متون ايرانی: مجموعه رساله‌های فارسی و عربی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NURمجموعه رساله‌های فارسی و عربی از دانشوران ایرانیJ1.jpg | عنوان =مجموعه رساله‌های فارسی و عربی از دانشوران ایرانی (از آغاز دورۀ اسلامی تا پایان عصر تیموری) | عنوان‌های دیگر = |پدیدآورندگان | پدیدآوران = بشری، جواد (ن...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''مجموعه رساله‌های فارسی و عربی از دانشوران ایرانی (از آغاز دورۀ اسلامی تا پایان عصر تیموری)''' به کوشش جواد بشری، دفتر پنجم «متون ایرانی»، مشتمل بر هشت بخش است که شش بخش از آن در قسمت «متون تصحیح شده» و دو بخش دیگر ذیل «چاپ عکسی (نسخه برگردان)» به خوانندگان این دفتر عرضه شده است.
'''مجموعه رساله‌های فارسی و عربی از دانشوران ایرانی (از آغاز دورۀ اسلامی تا پایان عصر تیموری)''' به کوشش [[بشری، جواد|جواد بشری]]، دفتر پنجم «متون ایرانی»، مشتمل بر هشت بخش است که شش بخش از آن در قسمت «متون تصحیح شده» و دو بخش دیگر ذیل «چاپ عکسی (نسخه برگردان)» به خوانندگان این دفتر عرضه شده است.
==ساختار==
==ساختار==
کتاب از دو بخش تشکیل شده است.
کتاب از دو بخش تشکیل شده است.
خط ۳۶: خط ۳۶:
1. ترجمۀ جزء پنجم قرآن، دستنویس 2002 مجلسک که ترجمۀ کهنی از یک جزء قرآن به فارسی، متعلق به حدود اوایل سدۀ ششم هجری، یا حتی پیش از آن است. مصحح، مقدمه‌ای در بیان ویژگی‌های زبانی و مختصات نگارشی و کتابتی دستنویس مبنای تصحیح، تهیه کرده است که بر ارزش پژوهش ایشان می‌افزاید. همچنین فهرستی برای واژگان و معادل‌های مهم این ترجمه، در انتهای مقدمه تعبیه شده است.
1. ترجمۀ جزء پنجم قرآن، دستنویس 2002 مجلسک که ترجمۀ کهنی از یک جزء قرآن به فارسی، متعلق به حدود اوایل سدۀ ششم هجری، یا حتی پیش از آن است. مصحح، مقدمه‌ای در بیان ویژگی‌های زبانی و مختصات نگارشی و کتابتی دستنویس مبنای تصحیح، تهیه کرده است که بر ارزش پژوهش ایشان می‌افزاید. همچنین فهرستی برای واژگان و معادل‌های مهم این ترجمه، در انتهای مقدمه تعبیه شده است.


2. [عُشری از اربعین]: اثری به فارسی از نجم‌الدین ابوحفص عمر نسفی سمرقندی(537 ق)، فقیه و دانشمند دینی مشهور ماوراء‌النهر، که بخش اندکی از آن در یک دستنویس، محفوظ در کتابخانۀ انستیتو شرق‌شناسی تاجیکستان، شمارۀ، 1359، نهایتاً کتابت شده در اوایل سدۀ نهم هجری، برجای مانده است. اصل اثر، در شرح و توضیح یک حدیث بلند نبوی، به روایت سلمان فارسی بوده که حاوی بیان چهل مطلب از آداب و احکام دین می‌شده است. مصحح، با کشف این بخش از این اثر کمتر شناختۀ فارسی، به بازخوانی دقیق آن پرداخته و مقدمۀ مفیدی نیز برای آن مرقوم کرده است.
2. [عُشری از اربعین]: اثری به فارسی از [[نسفی، عمر بن محمد|نجم‌الدین ابوحفص عمر نسفی سمرقندی]](متوفای 537 ق)، فقیه و دانشمند دینی مشهور ماوراء‌النهر، که بخش اندکی از آن در یک دستنویس، محفوظ در کتابخانۀ انستیتو شرق‌شناسی تاجیکستان، شمارۀ، 1359، نهایتاً کتابت شده در اوایل سدۀ نهم هجری، برجای مانده است. اصل اثر، در شرح و توضیح یک حدیث بلند نبوی، به روایت سلمان فارسی بوده که حاوی بیان چهل مطلب از آداب و احکام دین می‌شده است. مصحح، با کشف این بخش از این اثر کمتر شناختۀ فارسی، به بازخوانی دقیق آن پرداخته و مقدمۀ مفیدی نیز برای آن مرقوم کرده است.


