شرح الفصيح في اللغة: تفاوت میان نسخه‌ها

(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR98082J1.jpg | عنوان = شرح الفصيح في اللغة | عنوان‌های دیگر = الفصيح في اللغة. شرح | پدیدآورندگان | پدیدآوران = قزاز، عبد الجبار جعفر وهیب (نويسنده) ابن جبان، محمد بن علی (نویسنده) وائلی، ابراهیم ( مقدمه نويس) |زبا...» ایجاد کرد)
 
 
(۸ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۶: خط ۶:
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[قزاز، عبد الجبار جعفر وهیب]] (نويسنده)
[[قزاز، عبد الجبار جعفر وهیب]] (نويسنده)
[[ابن جبان، محمد بن علی ]] (نویسنده)
[[ابن جبان، محمد بن علی]] (نویسنده)
[[وائلی، ابراهیم]] ( مقدمه نويس)
[[وائلی، ابراهیم]] (مقدمه‌نويس)
|زبان
|زبان
| زبان = عربی
| زبان = عربی
| کد کنگره =    
| کد کنگره =PJA/الف۲ف۶ ۱۳۷۰ 
| موضوع =زبان عربی - اصطلاحها و تعبیرها - زبان عربی - واژه نامه‎ها - زبان عربی - آوا شناسی - زبان عربی - صرف و نحو
| موضوع =زبان عربی - اصطلاحها و تعبیرها - زبان عربی - واژه نامه‎‌‌ها - زبان عربی - آوا شناسی - زبان عربی - صرف و نحو
|ناشر  
|ناشر  
| ناشر = دار الشؤون الثقافیة العامة
| ناشر = دار الشؤون الثقافیة العامة
خط ۲۶: خط ۲۶:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''شرح الفصيح في اللغة'''، اثر ابومنصور بن جبان (متوفی بعد 416ق)، شرحی است بر کتاب «الفصيح» احمد بن یحیی ثعلب (200-291ق) و توضیح و تبیین معنای واژگان، عبارات و مفهوم جملات آن.
'''شرح الفصيح في اللغة'''، اثر [[ابومنصور بن جبان]] (متوفی بعد 416ق)، شرحی است بر کتاب «الفصيح» [[ثعلب، احمد بن یحیی|احمد بن یحیی ثعلب]] (200-291ق) و توضیح و تبیین معنای واژگان، عبارات و مفهوم جملات آن.


بسیاری از شارحان، در شرح متون اصلی، از روش «قال... أقول» پیروی می‌کنند. این روش، تضمین می‌نماید که شارح، از سیر موجود در مطالب و مباحث کتاب اصلی، پیروی نماید. اکثر شارحان کتاب «الفصيح» نیز چاره‌ای جز پیروی از این روش، نداشته، ولذا رویکرد آنان، مطابق با چینش و ترتیب فصول و ابواب کتاب «الفصيح» و مطالب آن بوده و در تمام شرح خود، ملزم به رعایت آن بودند. اما آنچه در شرح حاضر رخ داده، آن است که شارح، در برخی از موارد، متن عبارت «الفصيح» را کلمه‌به‌کلمه نقل نموده و به تشریح و تبیین آن‌ها، پرداخته است. گاهی نیز، آن مطلب را به‌اختصار ذکر کرده و یا آن را مقدم یا مؤخر نموده است و گاهی نیز عبارات متن اصلی را بدون ذکر الفاظ، نقل به معنا کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص54-55</ref>.
بسیاری از شارحان، در شرح متون اصلی، از روش «قال... أقول» پیروی می‌کنند. این روش، تضمین می‌نماید که شارح، از سیر موجود در مطالب و مباحث کتاب اصلی، پیروی نماید. اکثر شارحان کتاب «الفصيح» نیز چاره‌ای جز پیروی از این روش، نداشته، ولذا رویکرد آنان، مطابق با چینش و ترتیب فصول و ابواب کتاب «الفصيح» و مطالب آن بوده و در تمام شرح خود، ملزم به رعایت آن بودند. اما آنچه در شرح حاضر رخ داده، آن است که شارح، در برخی از موارد، متن عبارت «الفصيح» را کلمه‌به‌کلمه نقل نموده و به تشریح و تبیین آن‌ها، پرداخته است. گاهی نیز، آن مطلب را به‌اختصار ذکر کرده و یا آن را مقدم یا مؤخر نموده است و گاهی نیز عبارات متن اصلی را بدون ذکر الفاظ، نقل به معنا کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص54-55</ref>.
خط ۳۲: خط ۳۲:
می‌توان مهم‌ترین ویژگی‌های کتاب و مؤلفه‌های روشی شارح را در امور زیر، تبیین نمود:
می‌توان مهم‌ترین ویژگی‌های کتاب و مؤلفه‌های روشی شارح را در امور زیر، تبیین نمود:
# شرح الفاظ:
# شرح الفاظ:
ابن جبان کتاب خود را با شرح مقدمه «الفصيح» آغاز نموده و سپس، به شرح الفاظ آن پرداخته است. مهم‌ترین ویژگی روشی وی در شرح الفاظ، عبارت است از اینکه:
#:[[ابن جبان، محمد بن علی|ابن جبان]] کتاب خود را با شرح مقدمه «الفصيح» آغاز نموده و سپس، به شرح الفاظ آن پرداخته است. مهم‌ترین ویژگی روشی وی در شرح الفاظ، عبارت است از اینکه:
## در بیشتر موارد، روش شرح وی، به‌صورت «قوله:... تقول:...» است.
#:در بیشتر موارد، روش شرح وی، به‌صورت «قوله:... تقول:...» است.
## شارح در شرح الفاظ، به روش خاصی پایبند نبوده است. وی گاهی به شرح معنوی الفاظ بعد از تصریف آنها پرداخته و گاهی نیز، قبل از تصریف آنها، اقدام به شرح و تبیین معنای واژگان نموده است.
#:شارح در شرح الفاظ، به روش خاصی پایبند نبوده است. وی گاهی به شرح معنوی الفاظ بعد از تصریف آنها پرداخته و گاهی نیز، قبل از تصریف آنها، اقدام به شرح و تبیین معنای واژگان نموده است.
# شواهد:
# شواهد:
کتاب، حاوی نمونه‌ها و شواهد فراوانی از قرآن، احادیث شریف، امثال، اقوال و سخنان علما و ابیات شعری است که هدف ابن جبان از آوردن این شواهد، نشان دادن سلامت لغوی و یکپارچگی مطالب کتاب «الفصيح» می‌باشد.
#:کتاب، حاوی نمونه‌ها و شواهد فراوانی از قرآن، احادیث شریف، امثال، اقوال و سخنان علما و ابیات شعری است که هدف [[ابن جبان، محمد بن علی|ابن جبان]] از آوردن این شواهد، نشان دادن سلامت لغوی و یکپارچگی مطالب کتاب «الفصيح» می‌باشد.
# ذکر مسائل نحوی و صرفی:
#ذکر مسائل نحوی و صرفی:
شارح در کتاب خود، بخشی از مسائل مربوط به نحو و صرف را مورد بحث قرار داده است، از جمله مباحث مربوط به معانی حروف، «نعم و بئس»، «مذ و منذ»، اضافه موصوف به وصف و قلب، ابدال و ادغام.
#:شارح در کتاب خود، بخشی از مسائل مربوط به نحو و صرف را مورد بحث قرار داده است، از جمله مباحث مربوط به معانی حروف، «نعم و بئس»، «مذ و منذ»، اضافه موصوف به وصف و قلب، ابدال و ادغام.
# ذکر برخی از تعریفات و اصطلاحات بلاغی و عروضی<ref>ر.ک: همان، ص55-64</ref>.
# ذکر برخی از تعریفات و اصطلاحات بلاغی و عروضی<ref>ر.ک: همان، ص55-64</ref>.


خط ۵۲: خط ۵۲:


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
 
[[رده:زبان‌شناسی، زبان و ادبیات]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:زبان و ادبیات شرقی]]
[[رده:زبان و ادبیات عربی]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 اسفند 1403]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ اسفند 1403 توسط عباس مکرمی]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ اسفند 1403 توسط عباس مکرمی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ اسفند 1403 توسط محسن عزیزی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ اسفند 1403 توسط محسن عزیزی]]