کشف أسرار الباطنیة و أخبار القرامطة: تفاوت میان نسخه‌ها

کشف أسرار الباطنیة و أخبار القرامطة (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۶ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۱۵:۳۳

۲۸۵ بایت اضافه‌شده ، ۱۶ مارس

بدون خلاصۀ ویرایش

Hbaghizadeh

دیوان‌سالاران، مدیران

۱۴۶٬۵۳۱

ویرایش

@@ خط ۲۵: / خط ۲۵: @@
 | پیش از =
 }}
-'''كشف أسرار الباطنية و أخبار القرامطة'''، نوشته ابوعبدالله محمد بن مالک بن ابی‌القبائل حمادی معافری زاهد (درگذشته در نیمه قرن پنجم هجری) است. در این کتاب، نویسنده با روش‌ تاریخی، اندیشه‌های فرقه‌های باطنی و نقش آن را در تاریخ اسلام تا عصر خود بازگو می‌کند. محمد بن علی بن حسین اکوع حوالی، پژوهش کتاب را انجام داده و یحیی علی اریانی بر آن تقریظ نوشته است.
+'''كشف أسرار الباطنية و أخبار القرامطة'''، نوشته [[حمادی، محمد بن مالک|ابوعبدالله محمد بن مالک بن ابی‌القبائل حمادی معافری زاهد]] (درگذشته در نیمه قرن پنجم هجری) است. در این کتاب، نویسنده با روش‌ تاریخی، اندیشه‌های فرقه‌های باطنی و نقش آن را در تاریخ اسلام تا عصر خود بازگو می‌کند. [[حوالی، محمد اکوع|محمد بن علی بن حسین اکوع حوالی]]، پژوهش کتاب را انجام داده و [[یحیی علی اریانی]] بر آن تقریظ نوشته است.
 ==هدف نویسنده و اهمیت کتاب==
-کتاب با توبیخ کسانی که ظاهربینند و اهل تحقیق نیستند و به ‌درستی آرای «علی بن محمد صلیحی» باور دارند، آغاز می‌شود. محمد بن مالک می‌گوید: بر آن است تا با تحلیلی که از باورها و آرای گوناگون گروه‌های باطنی می‌کند، خواننده را با حقیقت آنان آشنا گرداند و با گشودن سره از ناسره ایشان، مردم را از افتادن به دام فتنه‌ها و کژتابی‌های باطنیان رهایی بخشد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص63</ref>.‏
+کتاب با توبیخ کسانی که ظاهربینند و اهل تحقیق نیستند و به ‌درستی آرای «[[علی بن محمد صلیحی]]» باور دارند، آغاز می‌شود. [[حمادی، محمد بن مالک|محمد بن مالک]] می‌گوید: بر آن است تا با تحلیلی که از باورها و آرای گوناگون گروه‌های باطنی می‌کند، خواننده را با حقیقت آنان آشنا گرداند و با گشودن سره از ناسره ایشان، مردم را از افتادن به دام فتنه‌ها و کژتابی‌های باطنیان رهایی بخشد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص63</ref>.‏
 محقق بر این باور است که این کتاب اثری بی‌همتا و یگانه است که دانسته‌هایی بی‌مانند را در بر دارد و دُردانه‌ای است نشسته در کُنج گنجینه یمَن که با نور ساطع خود بر زوایای پنهان فرقه قرمطی می‌تابد و نکبت آنان و فرقه‌ا‌شان را هویدا می‌کند. مورخان بنام و بزرگ یمَنی همچون «بهاء جندی»، «خزرجی» و... بر مطالب این کتاب اعتماد کرده‌اند که همین اعتماد ایشان، کمترین نکوداشت و تحسینی است که می‌توان برای کتاب ذکر نمود<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص43</ref>‏.
 ==روش پژوهش کتاب==
-محقق علی‌رَغم تلاش فراوانی که در جستجوی نسخه خطی انجام داده، به آن دست نیافته است؛ ازاین‌رو، دیگر خود را به رنج نیفکنده و یک‌راست، به سراغ نسخه چاپی آن که با پژوهش «سید عزت عطار» در سال 1357ق، عرضه شده، رفته است<ref>ر.ک: همان</ref>‏.
+محقق علی‌رَغم تلاش فراوانی که در جستجوی نسخه خطی انجام داده، به آن دست نیافته است؛ ازاین‌رو، دیگر خود را به رنج نیفکنده و یک‌راست، به سراغ نسخه چاپی آن که با پژوهش «[[سید عزت عطار]]» در سال 1357ق، عرضه شده، رفته است<ref>ر.ک: همان</ref>‏.
 ==محتوای کتاب==
-محقق پیش از ارائه متن «كشف الأسرار»، شرح حالی را از محمد بن مالک نوشته است. سپس، ترجیح ‌داده که از کلام مورخ بزرگ مصری، تقی‌الدین احمد بن علی مقریزی (درگذشته 845ق)، که در کتابش، «المواعظ و الاعتبار» آمده، بهره بگیرد؛ مقریزی در اثر خود به امر «دعوت» و مراتب نُه‌گانه آن در دولت فاطمیان پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص62-45</ref>‏.
+محقق پیش از ارائه متن «كشف الأسرار»، شرح حالی را از محمد بن مالک نوشته است. سپس، ترجیح ‌داده که از کلام مورخ بزرگ مصری، [[مقریزی، احمد بن علی|تقی‌الدین احمد بن علی مقریزی]] (درگذشته 845ق)، که در کتابش، «[[المواعظ و الإعتبار في ذكر الخطط و الآثار|المواعظ و الاعتبار]]» آمده، بهره بگیرد؛ [[مقریزی، احمد بن علی|مقریزی]] در اثر خود به امر «دعوت» و مراتب نُه‌گانه آن در دولت فاطمیان پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص62-45</ref>‏.
 محقق همچنین فرقه‌های باطنی‌مذهب را برشمرده و برای فهم روان‌تر خواننده از متن کتاب، توضیح کوتاهی درباره آن‌ها ‌نوشته است. این فرقه‌ها عبارتند: باطنیه (ریشه فرقه‌ها)؛ میمونیه؛ اسماعیلیان؛ قرمطیان؛ عُبَیدیان؛ فاطمیان؛ علویان؛ بُهره (در هند)؛ شیعیان دوازده‌امامی؛ مُکارمه یمن و نُصیریان و قزلباشیان (که هر سه فرفه از انشعابات باطنیان شمرده می‌شوند)؛ داودیان (منشعب از مُکارمه)؛ بابکیان و در آخر، دروزیانی که به باطنیان شبیه‌اند. محقق همچنین به ریشه سرزمینیِ باطنی‌گری (فارس) و نشو و نمای اولیه آن در عراق و سپس در حجاز، نجد، عَروض، عُمان، مصر و آفریقا اشاره کرده است. او سپس گزارشی از سفر خود به ایران و عراق و هند ارائه می‌دهد<ref>ر.ک: همان، ص41-21</ref>‏.