کاربست تحلیل گفتمان انتقادی در پژوهش‌های تاریخی: تفاوت میان نسخه‌ها

اگر چه در زمینه مفهوم «گفتمان» تعریف توافق‌شده‌ای وجود ندارد؛ اما به‌کارگیری این مفهوم به‌ویژه به معنای یک فکر، اندیشه، سیاست، پارادایم و مانند آن که از ویژگی ایدئولوژیک و هژمونیک برخوردار باشد، در همۀ حوزه‌های علمی فراگیر شده است. هرچند این رویکرد ابتدا در نقد ادبی نضج گرفت، اما دامنۀ کاربرد آن به سایر رشته‌ها تسری یافت و امروزه این رویکرد از متداول‌ترین شیوه های تحلیل متن به شمار می‌آید. بنابراین تحلیل گفتمان نه یک رویکرد، بلکه مجموعه‌ای از رویکردهای میان‌رشته‌ای است که می‌توان از آنها در انواع گوناگون مطالعاتی مبتنی بر گفتگو بهره برد. ازآنجاکه ماهیت تاریخ نیز مبتنی بر گفتگو است و جریان وقایع وقتی به تاریخ تبدیل می‌گردد که انسانی متفکر بنام مورخ آن را تفسیر و تألیف کرده باشد؛ از این‌رو رویکرد تحلیل گفتمان می‌تواند پاسخگوی بسیاری از مسائل مبهم در تاریخ باشد؛ زیرا روش‌های سخن‌گفتن، طرز تفکر را تولید و بازتولید می‌کند و طرز تفکر را نیز می‌توان با گزینش‌های دستوری و واژگانی یا هر جنبه‌ای دیگر از گفتمان مهار کرد.

این کتاب با مدنظر قرار‌دادن اندیشه‌های پست‌مدرن در تاریخ‌نگاری و پژوهش‌های تاریخی، درصدد است چگونگی کاربست تحلیل گفتمان در فهم و بازیابی معانی تاریخی را تشریح کند. در فصول ابتدایی بحث با حوزۀ مطالعات گفتمان آغاز شده و مروری مختصر بر تاریخچۀ انواع پژوهش‌ها در تاریخ شده است. سپس رویکرد تحلیل گفتمانی فرکلاف معرفی می‌شود و با مثال‌هایی چگونگی کاربست آن در پژوهش‌های تاریخی نشان داده می‌شود.<ref> [https://literaturelib.com/books/13221 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>