3. فضل الفقراء علی الاغنیاء: اثری به فارسی متعلق به حدود نیمۀ سدۀ ششم هجری یا پیش از آن، در موضوع داستان‌های صالحات و مشایخ صوفیه، که یکی از فضلای کمتر شناخته‌شدۀ منسوب به «مرند»، ابوبکر بن محمد بن حسین مرندی (زنده در 542ق)، آن را در سیزده باب پرداخته و تاکنون تنها یک دستنویس از آن، متعلق به مجموعۀ «گدیگ احمدپاشا»ی ترکیه، به شمارۀ 18267، مورخ 886ق، شناسایی شده است. مصحح، علاوه بر بازخوانی دقیق متن، مقدمۀ فاضلانه‌‌ای نیز در معرفی این اثر و فعالیت‌های نگارشی مرندی مرقوم فرموده است.
3. فضل الفقراء علی الاغنیاء: اثری به فارسی متعلق به حدود نیمۀ سدۀ ششم هجری یا پیش از آن، در موضوع داستان‌های صالحات و مشایخ صوفیه، که یکی از فضلای کمتر شناخته‌شدۀ منسوب به «مرند»، ابوبکر بن محمد بن حسین مرندی (زنده در 542ق)، آن را در سیزده باب پرداخته و تاکنون تنها یک دستنویس از آن، متعلق به مجموعۀ «گدیگ احمدپاشا»ی ترکیه، به شمارۀ 18267، مورخ 886ق، شناسایی شده است. مصحح، علاوه بر بازخوانی دقیق متن، مقدمۀ فاضلانه‌‌ای نیز در معرفی این اثر و فعالیت‌های نگارشی مرندی مرقوم فرموده است.
خط ۴۸: خط ۴۸:
ب. آثاری که به صورت «چاپ‌عکسی (نسخه‌برگردان)» منتشر شده است:
ب. آثاری که به صورت «چاپ‌عکسی (نسخه‌برگردان)» منتشر شده است:


1. چند رساله/ مکتوب از رشیدالدین وطواط: مجتبی مینوی در ایام اقامت در انگلستان، با دستنویسی از یک مجموعۀ خصوصی (مجموعۀ بلشاه)، مورخ 701ق روبرو شد که در بخشی از آن، رسائل و مکتوباتی به‌عربی در موضوع ظرائف زبان تازی و تفسیر، از رشیدالدین و طواط کتابت شده است. سوادی که مینوی از آن بخش برای خویش برداته، به همراه چند توضیح او، اینک در کتابخانۀ وقفی او نگهداری می‌شود که تصویر آن در این بخش عیناً عرضه گردیده است.
1. چند رساله/ مکتوب از رشیدالدین وطواط: [[مینوی، مجتبی|مجتبی مینوی]] در ایام اقامت در انگلستان، با دستنویسی از یک مجموعۀ خصوصی (مجموعۀ بلشاه)، مورخ 701ق روبرو شد که در بخشی از آن، رسائل و مکتوباتی به‌عربی در موضوع ظرائف زبان تازی و تفسیر، از [[رشید وطواط، محمد بن محمد|رشیدالدین وطواط]] کتابت شده است. سوادی که مینوی از آن بخش برای خویش برداته، به همراه چند توضیح او، اینک در کتابخانۀ وقفی او نگهداری می‌شود که تصویر آن در این بخش عیناً عرضه گردیده است.


2. سراج العقول فی منهاج الاصول: اثری در عقاید و کلام، از بهاءالدین ابومحمد طاهر بن احمد قزوینی مشهور به نجار، متکلم پرکار و کمتر شناختۀ سدۀ ششم هجری، به زبان عربی، که دستنویس‌هایی از آن برجای مانده است. بخشی از این اثر، به‌ضمیمۀ توضیحات ارزنده و تازه‌ای متعلق به کاشف آثار نجار قزوینی در روزگار ما، همراه با تصاویر منتخبی از چند رسالۀ دیگر این متکلم قرن ششم هجری، چاپ عکسی شده است. در خاتمۀ دستنویس بسیار کهن کتابخانۀ ایاصوفیا (استانبول) از سراج العقول، که مبنای چاپی عکسی حاضر است، مطالب ارزنده‌ای نیز پیرامون آثار نجار قزوینی به قلم خود او وجود دارد.<ref>[https://literaturelib.com/books/3960 پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>
2. سراج العقول فی منهاج الاصول: اثری در عقاید و کلام، از بهاءالدین ابومحمد طاهر بن احمد قزوینی مشهور به نجار، متکلم پرکار و کمتر شناختۀ سدۀ ششم هجری، به زبان عربی، که دستنویس‌هایی از آن برجای مانده است. بخشی از این اثر، به‌ضمیمۀ توضیحات ارزنده و تازه‌ای متعلق به کاشف آثار نجار قزوینی در روزگار ما، همراه با تصاویر منتخبی از چند رسالۀ دیگر این متکلم قرن ششم هجری، چاپ عکسی شده است. در خاتمۀ دستنویس بسیار کهن کتابخانۀ ایاصوفیا (استانبول) از سراج العقول، که مبنای چاپی عکسی حاضر است، مطالب ارزنده‌ای نیز پیرامون آثار نجار قزوینی به قلم خود او وجود دارد.<ref>[https://literaturelib.com/books/3960 پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>