تاریخ حمیدی؛ مجموعه ترجمه‌های سردار اسعد بختیاری: تفاوت میان نسخه‌ها

کتاب «تاریخ حمیدی» ترجمه‌ای از اثر ژرژ دوریس با نام مستعار است که در سال ۱۹۰۱ میلادی به زبان فرانسه منتشر شد. این کتاب به بررسی انتقادی دوران سلطنت سلطان عبدالحمید دوم، حاکم امپراتوری عثمانی می‌پردازد که به مدت ۳۳ سال از ۱۸۷۶ تا ۱۹۰۹ میلادی بر این امپراتوری حکومت کرد.

ژرژ دوریس که از نجبای یونان بود، به دلیل معاشرت با مقربان سلطان عبدالحمید دوم و افرادی در دربار عثمانی، اطلاعات دست اولی از رویدادهای دربار و شخصیت سلطان داشته است. او که به عنوان خبرنگار برای برخی روزنامه‌های بزرگ اروپا فعالیت می‌کرد، با تسلط بر زبان فرانسه، این اثر را به رشته تحریر درآورد.

حاج علیقلی خان بختیاری، ملقب به سردار اسعد، تقریباً همزمان با انتشار این اثر در پاریس، ترجمه آن را به فارسی آغاز کرد و دو سال پس از انتشار نسخه فرانسوی، موفق به اتمام ترجمه فارسی شد. اما به دلیل شرایط خاص سیاسی حاکم بر ایران و مناسبات قاجار و عثمانی، تا شش سال بعد امکان انتشار عمومی آن فراهم نشد. سرانجام در آذر ۱۲۸۸ شمسی، پس از عزل سلطان عبدالحمید دوم توسط روحانیون اهل سنت، این کتاب در مطبعۀ شاهنشاهی منتشر شد.