پرش به محتوا

تم‌هایی از فلسفه ابن سینا: شناخت، ذهن، زبان: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NURتم‌هایی از فلسفه ابن سیناJ1.jpg | عنوان =تم‌هایی از فلسفه ابن سینا | عنوان‌های دیگر = |پدیدآورندگان | پدیدآوران = موسویان، نصیر (نویسنده) پوراسماعیل، یاسر (مترجم) |زبان | زبان = | کد کنگره =‏ | موضوع = |ناشر | ناشر =هر...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۶: خط ۲۶:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''تم‌هایی از فلسفه ابن سینا: شناخت، ذهن، زبان''' تألیف نصیر موسویان، ترجمه یاسر پوراسماعیل؛ کتاب حاضر دربردارندۀ ترجمۀ ۵ مقالۀ انگلیسی، ۲ پیوست فارسی و ۱ مقالهٔ فارسی به قلم نصیر موسویان است. نویسنده در این مقالات جز در موارد معدود، خود را به ادبیات ابن‌سیناپژوهی در زبان انگلیسی و در دورۀ معاصر محدود کرده است.
'''تم‌هایی از فلسفه ابن سینا: شناخت، ذهن، زبان''' تألیف [[موسویان، نصیر|نصیر موسویان]]، ترجمه [[پوراسماعیل، یاسر|یاسر پوراسماعیل]]؛ کتاب حاضر دربردارندۀ ترجمۀ ۵ مقالۀ انگلیسی، ۲ پیوست فارسی و ۱ مقالهٔ فارسی به قلم [[موسویان، نصیر|نصیر موسویان]] است. نویسنده در این مقالات جز در موارد معدود، خود را به ادبیات ابن‌سیناپژوهی در زبان انگلیسی و در دورۀ معاصر محدود کرده است.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۳۲: خط ۳۲:


==گزارش کتاب==
==گزارش کتاب==
کتاب حاضر دربردارندۀ ترجمۀ ۵ مقالۀ انگلیسی، ۲ پیوست فارسی و ۱ مقالهٔ فارسی به قلم نصیر موسویان است. نویسنده در این مقالات جز در موارد معدود، خود را به ادبیات ابن‌سیناپژوهی در زبان انگلیسی و در دورۀ معاصر محدود کرده است. به سخن دیگر، بررسی تفاسیر فلسفۀ ابن‌سینا در فارسی، عربی، لاتین یا سایر زبان‌ها را در نظر نداشته است.
کتاب حاضر دربردارندۀ ترجمۀ ۵ مقالۀ انگلیسی، ۲ پیوست فارسی و ۱ مقالهٔ فارسی به قلم [[موسویان، نصیر|نصیر موسویان]] است. نویسنده در این مقالات جز در موارد معدود، خود را به ادبیات ابن‌سیناپژوهی در زبان انگلیسی و در دورۀ معاصر محدود کرده است. به سخن دیگر، بررسی تفاسیر فلسفۀ [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‌سینا]] در فارسی، عربی، لاتین یا سایر زبان‌ها را در نظر نداشته است.


