خلاصة الحیاة: تاریخ حکمای پیش از اسلام: تفاوت میان نسخه‌ها

[[تتوی، احمد بن نصرالله|شیخ مولوی احمد بن قاضی نصرالله تتوی]] مشهور به قاضی احمد یا [[تتوی، احمد بن نصرالله|ملااحمد تتوی]] از اندیشمندان و مورخان نامی سدۀ دهم هجری و معاصر با اکبرشاه به شمار می‌آید. او ظاهراً پیش از سال 940 قمری در یکی از ایالات سند زاده شده است. او برخی دانش‌های اسلامی چون فقه و حدیث را نزد پدر و دیگر عالمان حنفیه آموخت تا بدان‌جا که به مقام افتا و قضاوت نایل آمد. در سن 22 سالگی به آیین امامیه گروید و برای ادامۀ تحصیل از مسیر هند روانۀ ایران شد. پس از مرگ شاه طهماسب در سال 984 از مسیر دریا به دکن هند بازگشت و مدت‌ها در گلکنده در دربار قطب‌شاه به خدمت پرداخت و مشمول عواطف بی‌دریغ او قرار گرفت. او اهل تقیه و مصلحت‌اندیشی نبود و در نوشته‌ها و نیز مناظره‌ها و گفتگوهایی که با عالمان اهل سنت داشت، آشکارا بر باورهای امامی خود پای می‌فشرد. همین مسئله آتش کین و نفرت متعصبان اهل سنت را برانگیخت و سرانجام بر سر عقایدش از سوی سنی متعصبی از نزدیکان اکبرشاه به شهادت رسید که دربارۀ زمان شهادت او اختلاف است.

[[تتوی، احمد بن نصرالله|تتوی]] در «تاریخ الحکما» در پی معرفی اندیشه‌ها و اندرزهای فلاسفه از آغاز تا دوران معاصر خویش است. آنچه از نوشتۀ وی به یادگار مانده است: به این ترتیب است: تاریخ آفرینش آدم، اصول تمامی مذاهب، تعریف حکمت و ابواب آن، تاریخ علم طب، جغرافیای یونان و شرح‌حال و اندرزهای حکمای پیش از اسلام.