پرش به محتوا

الباب الحادي عشر (تحقیق مهدی محقق): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'فاضل مقداد' به 'فاضل مقداد '
جز (جایگزینی متن - 'علامه حلّى' به 'علامه حلّى')
جز (جایگزینی متن - 'فاضل مقداد' به 'فاضل مقداد ')
خط ۵۷: خط ۵۷:




«الباب الحادى عشر»، داراى شروح و تعليقات فراوانى است. [[آقا بزرگ تهرانى]] در«الذريعة» بيش از 20 شرح براى آن نام مى‌برد. از ميان شرح‌هاى متعدد آن، شرح مقداد بن عبداللّه سيورى حلّى، معروف به فاضل مقداد با نام «النافع يوم الحشر في شرح الباب الحادى عشر» بيش از شروح ديگر مورد توجه دانشمندان و مدرسان كلام و اصول عقايد قرار گرفته است.
«الباب الحادى عشر»، داراى شروح و تعليقات فراوانى است. [[آقا بزرگ تهرانى]] در«الذريعة» بيش از 20 شرح براى آن نام مى‌برد. از ميان شرح‌هاى متعدد آن، شرح مقداد بن عبداللّه سيورى حلّى، معروف به [[فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله|فاضل مقداد]]  با نام «النافع يوم الحشر في شرح الباب الحادى عشر» بيش از شروح ديگر مورد توجه دانشمندان و مدرسان كلام و اصول عقايد قرار گرفته است.


از ديگر شروح اين كتاب مى‌توان به شرح «مفتاح الباب» ابوالفتح بن مخدوم الخادم الحسينى العربشاهى متوفاى 976ق از أحفاد [[جرجانی، علی بن محمد|مير سيد شريف جرجانى]] ياد كرد. تفاوت اين دو شرح در اين است كه شرح ابو الفتح شرحى مزجى است، برخلاف شرح فاضل مقداد كه بر مبناى «قال» «اقول» است و چنانكه ملاحظه خواهد شد، شرح ابو الفتح مفصل‌تر و مبسوطتر از شرح فاضل مقداد است و مؤلف در آن به نقد آراء فلاسفه و متكلمان اشعرى و معتزلى پرداخته و از مواضع شيعه در مسائل مختلف كلامى به صورت عالمانه‌اى دفاع كرده است.
از ديگر شروح اين كتاب مى‌توان به شرح «مفتاح الباب» ابوالفتح بن مخدوم الخادم الحسينى العربشاهى متوفاى 976ق از أحفاد [[جرجانی، علی بن محمد|مير سيد شريف جرجانى]] ياد كرد. تفاوت اين دو شرح در اين است كه شرح ابو الفتح شرحى مزجى است، برخلاف شرح [[فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله|فاضل مقداد]]  كه بر مبناى «قال» «اقول» است و چنانكه ملاحظه خواهد شد، شرح ابو الفتح مفصل‌تر و مبسوطتر از شرح [[فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله|فاضل مقداد]]  است و مؤلف در آن به نقد آراء فلاسفه و متكلمان اشعرى و معتزلى پرداخته و از مواضع شيعه در مسائل مختلف كلامى به صورت عالمانه‌اى دفاع كرده است.


شروح ديگر اين كتاب كه در «الذريعة» آمده، بدين قرار است: «جامع الدرر» شيخ خضر جبل رودى نجفى، «ذخيرة المحشر في شرح الباب الحادى عشر» شيخ ميرزا على آقا بن عبدالعظيم تبريزى، «ارشاد البشر» شيخ سليمان بن احمد قطيفى، «مطالع النظر» صفى‌الدين طريحى، «معين الفكر» محمد بن على بن ابى جمهور احسايى، «الزاد المدخر» شيخ محمدرضا غراوى نجفى و....
شروح ديگر اين كتاب كه در «الذريعة» آمده، بدين قرار است: «جامع الدرر» شيخ خضر جبل رودى نجفى، «ذخيرة المحشر في شرح الباب الحادى عشر» شيخ ميرزا على آقا بن عبدالعظيم تبريزى، «ارشاد البشر» شيخ سليمان بن احمد قطيفى، «مطالع النظر» صفى‌الدين طريحى، «معين الفكر» محمد بن على بن ابى جمهور احسايى، «الزاد المدخر» شيخ محمدرضا غراوى نجفى و....
خط ۶۸: خط ۶۸:
نسخۀ خطى‌اى از «الباب الحادى عشر» به خط احمد بن الحسن بن العودى به تاريخ 741ق در ضمن مجموعه‌اى در كتابخانۀ بودليان به شماره 469152 موجود است.
نسخۀ خطى‌اى از «الباب الحادى عشر» به خط احمد بن الحسن بن العودى به تاريخ 741ق در ضمن مجموعه‌اى در كتابخانۀ بودليان به شماره 469152 موجود است.


اما متن شرح فاضل مقداد؛ يعنى «النافع يوم الحشر» داراى نسخه‌اى خطى به شمارۀ 323 در كتابخانۀ مركزى دانشگاه تهران مى‌باشد. اين شرح همچنين داراى چاپ سنگى و حروفى در تهران و نيز بمبئى مى‌باشد. شرح مذكور با تحقيق شيخ محسن صدر رضوانى در سال 1395ق در قم به چاپ رسيده است.
اما متن شرح [[فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله|فاضل مقداد]] ؛ يعنى «النافع يوم الحشر» داراى نسخه‌اى خطى به شمارۀ 323 در كتابخانۀ مركزى دانشگاه تهران مى‌باشد. اين شرح همچنين داراى چاپ سنگى و حروفى در تهران و نيز بمبئى مى‌باشد. شرح مذكور با تحقيق شيخ محسن صدر رضوانى در سال 1395ق در قم به چاپ رسيده است.


اما شرح «مفتاح الباب» نسخۀ خطى‌اى از آن به خط مصنف در كتابخانۀ آستان قدس رضوى موجود است كه مربوط به سال 955ق است. در همان كتابخانه نسخۀ خطى ديگرى به خط السيد محمد امين نگهدارى مى‌شود كه مربوط به سال 1058ق است.
اما شرح «مفتاح الباب» نسخۀ خطى‌اى از آن به خط مصنف در كتابخانۀ آستان قدس رضوى موجود است كه مربوط به سال 955ق است. در همان كتابخانه نسخۀ خطى ديگرى به خط السيد محمد امين نگهدارى مى‌شود كه مربوط به سال 1058ق است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش