نشین، خبرگزاری شبستان]</ref><ref> [https://clisel.com/writer/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D9%85%D8%B9%D8%B2%D9%91%DB%8C/ ر.ک: محمدعلی امیرمعزّی، مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی]</ref>

امیرمعزی پس از فراغت از تحصیل، به تدریس و پژوهش در حوزه اسلام‌شناسی و به ویژه شیعه‌شناسی پرداخت. در سال ۱۹۹۴ جانشین هانری کربن در کرسی مطالعات شیعی در مدرسه عملی پژوهش‌های عالی شد. محور اصلی پژوهش‌های او بررسی نقادانه تشیع در سه قرن نخست هجری با تمرکز بر جایگاه محوری امام و الهیات باطنی شیعه است. وی معتقد است تشیع اصیل، مذهبی باطنی و سرّی بوده که محور آن «امام‌شناسی» است و سایر معارف دینی مانند خداشناسی و نبوت‌شناسی در پرتو آن معنا می‌یابد. از دید او، این جریان باطنی‌گرا در قرن چهارم و با قدرت‌گیری مکتب عقل‌گرای بغداد (مانند شیخ مفید) به حاشیه رانده شد.<ref> [https://clisel.com/writer/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D9%85%D8%B9%D8%B2%D9%91%DB%8C/ ر.ک: محمدعلی امیرمعزّی، مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی]</ref>