نظام حقوقی و قانونگذاری در شاهنامه فردوسی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NURنظام حقوقی و قانونگذاری در شاهنامه فردوسیJ1.jpg | عنوان =نظام حقوقی و قانونگذاری در شاهنامه فردوسی | عنوان‌های دیگر = |پدیدآورندگان | پدیدآوران = ارشادی، سمیه (نویسنده) |زبان | زبان = | کد کنگره =‏ | موضوع = |ناشر | ناشر...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''نظام حقوقی و قانونگذاری در شاهنامه فردوسی''' تألیف سمیه ارشادی، این کتاب، پژوهشی میان‌رشته‌ای با هدف بررسی نظام حقوقی و نمودهای قانونگذاری در اندیشه‌ها و رویکردهای شاهان شاهنامه و با نگاهی به متون اوستایی، پارسی میانه، متون فارسی زرتشتی، منابع تاریخی دورۀ اسلامی، منابع رومی، متون سریانی و گزارش‌های تاریخ‌نگاران مرتبط با موضوع بحث است.
'''نظام حقوقی و قانونگذاری در شاهنامه فردوسی''' تألیف [[ارشادی، سمیه|سمیه ارشادی]]، این کتاب، پژوهشی میان‌رشته‌ای با هدف بررسی نظام حقوقی و نمودهای قانونگذاری در اندیشه‌ها و رویکردهای شاهان [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه]] و با نگاهی به متون اوستایی، پارسی میانه، متون فارسی زرتشتی، منابع تاریخی دورۀ اسلامی، منابع رومی، متون سریانی و گزارش‌های تاریخ‌نگاران مرتبط با موضوع بحث است.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۳۳: خط ۳۳:
منابع ادبی و تاریخی، بستر مناسبی برای ارزیابی و فهم هرچه دقیق‌تر نیاز ذاتی بشر به فرهنگ و سیاست‌های دادگرانه و همچنین اثبات وجود قانون و نظام‌های حقوقی و قانونگذاری در گذشته به ملت‌ها به شمار می‌روند.
منابع ادبی و تاریخی، بستر مناسبی برای ارزیابی و فهم هرچه دقیق‌تر نیاز ذاتی بشر به فرهنگ و سیاست‌های دادگرانه و همچنین اثبات وجود قانون و نظام‌های حقوقی و قانونگذاری در گذشته به ملت‌ها به شمار می‌روند.


از این میان، شاهنامۀ فردوسی بزرگ‌ترین سند هویت ملی و جامع‌ترین منبع حقوقی ـ ادبی ایرانیان که از یک‌سو تجلی‌گر مفهوم «داد» و بیان‌کنندۀ چگونگی نگرش و رویکردهای رفتاری و اجرایی شاهان در زمینۀ حقوق انسان‌هاست و از سویی دیگر دورنمایی از اندیشه‌های دینی و سیاست‌های حقوقی و قانونگذاری شاهنشاهی ایران به‌ویژه ساسانیان را در زمینۀ مدیریت قواعد اجتماعی و روابط بین‌الملل در درون خود دارد، نقش و اهمیت بسیار بزرگی در پیدایی و بازپروری مفاهیم انسان‌دوستانه ایفا می‌کند؛ چراکه تنها یک اثر اساطیری، حماسی، داستانی و تاریخی نیست، بلکه به دلیل وسعت همه‌جانبه، بازتابی از قوانین و هنجارهای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و مظاهر تمدنی و بنیادهای فکری و آیینی اقوام ایرانی و انیرانی را در ادوار مختلف تاریخی در این حوزه نمایان می‌کند که تمامی این اشارات نیز بر محوریت چند اصل مهم و اساسی در ایران باستان یعنی داد، اخلاق، دین‌مداری و تقدس شاه متأثر از خدای‌نامه‌هعا به شاهنامه نیز راه‌ یافته‌اند.
از این میان، [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامۀ فردوسی]] بزرگ‌ترین سند هویت ملی و جامع‌ترین منبع حقوقی ـ ادبی ایرانیان که از یک‌سو تجلی‌گر مفهوم «داد» و بیان‌کنندۀ چگونگی نگرش و رویکردهای رفتاری و اجرایی شاهان در زمینۀ حقوق انسان‌هاست و از سویی دیگر دورنمایی از اندیشه‌های دینی و سیاست‌های حقوقی و قانونگذاری شاهنشاهی ایران به‌ویژه ساسانیان را در زمینۀ مدیریت قواعد اجتماعی و روابط بین‌الملل در درون خود دارد، نقش و اهمیت بسیار بزرگی در پیدایی و بازپروری مفاهیم انسان‌دوستانه ایفا می‌کند؛ چراکه تنها یک اثر اساطیری، حماسی، داستانی و تاریخی نیست، بلکه به دلیل وسعت همه‌جانبه، بازتابی از قوانین و هنجارهای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و مظاهر تمدنی و بنیادهای فکری و آیینی اقوام ایرانی و انیرانی را در ادوار مختلف تاریخی در این حوزه نمایان می‌کند که تمامی این اشارات نیز بر محوریت چند اصل مهم و اساسی در ایران باستان یعنی داد، اخلاق، دین‌مداری و تقدس شاه متأثر از خدای‌نامه‌ها به شاهنامه نیز راه‌ یافته‌اند.


