۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
توحید علمی و عینی در مکاتیب حکمی و عرفانی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۴ نوامبر ۲۰۱۶، ساعت ۰۰:۲۹
، ۱۴ نوامبر ۲۰۱۶جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'حسنزاده آملى' به 'حسنزاده آملى ') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
== معرفى اجمالى == | == معرفى اجمالى == | ||
'''توحيد علمى و عينى در مكاتيب حكمى و عرفانى'''، به زبان فارسى - عربى و موضوع اصلى آن بحث و بررسى در باره «وحدت يا كثرت حقيقت وجود» است كه در پاسخهاى آيتالله سيد احمد كربلايى، معروف به «واحد العين» (متوفاى 1332ق) و آيتالله شيخ محمدحسين غروى اصفهانى، معروف به «كمپانى» (1296 - 1361ق) و محاكمات علامه [[طباطبایی، محمدحسین|سيد محمدحسين طباطبايى]] (1282 - 1360ش) مطرح شده و به اهتمام آيتالله سيد [[حسینی طهرانی، محمدحسین|محمدحسين حسينى طهرانى]] | '''توحيد علمى و عينى در مكاتيب حكمى و عرفانى'''، به زبان فارسى - عربى و موضوع اصلى آن بحث و بررسى در باره «وحدت يا كثرت حقيقت وجود» است كه در پاسخهاى آيتالله سيد احمد كربلايى، معروف به «واحد العين» (متوفاى 1332ق) و آيتالله شيخ محمدحسين غروى اصفهانى، معروف به «كمپانى» (1296 - 1361ق) و محاكمات علامه [[طباطبایی، محمدحسین|سيد محمدحسين طباطبايى]] (1282 - 1360ش) مطرح شده و به اهتمام آيتالله سيد [[حسینی طهرانی، محمدحسین|محمدحسين حسينى طهرانى]] (1345 - 1416ق) فراهم آمده است. از آنجا كه مهمترين موضوع در عرفان نظرى عبارت از مسئله «وحدت وجود» است و در اينجا از سوى چند دانشمند بزرگ مورد بررسى قرار گرفته، اين اثر اهميتى استثنايى و بىبديل يافته است. | ||
چگونگى پيدايش اين مكاتبات جالب عرفانى به اين شرح است: يكى از فضلاى خوشذوق حوزه علميه نجف به نام شيخ اسماعيل تبريزى، متخلص به «تائب» نامهاى به آيتالله آخوند محمدكاظم خراسانى صاحب «كفاية الأصول» نوشت و از معناى اين اشعار [[عطار، محمد بن ابراهیم|فريدالدين عطار نيشابورى]] در «منطق الطير» جويا شد: | چگونگى پيدايش اين مكاتبات جالب عرفانى به اين شرح است: يكى از فضلاى خوشذوق حوزه علميه نجف به نام شيخ اسماعيل تبريزى، متخلص به «تائب» نامهاى به آيتالله آخوند محمدكاظم خراسانى صاحب «كفاية الأصول» نوشت و از معناى اين اشعار [[عطار، محمد بن ابراهیم|فريدالدين عطار نيشابورى]] در «منطق الطير» جويا شد: | ||
| خط ۱۹۱: | خط ۱۹۱: | ||
نكته: «اما عرفاء چون تشكيك را در ظهورات مىدانند، نه در مظاهر، چنانچه گذشت، لهذا حدود وجود را مراتب تعينات علمى حق سبحانه مىگيرند و گويند: اول تعين، بودن وجود حق است نفس ذاته كه تعين احدى است و تعين احدى به جهت صرافت، منشأ تعين واحدى است كه جامعيت جميع كمالات است بهنحو وحدت و بقيه اسماء واحدا بعد آخر از اين مقام منتشى هستند و موجودات امكانى هم از آنها با تفصيلى كه در كتبشان مسطور است و از اين جهت مرحوم سيد (ره) كلام مرحوم شيخ (ره) را كه تعين احدى و واحدى را به لحاظ عقل نسبت داده بود، تبديل به لحاظ حق سبحانه نمود» (همان، ص 182). | نكته: «اما عرفاء چون تشكيك را در ظهورات مىدانند، نه در مظاهر، چنانچه گذشت، لهذا حدود وجود را مراتب تعينات علمى حق