چهره‌ها و اندیشه‌ها: درآمدی بر زندگی و اندیشۀ هفت دانشور: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'سرگذشت نامه' به 'سرگذشت‌نامه'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'سرگذشت نامه' به 'سرگذشت‌نامه')
 
خط ۳۲: خط ۳۲:
این کتاب دربرگیرندۀ تک‌نگاری‌هایی در بررسی زندگی و اندیشه‌های چند پژوهشگر اروپایی در پهنۀ علوم انسانی است. به جز [[لئو اشتراوس]] که استاد فلسفه بود، دیگر چهره‌های این کتاب به تاریخ و تاریخ‌نگاری در مفهوم گستردۀ آن می‌پرداختند. مارک بلوک، لوسین فور و اریک هابزباوم تاریخ‌نگار حرفه‌ای و دانشاهی بودند، [[لوئیس، برنارد|برنارد لوئیس]] استاد تاریخ کشورهای خاورمیانه و خاور نزدیک در دورۀ اسلامی بود، ارنست گلنر به جامعه‌شناسی تاریخی تجدد و ناسیونالیسم توجه ویژه‌ای داشت و مارسل گشه که یگانه چهرۀ در قید حیات این مجموعه است، پژوهش‌های بینارشته‌ای دامن‌گسترده‌ای در عرصه‌هایی چون تاریخ سیاسی دین و تاریخ اندیشه‌ها و نهادهای سیاسی مدرن انجام داده است. حتی لئو اشتراوس نیز کارشناس تاریخ اندیشه بود. چهره‌های مورد بحث در این کتاب همگی کم‌وبیش در ایران شناخته‌شده هستند و شماری از آثارشان نیز به فارسی ترجمه شده است. نوشته‌های این مجموعه را باید پیش‌درآمدی سنجشگرانه بر تکاپوهای فکری این پژوهشگران دانست.
این کتاب دربرگیرندۀ تک‌نگاری‌هایی در بررسی زندگی و اندیشه‌های چند پژوهشگر اروپایی در پهنۀ علوم انسانی است. به جز [[لئو اشتراوس]] که استاد فلسفه بود، دیگر چهره‌های این کتاب به تاریخ و تاریخ‌نگاری در مفهوم گستردۀ آن می‌پرداختند. مارک بلوک، لوسین فور و اریک هابزباوم تاریخ‌نگار حرفه‌ای و دانشاهی بودند، [[لوئیس، برنارد|برنارد لوئیس]] استاد تاریخ کشورهای خاورمیانه و خاور نزدیک در دورۀ اسلامی بود، ارنست گلنر به جامعه‌شناسی تاریخی تجدد و ناسیونالیسم توجه ویژه‌ای داشت و مارسل گشه که یگانه چهرۀ در قید حیات این مجموعه است، پژوهش‌های بینارشته‌ای دامن‌گسترده‌ای در عرصه‌هایی چون تاریخ سیاسی دین و تاریخ اندیشه‌ها و نهادهای سیاسی مدرن انجام داده است. حتی لئو اشتراوس نیز کارشناس تاریخ اندیشه بود. چهره‌های مورد بحث در این کتاب همگی کم‌وبیش در ایران شناخته‌شده هستند و شماری از آثارشان نیز به فارسی ترجمه شده است. نوشته‌های این مجموعه را باید پیش‌درآمدی سنجشگرانه بر تکاپوهای فکری این پژوهشگران دانست.