به‌کارگیری فراوان واژگان و اصطلاحات حقوقی و قانونی ایران باستان یا بار معنایی آنها چون داد، بیداد، دادگر، دادخواه، داد دادن، داوری، دستگیر، پادافره، گناه، گنهکار، بدخواه، ستمگر، ستم‌دیده، زینهار، کیفر، مکافات، جزا، محضر، گواهی، خستو، پیمان و ... در شاهنامه به‌روشنی گویای این امر است. از طرفی وجود نشانه‌هایی از تدوین و اصلاح قوانین در میان شاهان گذشته در کلام انوشیروان به نقل از «تاج‌نامگ»، وجود آثاری چون «قانون‌نامه یشوع‌بخت» و تمامی منابع حقوقی گذشتۀ ایران و نیز تعهدنامه‌ها، پیمان‌نامه‌ها و قراردادنامه‌های میان ایرانیان و رومیان در دورۀ ساسانی به‌روشنی گویای تدوین قوانین و قانونگذاری از سوی شاهان ایرانی در دورۀ ساسانی و پیش از آن است که برخی موارد مشابه در شاهنامه هم دیده می‌شود که این خود بیان‌کنندۀ اهمیت شاهنامه در موضوع مدنظر است.
به‌کارگیری فراوان واژگان و اصطلاحات حقوقی و قانونی ایران باستان یا بار معنایی آنها چون داد، بیداد، دادگر، دادخواه، داد دادن، داوری، دستگیر، پادافره، گناه، گنهکار، بدخواه، ستمگر، ستم‌دیده، زینهار، کیفر، مکافات، جزا، محضر، گواهی، خستو، پیمان و ... در شاهنامه به‌روشنی گویای این امر است. از طرفی وجود نشانه‌هایی از تدوین و اصلاح قوانین در میان شاهان گذشته در کلام انوشیروان به نقل از «تاج‌نامگ»، وجود آثاری چون «قانون‌نامه یشوع‌بخت» و تمامی منابع حقوقی گذشتۀ ایران و نیز تعهدنامه‌ها، پیمان‌نامه‌ها و قراردادنامه‌های میان ایرانیان و رومیان در دورۀ ساسانی به‌روشنی گویای تدوین قوانین و قانونگذاری از سوی شاهان ایرانی در دورۀ ساسانی و پیش از آن است که برخی موارد مشابه در شاهنامه هم دیده می‌شود که این خود بیان‌کنندۀ اهمیت شاهنامه در موضوع مدنظر است.
خط ۴۶: خط ۴۶:


پایان‌بخش کتاب را نتیجه‌گیری کلی و نمایه و کتاب‌نامه شکل می‌دهد.<ref>[https://literaturelib.com/books/13317 پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>
پایان‌بخش کتاب را نتیجه‌گیری کلی و نمایه و کتاب‌نامه شکل می‌دهد.<ref>[https://literaturelib.com/books/13317 پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>
==پانويس ==
==پانويس ==
<references />
<references />