ترجمه کتاب النجارة (در هندسه عملی): تفاوت میان نسخه‌ها

| کد کنگره =/‎‏الف‎‏2‎‏ ‎‏ف‎‏9041 444 ‏QA‎‏  

'''ترجمه كتاب النجارة'''، ترجمه فارسی كتاب النجارة (در هندسه عملی) ابوالوفا محمد بن محمد بوزجانی (328-388ق)، از جمله متون ریاضیات اسلامی است که به قلم مترجمی ناشناخته صورت گرفته است. این اثر به‌همراه مقدمه برنارد ویتراک و ترجمه فرانسوی اثر به طبع رسیده است.

از کتاب بوزجانی دو ترجمه فارسی قدیمی موجود است. اولین آن ترجمه حاضر است که فاقد تاریخ است. اما ترجمه دوم به‌وسیله ابواسحاق کوبنانی ریاضی‌دان ایرانی در نیمه دوم قرن نهم صورت گرفته است. فرانس وپکه از روی همین ترجمه فارسی رساله ابوالوفا را مورد تجزیه و تحلیل علمی قرار داده است<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست‌وسه</ref>. ازآنجاکه متن عربی اثر در دسترس نیست، نمی‌توان در رابطه با ترجمه کتاب اظهار نظر دقیقی نمود، اما با اعتماد بر دقت مصحح کتاب می‌توان گفت ترجمه اگرچه به قلم امروزین نیست، اما ترجمه دقیقی است و البته برخی نواقص ترجمه نیز توسط مصحح از نسخه‌های دیگر به آن افزده شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص66، پاورقی 1</ref>.

# بخش اول (شرح حال و آثار ابوالوفای بوزجانی): این بخش به زندگی‌نامه کامل ابوالوفا محمد بن محمد بوزجانی می‌پردازد و ویژگی‌های شخصیت علمی برجسته او را شرح می‌دهد. همچنین به معرفی آثار موجود و مفقود این ریاضی‌دان نامدار می‌پردازد و فهرستی از تألیفات او را ارائه می‌دهد <ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحات هفده تا بیست</ref>.

# بخش سوم (بحث در اصالت انتساب كتاب النجارة هندسی به ابوالوفا): این بخش به اصالت انتساب کتاب به ابوالوفا بوزجانی می‌پردازد و دلایل مستند بر این انتساب را ارائه می‌دهد. همچنین، به اتهامات نادرست مبنی بر انتساب این کتاب به دیگران (مانند فارابی) پاسخ داده و نظرات برخی پژوهشگران مانند وپکه را نقد و بررسی می‌کند<ref>ر.ک: همان، صفحات بیست‌وچهار تا بیست‌ونه</ref>.

# بخش پنجم (ابوالوفا مبتکر هندسه عملی در جهان اسلام): این بخش به اوضاع سیاسی و فرهنگی دوران زندگی ابوالوفا می‌پردازد و نوآوری او در هندسه عملی را به‌تفصیل شرح می‌دهد. مقدمه‌ای علمی بر خود كتاب النجارة ارائه شده و ارتباط آن با هندسه یونانی و ویژگی‌های خاص آن بررسی می‌شود<ref>ر.ک: همان، صفحات پنجاه‌ودو تا شصت‌وشش</ref>.