الجامع لشرحی التجرید: تفاوت میان نسخه‌ها

[[نصیر الدین طوسی، محمد بن محمد]] (نویسنده)

| کد کنگره = 3026ت6ن 210 BP  

شیوه شرح بدین صورت است که بخشی از عبارت التجرید نقل شده و در ذیل آن شرح و توضیح علامه حلی با عبارت [العلامة الحلی] و شرح قوشجی با عبارت [الفاضل القوشجی] ارائه شده است.

*کتاب «الجامع لشرحي التجريد» دیدگاه‌های علامه حلی و فاضل قوشجی را در قالب دو شرح و تفسیر عمیق گردآوری کرده است.

دو شرح علامه حلی و قوشجی مباحث خود را بر تمام مباحث تجرید الاعتقاد که شامل امور عامه و جواهر و اعراض است آورده‌اند و در چاپ‌های مستقل آنها مباحث تمام مقاصد آمده است اما در «الجامع لشرحي التجريد» از آوردن شرح دو مقصد اول و دوم صرف‌نظر شده است<ref> متن کتاب، ص33-32</ref>‏، <ref>سایت ویکی نور، مقاله «كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد»</ref>‏،

*مقدمه محقق به تعریف علم کلام اختصاص دارد و تفاوت‌های رویکردهای قدیم و جدید در این علم را تبیین می‌کند. این بخش، مبادی و مقدمات اصلی را در بر می‌گیرد که دربردارنده مباحثی چون شناخت خداوند، شناخت دین، شناخت نبوت، شناخت امامت، و شناخت اسلام و تمدن است. همچنین به مبحث معاد نیز در این مقدمه اشاره شده است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص17، 18</ref>‏ پس از آن به معرفی کتاب تجرید الاعتقاد و شروح آن و نیز شرح حال علامه حلی و علی بن محمد قوشجی پرداخته است.<ref>ر.ک: همان، ص24-28</ref>‏

*در بین آثـار علامه حلی کـتاب «کـشف المـراد» از‌ جامع‌ترین کتب‌ کلامی‌ علامه‌ حلی و اولین و مهم‌ترین شرح بر کتاب‌ تـجرید‌ الاعـتقاد خواجه طوسی است که به اعتراف برخی از شارحانِ دیگر تجرید‌ اگر‌ این شرح نبود مراد خـواجه دانـسته‌ نمی‌شد.<ref>ر.ک: سلیمانی بهبهانی، عبدالرحیم؛ زارعی، هادی؛ سبزی، حیدر ص149</ref>‏

* اولین شرح مهم بین اهل‌سنت و جماعت که بر کتاب التجرید نوشته شده شرح یکی از بزرگ‌ترین متکلمین اشعری با نام خواجه شمس‌الدین محمود اصفهانی (متوفی 746ق) تحت عنوان تشیید القواعد است. این شرح از نصوصی است که در حوزه‌ها مورد تدریس قرار می‌گرفت. بر این شرح حواشی مهمی نوشته شده که حاشیه میر سید شریف جرجانی از آن جمله است. علاءالدین علی بن محمد سمرقندی قوشجی دومین شارح مهم کتاب تجریدالاعتقاد بین اهل‌سنت است. او در مقدمه شرحش چنین نوشته است: باوجود تلاش‌هایی که اصفهانی در شرح خود مبذول داشته، مطالب بسیاری در این کتاب مهم مانده است و بدین جهت به جهت تسهیل در فهم این کتاب شرحی روشن بر این کتاب بنویسم و افزوده‌های خوبی بر آن بیفزایم. شهید مطهری درباره این شرح ارزشمند می‌نویسد: شرح قوشجی سهم مؤثر و تأثیر عمیقی بر تاریخ فلسفه الهیه داشته است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص28</ref>‏

*شرح قوشجی باوجود حجم کم از بلاغت قوی و ساختاری استوار برخوردار است. همچنان که مشتمل بر مجموعه علومی است که کمتر شارحی توانسته؛ مانند آن بیاورد.<ref>ر.ک: همان، ص24</ref>‏ توجه متکلمین و علمای پس از قوشجی حکایت از اهمیت این شرح دارد. حاشیه جلال‌الدین دوانی و سید صدرالدین دشتکی شیرازی معروف به سید سند از جمله حواشی که بر شرح قوشجی نوشته شده است. .<ref>ر.ک: همان، ص29</ref>‏

#سلیمانی بهبهانی، عبدالرحیم؛ زارعی، هادی؛ سبزی، حیدر؛ «روش‌شناسی كلامی علامه حلی رحمه‌الله»؛  کلام اسلامی، بهار 1395، شماره 97، ص 147 تا 166.

 

#سایت ویکی نور، مقاله «كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد»؛

 

[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]