طریقة‌ الخلاف‌ في الفقه‌ بین‌ الائمة‌ الأسلاف‌: تفاوت میان نسخه‌ها

'''طريقة الخلاف في الفقه بين الأئمة الأسلاف'''، اثر محمد بن عبدالحمید اسمندی (488-552ق)، کتابی است در فقه مقارن، در بیان اختلافات میان فقه ابوحنیفه و فقه شافعی که با تحقیق محمد زکی عبدالبر، منتشر شده است.

برخی این کتاب و کتاب دیگر مؤلف، «مختلف الرواية» را یک کتاب دانسته‌اند، اما محقق در مقدمه، این نظریه را رد کرده و با ارائه دلایلی، ثابت کرده است که این دو با یکدیگر متفاوت بوده و دو کتاب جداگانه می‌باشند؛ از جمله آنکه مؤلف خود در ابتدای کتاب «أصول الفقه»، درباره این کتاب، چنین گفته است: «و بعد فإني كنت جمعت «طريقة الخلاف» و أدرجت في أثناء مسائلها قدر ما يحتاج فيها من أصول الفقه علی وجه الاقتصار و الاقتصاد...»؛ درحالی‌که در ابتدای کتاب «مختلف الرواية»، درباره آن، چنین آمده است: «و بعد فإني قصدت أن أكتب مسائل «مختلف الرواية» و أرسم خلاف كل واحد من الأئمة بابا علی الترتيب الذي رتبه بعض أستاذنا (كذا) رحهم الله؛ غير أنه أورد الكتب كلها في كل باب و أنا أورد الأبواب كلها في كل كتاب و أذكر في كل مسألة نكتة شافية و حجة كافية...»<ref>ر.ک: مقدمه، ص40-41</ref>.

محقق کتاب، پیرامون صحت انتساب این کتاب به اسمندی، تحقیقات ارزنده‌ای را انجام داده که در مقدمه، به آن، اشاره نموده و بدین طریق، صحت انتساب آن را تأیید کرده است<ref>ر.ک: همان</ref>.