پرش به محتوا

دیوان مولانا کمال‌الدین اهلی ترشیزی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ،' به '،'
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NURدیوان مولانا کمال‌الدین اهلی ترشیزیJ1.jpg | عنوان =دیوان مولانا کمال‌الدین اهلی ترشیزی | عنوان‌های دیگر = |پدیدآورندگان | پدیدآوران = اهلی تشیزی، کمال‌الدین (نویسنده) سمنانی، سید وحید (تصحیح و تحقیق) |زبان | زبا...» ایجاد کرد)
 
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،')
خط ۳۱: خط ۳۱:
اهلی ترشیزی از شاعران اواخر عهد تیموری است. به روایت تذکره‌ها و طبق گفته‌های ارباب فن، این دوره از پرشاعرترین ادوار شعر پارسی محسوب می‌شود؛ ولی تعداد دیوان‌های منتشرشده از شاعران آن انگشت‌شمار است.
اهلی ترشیزی از شاعران اواخر عهد تیموری است. به روایت تذکره‌ها و طبق گفته‌های ارباب فن، این دوره از پرشاعرترین ادوار شعر پارسی محسوب می‌شود؛ ولی تعداد دیوان‌های منتشرشده از شاعران آن انگشت‌شمار است.


نام دقیق شاعر، در نشانی که به منظور سفر حج اهلی نوشته شده است، او را مولانا کمال‌الدین اهلی نام برده‌اند و این همان نامی است که در پایان نسخۀ خطی محفوظ در دانشگاه تهران ـ کهن‌ترین نسخۀ تاریخ‌دار دیوان اهلی ـ آمده است. کمال‌الدین از القاب رایج قرن نهم است و بسیاری از فضلا و بزرگان را از دیرباز با اضافه کردن اسمی به پسوند «الدین» ملقب می‌کرده‌اند. تمام راویان متقدم در خراسانی بودن اهلی متفق‌القول هستند و حتی برخی با اشاره به ترشیز، زادگاه او را به این شهر محدود کرده‌اند. ترشیز یکی از شهرهای کهن خراسان است. نام ترشیز در کتاب‌های بسیاری از جمله لباب الالباب، تاریخ سیستان، تاریخ جهانگشا، حبیب السیر و .... ذکر شده است. از این شهر شاعرانی سربرآورده‌اند: مولانا قبولی ترشیزی، مولانا قابلی ترشیزی، حافظ حلوایی، شراری ترشیزی، مولانا طوطی ترشیزی، اختری ترشیزی، مولانا علی‌شهاب ترشیزی ،مولانا سرّی ترشیزی و مشهورتر از همه ظهوری ترشیزی.
نام دقیق شاعر، در نشانی که به منظور سفر حج اهلی نوشته شده است، او را مولانا کمال‌الدین اهلی نام برده‌اند و این همان نامی است که در پایان نسخۀ خطی محفوظ در دانشگاه تهران ـ کهن‌ترین نسخۀ تاریخ‌دار دیوان اهلی ـ آمده است. کمال‌الدین از القاب رایج قرن نهم است و بسیاری از فضلا و بزرگان را از دیرباز با اضافه کردن اسمی به پسوند «الدین» ملقب می‌کرده‌اند. تمام راویان متقدم در خراسانی بودن اهلی متفق‌القول هستند و حتی برخی با اشاره به ترشیز، زادگاه او را به این شهر محدود کرده‌اند. ترشیز یکی از شهرهای کهن خراسان است. نام ترشیز در کتاب‌های بسیاری از جمله لباب الالباب، تاریخ سیستان، تاریخ جهانگشا، حبیب السیر و .... ذکر شده است. از این شهر شاعرانی سربرآورده‌اند: مولانا قبولی ترشیزی، مولانا قابلی ترشیزی، حافظ حلوایی، شراری ترشیزی، مولانا طوطی ترشیزی، اختری ترشیزی، مولانا علی‌شهاب ترشیزی،مولانا سرّی ترشیزی و مشهورتر از همه ظهوری ترشیزی.


از تاریخ تولد شاعر هیچ نشانی در دست نیست؛ اما اگر این قول تذکره‌نویسان پذیرفته شود که او دورۀ پیری را درک کرده و تا زمان به سلطنت رسیدن شاه تهماسب صفوی (930 ق) زنده بوده است، می‌توان تخمین زد که تولدش در اواسط قرن نهم یعنی حدود (850 یا 860 ق) اتفاق افتاده است. دقیق‌ترین تاریخی که برای درگذشت او، روایت اشپرنگر است. وی با اشاره به این ماده تاریخ از خلیل‌الله زرگر، 934 ق. را سال درگذشت اهلی بیان می‌کند: «اهلی بمرد نام نکویش بماند و بس». این تاریخ را ادوارد براون، سعید نفیسی و ذبیح‌الله صفا تکرار کرده و سبب فراگیرشدن و پذیرش آن از طرف اهل فن شده‌اند.
از تاریخ تولد شاعر هیچ نشانی در دست نیست؛ اما اگر این قول تذکره‌نویسان پذیرفته شود که او دورۀ پیری را درک کرده و تا زمان به سلطنت رسیدن شاه تهماسب صفوی (930 ق) زنده بوده است، می‌توان تخمین زد که تولدش در اواسط قرن نهم یعنی حدود (850 یا 860 ق) اتفاق افتاده است. دقیق‌ترین تاریخی که برای درگذشت او، روایت اشپرنگر است. وی با اشاره به این ماده تاریخ از خلیل‌الله زرگر، 934 ق. را سال درگذشت اهلی بیان می‌کند: «اهلی بمرد نام نکویش بماند و بس». این تاریخ را ادوارد براون، سعید نفیسی و ذبیح‌الله صفا تکرار کرده و سبب فراگیرشدن و پذیرش آن از طرف اهل فن شده‌اند.