کتاب ذیل سه بخش کلی سامان یافته است: بخش اول: شناخت که شامل دو مقاله است؛ در مقالۀ «ابن‌سینا، تجربه‌گرایی و عقل‌گرایی»، نویسنده بر این پرسش تمرکز کرده است: «آیا ابن‌سینا تجربه‌گراست؟» در این نوشتار، ابتدا بعضی از اصطلاحات ابن‌سینا معرفی شده است: دلالت، مفهوم، اثر ذهنی و تصور. در بخش دیگر این نوشتار با دو مثال اصطلاحات پیش‌گفته شرح داده شده است. نویسنده در بخش چهارم این فصل از تمایز کنث پی.وینکلر میان تجربه‌گرایی ناظر به سرمنشأ و تجربه‌گرایی ناظر به محتوا وام گرفته و آن را شرح و بسط می‌دهد. در بخش پنجم همین تمایز به زبان ابن‌سینا بازتفسیر شده است. در بخش ششم نشان داده می‌شود که تحلیل ابن‌سینا از رابطۀ میان علم از یک‌سو و حس و خیال از سوی دیگر، سه مضمون تجربه‌گرایانه را دربر می‌گیرد. با استفاده از این مضامین استدلال می‌شود که ابن‌سینا به تجربه‌گرایی سینوی ناظر به سرمنشأ پایبند است. بخش هفتم به بررسی کوتاه سه محدودیت احتمالی برای تجربه‌گرایی ابن‌سینا ناظر به سرمنشأ اختصاص دارد. در بخش هشتم استدلال شده که بررسی دقیق این محدودیت‌ها در کنار معرفت‌شناسی تصورات اولیه نشان می‌دهد ابن‌سینا به تجربه‌گرایی سینوی ناظر به محتوا پایبند نیست. در بخش پایانی پرسشی دربارۀ واقعیت انتزاع: «آیا ابن‌سینا انتزاع‌گراست؟» این نکته توضیح داده می‌شود که پاسخ‌های رایج به این پرسش‌ها به چه ترتیبی بر دو اصل ناسازگاری تکیه دارند.
کتاب ذیل سه بخش کلی سامان یافته است: بخش اول: شناخت که شامل دو مقاله است؛ در مقالۀ «[[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‌سینا]]، تجربه‌گرایی و عقل‌گرایی»، نویسنده بر این پرسش تمرکز کرده است: «آیا [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‌سینا]] تجربه‌گراست؟» در این نوشتار، ابتدا بعضی از اصطلاحات [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‌سینا]] معرفی شده است: دلالت، مفهوم، اثر ذهنی و تصور. در بخش دیگر این نوشتار با دو مثال اصطلاحات پیش‌گفته شرح داده شده است. نویسنده در بخش چهارم این فصل از تمایز کنث پی.وینکلر میان تجربه‌گرایی ناظر به سرمنشأ و تجربه‌گرایی ناظر به محتوا وام گرفته و آن را شرح و بسط می‌دهد. در بخش پنجم همین تمایز به زبان ابن‌سینا بازتفسیر شده است. در بخش ششم نشان داده می‌شود که تحلیل ابن‌سینا از رابطۀ میان علم از یک‌سو و حس و خیال از سوی دیگر، سه مضمون تجربه‌گرایانه را دربر می‌گیرد. با استفاده از این مضامین استدلال می‌شود که ابن‌سینا به تجربه‌گرایی سینوی ناظر به سرمنشأ پایبند است. بخش هفتم به بررسی کوتاه سه محدودیت احتمالی برای تجربه‌گرایی [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‌سینا]] ناظر به سرمنشأ اختصاص دارد. در بخش هشتم استدلال شده که بررسی دقیق این محدودیت‌ها در کنار معرفت‌شناسی تصورات اولیه نشان می‌دهد ابن‌سینا به تجربه‌گرایی سینوی ناظر به محتوا پایبند نیست. در بخش پایانی پرسشی دربارۀ واقعیت انتزاع: «آیا [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‌سینا]] انتزاع‌گراست؟» این نکته توضیح داده می‌شود که پاسخ‌های رایج به این پرسش‌ها به چه ترتیبی بر دو اصل ناسازگاری تکیه دارند.


