درس‌نامۀ کاربرد علوم بلاغی در تفسیر: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
 
خط ۳۹: خط ۳۹:
با توجه به اینکه علوم بلاغی مانند دیگر علوم ادبی زمینه‌ساز فهم قرآن‌اند، در دستۀ نخست (علوم للقرآن) قرار می‌گیرند و از این‌رو بسیار اهمیت می‌یابند؛ چنان‌که به باور مفسران در فهم قرآن هیچ علمی جایگزین علوم بلاغی نیست و متخصصان دانش‌های دیگر، در مسیر درک مراد الهی نیازمند این علوم‌اند.
با توجه به اینکه علوم بلاغی مانند دیگر علوم ادبی زمینه‌ساز فهم قرآن‌اند، در دستۀ نخست (علوم للقرآن) قرار می‌گیرند و از این‌رو بسیار اهمیت می‌یابند؛ چنان‌که به باور مفسران در فهم قرآن هیچ علمی جایگزین علوم بلاغی نیست و متخصصان دانش‌های دیگر، در مسیر درک مراد الهی نیازمند این علوم‌اند.


علوم بلاغی کاه گاه از آنها با عنوان «فنون بلاغی» نیز تعبیر می‌شود، مجموعۀ اصول و قواعدی‌اند که ذیل سه شاخۀ علمی معانی، بیان و بدیع مطرح می‌شوند. با علم معانی حالاتی از لفظ عربی شناخته می‌شود که به وسیلۀ آنها مطابق با مقتضای حال می‌گردد؛ حالاتی از قبیل تأکید و عدم تأکید، تقدیم و تأخیر، تعریف و تنکیر، اثبات و حذف و .... . اینگونه حالات، معانی ثانویه را به شنونده منتقل می‌کنند؛ زیرا چه‌بسا گوینده پس از بیان معانی اولیۀ نحوی مانند مبتدائیت و خبریت، فاعلیت و مفعولیت و حالیت و ...، اهداف دیگری را نیز مدنظر داشته باشد که با استفاده از این حالات آنها را به شنونده منتقل می‌کند؛ مانند رد انکار و دفع شک.
علوم بلاغی کاه گاه از آنها با عنوان «فنون بلاغی» نیز تعبیر می‌شود، مجموعۀ اصول و قواعدی‌اند که ذیل سه شاخۀ علمی معانی، بیان و بدیع مطرح می‌شوند. با علم معانی حالاتی از لفظ عربی شناخته می‌شود که به وسیلۀ آنها مطابق با مقتضای حال می‌گردد؛ حالاتی از قبیل تأکید و عدم تأکید، تقدیم و تأخیر، تعریف و تنکیر، اثبات و حذف و..... اینگونه حالات، معانی ثانویه را به شنونده منتقل می‌کنند؛ زیرا چه‌بسا گوینده پس از بیان معانی اولیۀ نحوی مانند مبتدائیت و خبریت، فاعلیت و مفعولیت و حالیت و...، اهداف دیگری را نیز مدنظر داشته باشد که با استفاده از این حالات آنها را به شنونده منتقل می‌کند؛ مانند رد انکار و دفع شک.


درس‌نامۀ پیش رو برای دانش‌پژوهان و دانشجویان کارشناسی رشتۀ علوم قرآن، و به ارزش دو واحد درسی نگاشته شده است. با توجه به اهمیت و ضرورت کاربردی کردن درس و ارائۀ الگو، مناسب است استاد محترم به جای اینکه تنها به مباحث تئوری بپردازد، پس از بیان تقاسیم و تعاریف، نمونه‌ها را مطرح کند. البته شایسته است موضع استشهاد را پیش از آنکه خود توضیح دهد از فراگیران جویا شود.
درس‌نامۀ پیش رو برای دانش‌پژوهان و دانشجویان کارشناسی رشتۀ علوم قرآن، و به ارزش دو واحد درسی نگاشته شده است. با توجه به اهمیت و ضرورت کاربردی کردن درس و ارائۀ الگو، مناسب است استاد محترم به جای اینکه تنها به مباحث تئوری بپردازد، پس از بیان تقاسیم و تعاریف، نمونه‌ها را مطرح کند. البته شایسته است موضع استشهاد را پیش از آنکه خود توضیح دهد از فراگیران جویا شود.