۱۴۶٬۰۶۴
ویرایش
صحيفة علي بن أبيطلحة عن ابن عباس في التفسير القرآن الكريم (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۴ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۲۳:۵۶
، ۴ مارسجایگزینی متن - 'ابی ط' به 'ابیط'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابی ط' به 'ابیط') |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه، ابتدا به زندگانی علی بن | در مقدمه، ابتدا به زندگانی علی بن ابیطلحه و دوران حیات وی پرداخته شده و سپس اقوال علما پیرامون جرح و تعدیل او بررسی شده است. در ادامه، به بحث از طرق روایت از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]]، آراء علما معاصر در طریق علی بن ابیطلحه از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]]، تفسیر «تنویر المقباس» منسوب به [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]]، اسانید متصل به علی بن ابیطلحه و خصوصیات اثر حاضر، پرداخته شده است. از جمله اسانید متصل به ابیطلحه، عبارتند از: سند بلاذری (احمد بن یحیی) (متوفی 279ق)، اسانید طبری، سید ابوجعفر نحاس (338ق)، اسانید ابوبکر محمد بن حسین آجری (متوفی 360ق)، سند طبرانی (متوفی 360ق)، سند ابوالقاسم بن یوسف سهمی (متوفی 427ق) و...<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25809/1/5 مقدمه، ص5- 77]</ref>. | ||
[[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] از نامدارترین مفسران صدر اسلام و شاگرد سترگ [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] میباشد؛ اما متأسفانه این شهرت و عظمت مقام، پس از به قدرت رسیدن بنیعباس، تفسیر وی را دچار اختلال کرد. احادیث منقول از وی، به تردید مبتلا گشت؛ زیرا هر کس که در پی آن بود تا سخن نادرست خویش را تثبیت کند، به [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] نسبت میداد. روایاتی از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] در تفاسیر وارد شده که با هم متناقضند و نمیتواند همه آنها، از وی باشد. حجم طرق روایی تفسیر به [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] به بیش از چهارده راوی رسیده که طریق سندی تنویر المقباس فیروزآبادی از ضعیفترین طرق است و شاید قابلاعتمادترین طریق، طریق علی بن | [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] از نامدارترین مفسران صدر اسلام و شاگرد سترگ [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] میباشد؛ اما متأسفانه این شهرت و عظمت مقام، پس از به قدرت رسیدن بنیعباس، تفسیر وی را دچار اختلال کرد. احادیث منقول از وی، به تردید مبتلا گشت؛ زیرا هر کس که در پی آن بود تا سخن نادرست خویش را تثبیت کند، به [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] نسبت میداد. روایاتی از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] در تفاسیر وارد شده که با هم متناقضند و نمیتواند همه آنها، از وی باشد. حجم طرق روایی تفسیر به [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] به بیش از چهارده راوی رسیده که طریق سندی تنویر المقباس فیروزآبادی از ضعیفترین طرق است و شاید قابلاعتمادترین طریق، طریق علی بن ابیطلحه در اثر حاضر میباشد که پدرش از موالیان عباس و از علاقهمندان به اهلبیت(ع) و معروف به ضد اموی بوده است. ویژگی تفسیر [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]]، اجتهادی بودن و مسلط بودن مفسر به ادبیات، لغت، شعر و اقوال صحابه پیامبر(ص) است<ref>خرمشاهی، بهاءالدین، ج1، ص660</ref>. | ||
آنچه باعث اهمیت کتاب حاضر میشود، آن است که شاید بتوان گفت نخستین کتابی که درباره وجوه قرآن نوشته شده و اکنون در دسترس ماست، همین اثر است. البته ابن جوزی وقتی درباره کتابهایی که راجع به وجوه قرآن نوشته شده سخن میگوید، از دو کتاب نام میبرد که با استفاده از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]]، نوشته شده، یکی از عکرمه و دیگری از نویسنده این اثر که هر دو از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] نقل میکنند. میدانیم که عکرمه شاگرد بلاواسطه [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] و علی بن | آنچه باعث اهمیت کتاب حاضر میشود، آن است که شاید بتوان گفت نخستین کتابی که درباره وجوه قرآن نوشته شده و اکنون در دسترس ماست، همین اثر است. البته ابن جوزی وقتی درباره کتابهایی که راجع به وجوه قرآن نوشته شده سخن میگوید، از دو کتاب نام میبرد که با استفاده از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]]، نوشته شده، یکی از عکرمه و دیگری از نویسنده این اثر که هر دو از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] نقل میکنند. میدانیم که عکرمه شاگرد بلاواسطه [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] و علی بن ابیطلحه، شاگرد مجاهد و سعید بن جبیر بود و آنها شاگردان [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] بودند و ازآنجاکه کتاب عکرمه در وجوه قرآن در دست نیست، کتاب علی بن ابیطلحه را میتوان نخستین کتاب موجود در این زمینه دانست. این کتاب در میان قدما، اهمیت ویژهای داشته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/140/13 جعفری، یعقوب، ص13]</ref>. | ||
بخاری نیز بسیاری از مطالب آن را در بخش تفسیری صحیح خود نقل کرده، چنانکه طبری نیز در تفسیر خود از آن نقل نموده است. بعضی گمان کردهاند که تمام صحیفه را بخاری در صحیح خود آورده ولی طبق تحقیق [[عبدالباقی، محمد فؤاد|فؤاد عبدالباقی]] چنین نیست، بلکه او قسمتهایی از آن را آورده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/140/14 همان، ص14]</ref>. | بخاری نیز بسیاری از مطالب آن را در بخش تفسیری صحیح خود نقل کرده، چنانکه طبری نیز در تفسیر خود از آن نقل نموده است. بعضی گمان کردهاند که تمام صحیفه را بخاری در صحیح خود آورده ولی طبق تحقیق [[عبدالباقی، محمد فؤاد|فؤاد عبدالباقی]] چنین نیست، بلکه او قسمتهایی از آن را آورده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/140/14 همان، ص14]</ref>. | ||