نوشتار دوم بخش اول با عنوان «قضایای اولیه: بخشی از بنیاد دانش» است. ابن‌سینا قضایای اولیه را بنیادی‌ترین مبادی دانش می‌داند. معروف است که اولیات برهان‌ناپذیرند، اما تبارشناسی اولیات چیست؟ چگونه می‌توان آنها را به بیان معرفت‌شناسانه از سایر مبادی دانش تفکیک کرد؟ پدیدارشناسی آنها چیست؟ علت تصدیق آنها کدام است؟ رابطۀ میان فطرت عقل و اولیات را چگونه باید تبیین کرد؟ و درنهایت آنها به معنایی برهان‌ناپذیرند؟ این موارد موضوعاتی است که در این نوشتار نویسنده کوشیده است به آنها بپردازد.
نوشتار دوم بخش اول با عنوان «قضایای اولیه: بخشی از بنیاد دانش» است. [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‌ سینا]] قضایای اولیه را بنیادی‌ترین مبادی دانش می‌داند. معروف است که اولیات برهان‌ناپذیرند، اما تبارشناسی اولیات چیست؟ چگونه می‌توان آنها را به بیان معرفت‌شناسانه از سایر مبادی دانش تفکیک کرد؟ پدیدارشناسی آنها چیست؟ علت تصدیق آنها کدام است؟ رابطۀ میان فطرت عقل و اولیات را چگونه باید تبیین کرد؟ و درنهایت آنها به معنایی برهان‌ناپذیرند؟ این موارد موضوعاتی است که در این نوشتار نویسنده کوشیده است به آنها بپردازد.


بخش دوم کتاب با عنوان «ذهن» دربرگیرندۀ دو نوشتار و دو پیوست است؛ در نوشتار «پیدایش نفس و رابطۀ آن با بدن» بر جنبۀ پیدایش یا حدوث زمانی نفس انسانی تمرکز شده است. یکی از مهم‌ترنی مسائل مربوط به نفس چه در حیوانات غیرانسان و چه در انسان، خودآگاهی است. نوشتار دوم این بخش با عنوان «خودآگاهی و انواع آن» به این موضوع اختصاص یافته است. در پیوست نخست این بخش مفهوم نفس از کتاب «التعلیقات» ابن‌سینا شرح داده شده است. پیوست دوم نیز به شرح اصطلاح «من حیث» یا «از حیث» اختصاص دارد.
بخش دوم کتاب با عنوان «ذهن» دربرگیرندۀ دو نوشتار و دو پیوست است؛ در نوشتار «پیدایش نفس و رابطۀ آن با بدن» بر جنبۀ پیدایش یا حدوث زمانی نفس انسانی تمرکز شده است. یکی از مهم‌ترنی مسائل مربوط به نفس چه در حیوانات غیرانسان و چه در انسان، خودآگاهی است. نوشتار دوم این بخش با عنوان «خودآگاهی و انواع آن» به این موضوع اختصاص یافته است. در پیوست نخست این بخش مفهوم نفس از کتاب «التعلیقات» ابن‌سینا شرح داده شده است. پیوست دوم نیز به شرح اصطلاح «من حیث» یا «از حیث» اختصاص دارد.


بخش سوم کتاب با عنوان «زبان» دربرگیرندۀ دو نوشتار است. نوشتار اول با عنوان «سمانتیک "معنا"» است؛ نویسنده در این نوشتار توجه خود را به ابن‌سینا محدود کرده و کوشیده با تمرکز بر خصوصیات «سمانتیک» منتسب به معنا، چشم‌انداز تازه‌ای را در بررسی آن مطرح کند.
بخش سوم کتاب با عنوان «زبان» دربرگیرندۀ دو نوشتار است. نوشتار اول با عنوان «سمانتیک "معنا"» است؛ نویسنده در این نوشتار توجه خود را به [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‌ سینا]] محدود کرده و کوشیده با تمرکز بر خصوصیات «سمانتیک» منتسب به معنا، چشم‌انداز تازه‌ای را در بررسی آن مطرح کند.


آخرین نوشتار این کتاب با عنوان «گفتار در باب بعضی از آنچه نیست» است.<ref> [https://literaturelib.com/books/13163 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>
آخرین نوشتار این کتاب با عنوان «گفتار در باب بعضی از آنچه نیست» است.<ref> [https://literaturelib.com/books/13163 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>
==پانويس ==
==پانويس ==
<references />
<references />