سبحانه مىگيرند و گويند: اول تعين، بودن وجود حق است نفس ذاته كه تعين احدى است و تعين احدى به جهت صرافت، منشأ تعين واحدى است كه جامعيت جميع كمالات است بهنحو وحدت و بقيه اسماء واحدا بعد آخر از اين مقام منتشى هستند و موجودات امكانى هم از آنها با تفصيلى كه در كتبشان مسطور است و از اين جهت مرحوم سيد (ره) كلام مرحوم شيخ (ره) را كه تعين احدى و واحدى را به لحاظ عقل نسبت داده بود، تبديل به لحاظ حق سبحانه نمود» (همان، ص 182). | ||
بخش سوم: اين بخش، مشتمل بر تذييلات آيتالله سيد [[حسینی طهرانی، محمدحسین|محمدحسين حسينى طهرانى]] | بخش سوم: اين بخش، مشتمل بر تذييلات آيتالله سيد [[حسینی طهرانی، محمدحسین|محمدحسين حسينى طهرانى]] است به شرح زير: | ||
1. تتمه تذييل بر مكتوب سوم سيد: | 1. تتمه تذييل بر مكتوب سوم سيد: | ||
| خط ۲۴۰: | خط ۲۴۰: | ||
2. استاد آشتيانى در سال 1361ش، مقالات مذكور را در كتابى مستقل تحت عنوان «مكاتبات عرفانى بين سيد احمد حائرى و شيخ محمدحسين غروى»، جمع و بدون هيچ تغييرى منتشر كرد. | 2. استاد آشتيانى در سال 1361ش، مقالات مذكور را در كتابى مستقل تحت عنوان «مكاتبات عرفانى بين سيد احمد حائرى و شيخ محمدحسين غروى»، جمع و بدون هيچ تغييرى منتشر كرد. | ||
3. رساله محاكمات [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]] كه شامل تعليقات ايشان بر شش مكتوب آغازين از اين مكاتبات عرفانى بود، بهوسيله استاد حسن [[حسنزاده آملی، حسن|حسنزاده آملى]] | 3. رساله محاكمات [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]] كه شامل تعليقات ايشان بر شش مكتوب آغازين از اين مكاتبات عرفانى بود، بهوسيله استاد حسن [[حسنزاده آملی، حسن|حسنزاده آملى]] تصحيح و در يادنامه شهيد آيتالله قدوسى در سال 1361ش، منتشر شد. | ||
4. استاد آيتالله سيد محمدحسين حسينى تهرانى كه از برخى تعليقات انتقادى آيتالله سيد جلالالدين آشتيانى رنجيده بود، در سال 1410ق، مكاتبات مذكور را همراه با تعليقات [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]] و تذييلهايى از خودش بدون يادكرد از تلاش علمى استاد آشتيانى، تحت عنوان «مكاتيب حكمى و عرفانى» و سپس در سال 1417ق، تحت عنوان «توحيد علمى و عينى در مكاتيب حكمى و عرفانى» منتشر كرد و در جانبدارى از سيد احمد كربلايى همه توان خود را به كار برد و افزون بر بحث و استدلال، حتى از اشعار متعدد عربى و فارسى و خاطره و داستان نيز براى اثبات نظرش بهره گرفت (توحيد علمى و عينى، صص 327، 337، 325 و...). | 4. استاد آيتالله سيد محمدحسين حسينى تهرانى كه از برخى تعليقات انتقادى آيتالله سيد جلالالدين آشتيانى رنجيده بود، در سال 1410ق، مكاتبات مذكور را همراه با تعليقات [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]] و تذييلهايى از خودش بدون يادكرد از تلاش علمى استاد آشتيانى، تحت عنوان «مكاتيب حكمى و عرفانى» و سپس در سال 1417ق، تحت عنوان «توحيد علمى و عينى در مكاتيب حكمى و عرفانى» منتشر كرد و در جانبدارى از سيد احمد كربلايى همه توان خود را به كار برد و افزون بر بحث و استدلال، حتى از اشعار متعدد عربى و فارسى و خاطره و داستان نيز براى اثبات نظرش بهره گرفت (توحيد علمى و عينى، صص 327، 337، 325 و...). | ||