در ژانویۀ 1929 انتشارات ارمان کولن نخستین شمارۀ فصل‌نامه‌ای را با نام «انال: تاریخ اجتماعی و اقتصادی» منتشر کرد. لوسین فور و مارک بلوک سردبیران این فصل‌نامه، در یادداشت کوتاهی هدف از انتشار این نشریه را گسست از راه‌ورسم‌های رایج در تاریخ‌نگاری اعلام کردند. آنان هدف نشریه را پروبال دادن به تاریخ‌نگاری اجتماعی و اقتصادی دانستند که در آن زمان پهنۀ جدیدی در پژوهش‌های تاریخی بود. انتشار نامه‌های فور و بلوک پرتو تازه‌ای به رابطۀ این دو دانشور با یکدیگر و زمانه‌شان انداخته است. از خلال این نامه‌ها امروز دانسته می‌شود که آن دو در بسیاری زمینه‌ها از نحوۀ ادارۀ مجله گرفته تا تحلیل رویدادهای تاریخی و حتی مسائل سیاسی روز با یکدیگر اختلاف داشته‌اند. در اولین نوشتار این کتاب نخست به این نشریه و دیدگاه‌های دو سردبیر آن پرداخته شده است و در ادامه به سرگذشت نامه‌های این دو دانشور پرداخته شده است.
در ژانویۀ 1929 انتشارات ارمان کولن نخستین شمارۀ فصل‌نامه‌ای را با نام «انال: تاریخ اجتماعی و اقتصادی» منتشر کرد. لوسین فور و مارک بلوک سردبیران این فصل‌نامه، در یادداشت کوتاهی هدف از انتشار این نشریه را گسست از راه‌ورسم‌های رایج در تاریخ‌نگاری اعلام کردند. آنان هدف نشریه را پروبال دادن به تاریخ‌نگاری اجتماعی و اقتصادی دانستند که در آن زمان پهنۀ جدیدی در پژوهش‌های تاریخی بود. انتشار نامه‌های فور و بلوک پرتو تازه‌ای به رابطۀ این دو دانشور با یکدیگر و زمانه‌شان انداخته است. از خلال این نامه‌ها امروز دانسته می‌شود که آن دو در بسیاری زمینه‌ها از نحوۀ ادارۀ مجله گرفته تا تحلیل رویدادهای تاریخی و حتی مسائل سیاسی روز با یکدیگر اختلاف داشته‌اند. در اولین نوشتار این کتاب نخست به این نشریه و دیدگاه‌های دو سردبیر آن پرداخته شده است و در ادامه به سرگذشت‌نامه‌های این دو دانشور پرداخته شده است.


روان‌شناسی انسان مدرن یکی از درون‌مایه‌های اندیشۀ مارسل گشه است. به گمان وی نوآوری بنیادی مدرنیته منحصر به دگرگونی قلمرو جمعی، یعنی شکل‌های زندگی اجتماعی و سیاسی نیست، بلکه تحول قلمرو فردی، یعنی شکل‌های زیست درونی آدمیان را نیز دربر می‌گیرد. بخش نخست دومین نوشتار این کتاب، گزارش کوتاهی است از دیدگاه‌های او دربارۀ عقل و جنون در جامعه‌های مدرن و نقد رهیافت [[میشل فوکو]] در این زمینه. بررسی نقش سیاسی این تصورات نومایه‌ترین دستاورد نظری گشه است که در بخش دوم این نوشتار بدان توجه شده است. موضوع این بخش، روایت گشه از فرایند افسون‌زدایی از جهان و نقش مسیحیت در پیدایش مدرنیته است.
روان‌شناسی انسان مدرن یکی از درون‌مایه‌های اندیشۀ مارسل گشه است. به گمان وی نوآوری بنیادی مدرنیته منحصر به دگرگونی قلمرو جمعی، یعنی شکل‌های زندگی اجتماعی و سیاسی نیست، بلکه تحول قلمرو فردی، یعنی شکل‌های زیست درونی آدمیان را نیز دربر می‌گیرد. بخش نخست دومین نوشتار این کتاب، گزارش کوتاهی است از دیدگاه‌های او دربارۀ عقل و جنون در جامعه‌های مدرن و نقد رهیافت [[میشل فوکو]] در این زمینه. بررسی نقش سیاسی این تصورات نومایه‌ترین دستاورد نظری گشه است که در بخش دوم این نوشتار بدان توجه شده است. موضوع این بخش، روایت گشه از فرایند افسون‌زدایی از جهان و نقش مسیحیت در پیدایش مدرنیته است.