منتخب الأحكام: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''منتخب الأحكام'''، اثری از ابوعبدالله محمد بن عبدالله بن عیسی بن محمد بن ابراهیم بن ابی‌زمنین (324-399ق)، فقیه مالکى، محدّث، ادیب و شاعر، نخستین نگارش فقهی در میان مالکیان است که به جمع‌آوری مسائل قضا و احکام و بیان آن‌ها به‌صورت مستقل و جداگانه از دیگر ابواب فقه، پرداخته است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص‌50</ref>.
'''منتخب الأحكام'''، اثری از [[ابن ابی‌زمنین، محمد بن عبدالله|ابوعبدالله محمد بن عبدالله بن عیسی بن محمد بن ابراهیم بن ابی‌زمنین]] (324-399ق)، فقیه مالکى، محدّث، ادیب و شاعر، نخستین نگارش فقهی در میان مالکیان است که به جمع‌آوری مسائل قضا و احکام و بیان آن‌ها به‌صورت مستقل و جداگانه از دیگر ابواب فقه، پرداخته است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص‌50</ref>.


==انگیزه نگارش==
==انگیزه نگارش==
نویسنده در آغاز کتاب، به انگیزه نگارش اشاره کرده و گفته است: «ابن کتاب را به‌منظور جمع آوری مهم‌ترین مسائل فقه قضا و احکام، تدوین کرده‌ام و هدفم او از این کار، خیرخواهی برای حکام و قاضیان مسلمان بوده که به دلیل مسئولیت‌های فراوان، فرصت مطالعه کتاب‌های مفصل و بررسی‌های زیاد را ندارند».
نویسنده در آغاز کتاب، به انگیزه نگارش اشاره کرده و گفته است: «این کتاب را به‌منظور جمع آوری مهم‌ترین مسائل فقه قضا و احکام، تدوین کرده‌ام و هدفم او از این کار، خیرخواهی برای حکام و قاضیان مسلمان بوده که به دلیل مسئولیت‌های فراوان، فرصت مطالعه کتاب‌های مفصل و بررسی‌های زیاد را ندارند».
 
در حقیقت او درصدد بوده تا سخن و نظر برگزیده خود را درباره مسائلی که برای قضات مطرح می‌شود، بدون اطاله کلام و ذکر دلایل و بحث درباره اقوال ضعیف، در اختیار آنان قرار دهد؛ زیرا جستجوی احکام مسائل فرعی از منابع مختلف را برای قضات دشوار دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص51-52</ref>.
در حقیقت او درصدد بوده تا سخن و نظر برگزیده خود را درباره مسائلی که برای قضات مطرح می‌شود، بدون اطاله کلام و ذکر دلایل و بحث درباره اقوال ضعیف، در اختیار آنان قرار دهد؛ زیرا جستجوی احکام مسائل فرعی از منابع مختلف را برای قضات دشوار دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص51-52</ref>.
درباره سبب تألیف کتاب، گفته شده است: نویسنده، آن را برای برادر خود قاضی ابوبکر تألیف کرده است<ref>ر.ک: همان، ص52</ref>.
درباره سبب تألیف کتاب، گفته شده است: نویسنده، آن را برای برادر خود قاضی ابوبکر تألیف کرده است<ref>ر.ک: همان، ص52</ref>.


==مصادر کتاب==
==مصادر کتاب==
در تدوین کتاب از منابع مختلف، از جمله مصادر فقه مذهب مالکی استفاده شده است. موطأ مالک بن انس، کتاب ابن زیاد نوشته علی بن زیاد، سماع اشهب، فقه مطرف بن عبدالله، الجدار نوشته عیسی بن دینار، مدونه کبری، عتبیه و...، از جمله مصادر مورد استفاده نویسنده بوده است<ref>ر.ک: همان، ص‌59-61</ref>.
در تدوین کتاب از منابع مختلف، از جمله مصادر فقه مذهب مالکی استفاده شده است. [[موطأ الإمام مالك|موطأ]] [[مالک بن انس]]، کتاب ابن زیاد نوشته علی بن زیاد، سماع اشهب، فقه مطرف بن عبدالله، الجدار نوشته عیسی بن دینار، مدونه کبری، عتبیه و...، از جمله مصادر مورد استفاده نویسنده بوده است<ref>ر.ک: همان، ص‌59-61</ref>.


==تأثیر کتاب در آثار بعد از خود==
==تأثیر کتاب در آثار بعد از خود==
خط ۴۷: خط ۴۹:


مجموع مباحث کتاب، در دو جلد عرضه شده است.
مجموع مباحث کتاب، در دو جلد عرضه شده است.
جلد اول، حاوی کتاب‌های: «الدعوی»، «الشهادات و الأيمان»، «المديان و التفليس» و «الحمالة و الكفالة» است.
جلد اول، حاوی کتاب‌های: «الدعوی»، «الشهادات و الأيمان»، «المديان و التفليس» و «الحمالة و الكفالة» است.
جلد دوم، شامل کتاب‌های: «مكاتبات القضاة و الحكم علی الغائب»، «الاستحقاق»، «الصلح و اختلاف الآمر و المأمور»، «الوكالة»، «الولاية و الترشيد»، «العارية»، «الوديعة»، «الرهن» و «تضمين الصناع» است.
جلد دوم، شامل کتاب‌های: «مكاتبات القضاة و الحكم علی الغائب»، «الاستحقاق»، «الصلح و اختلاف الآمر و المأمور»، «الوكالة»، «الولاية و الترشيد»، «العارية»، «الوديعة»، «الرهن» و «تضمين الصناع» است.
در ذیل هر کتاب، ابواب متعدد با عناوین مختلف ذکر شده است. نخستین کتاب این مجموعه، «كتاب الدعوی»<ref>ر.ک: متن کتاب، همان، ص‌85</ref> و آخرین آن، «كتاب تضمين الصناع»<ref>ر.ک: همان، ج2، ص‌341</ref> است.
در ذیل هر کتاب، ابواب متعدد با عناوین مختلف ذکر شده است. نخستین کتاب این مجموعه، «كتاب الدعوی»<ref>ر.ک: متن کتاب، همان، ص‌85</ref> و آخرین آن، «كتاب تضمين الصناع»<ref>ر.ک: همان، ج2، ص‌341</ref> است.