۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الباب الحادي عشر (تحقیق مهدی محقق): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'علامه حلّى' به 'علامه حلّى'
جز (جایگزینی متن - 'مير سيد شريف جرجانى' به 'مير سيد شريف جرجانى') |
جز (جایگزینی متن - 'علامه حلّى' به 'علامه حلّى') |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
«الباب الحادي عشر»، كتابى است دربردارندۀ موضوعات عمدۀ كلامى در اصول عقايد اماميه. مؤلف اين كتاب،ابو منصور حسن بن يوسف بن على بن مطهر، معروف به علامه حلّى متوفاى 726ق است. وى به درخواست وزير محمد بن محمد قوهدى كتاب «مصباح المتهجد» [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] را كه موضوع آن فروع دين و ادعيه و عبادات بود، در 10 باب خلاصه كرد و آن را «منهاج الصلاح في مختصر المصباح» ناميد. سپس باب ديگرى با عنوان «الباب الحادى عشر فيما يجب على عامة المكلفين من معرفة اصول الدين» در اصول دين بر آن افزود تا كتاب را تكميل كرده باشد. اين باب از جهت اختصار و جامعيت مورد توجّه اهل علم واقع شد به نحوى كه آن را جدا از ده باب ديگر مورد نسخ و تدوين قرار دادند و شروح و تعليقات فراوانى بر آن نگاشته شد. | «الباب الحادي عشر»، كتابى است دربردارندۀ موضوعات عمدۀ كلامى در اصول عقايد اماميه. مؤلف اين كتاب،ابو منصور حسن بن يوسف بن على بن مطهر، معروف به [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]] متوفاى 726ق است. وى به درخواست وزير محمد بن محمد قوهدى كتاب «مصباح المتهجد» [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] را كه موضوع آن فروع دين و ادعيه و عبادات بود، در 10 باب خلاصه كرد و آن را «منهاج الصلاح في مختصر المصباح» ناميد. سپس باب ديگرى با عنوان «الباب الحادى عشر فيما يجب على عامة المكلفين من معرفة اصول الدين» در اصول دين بر آن افزود تا كتاب را تكميل كرده باشد. اين باب از جهت اختصار و جامعيت مورد توجّه اهل علم واقع شد به نحوى كه آن را جدا از ده باب ديگر مورد نسخ و تدوين قرار دادند و شروح و تعليقات فراوانى بر آن نگاشته شد. | ||
==ساختار و گزارش محتوا:== | ==ساختار و گزارش محتوا:== | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
اين كتاب در دوره‌اى به نگارش درآمد كه متكلمان از مسائل و استدلال‌هاى فلسفى بهره مى‌بردند. | اين كتاب در دوره‌اى به نگارش درآمد كه متكلمان از مسائل و استدلال‌هاى فلسفى بهره مى‌بردند. | ||
با اين همه روش كلامى اين كتاب تحت تأثير آراء و انديشه‌هاى معتزلى است. علامه حلّى در اين كتاب، واجب الوجود را به كمك برهان امكان و وجوب اثبات مى‌كند. در مبحث عدل، ابتدا موضوع حسن و قبح عقلى افعال را پيش مى‌كشد و سپس مختار بودن انسان را مورد تأكيد قرار مى‌دهد. در فصل‌مربوط به نبوت پس از تعريف، به بحث نبوت خاصه و نبوت عامه مى‌پردازد. آنگاه دربارۀ عصمت سخن مى‌گويد و آن را مطابق قاعدۀ لطف مى‌شمارد. علامه در فصل مربوط به امامت، آن را رياست عامه در امور مربوط به دنيا و دين و به نيابت از پيامبر مى‌داند كه طبق لطف خداوند صورت مى‌گيرد. آن گاه به لزوم عصمت ائمه مى‌پردازد و معصوم نبودن ايشان را نقض غرض مى‌شمارد. | با اين همه روش كلامى اين كتاب تحت تأثير آراء و انديشه‌هاى معتزلى است. [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]] در اين كتاب، واجب الوجود را به كمك برهان امكان و وجوب اثبات مى‌كند. در مبحث عدل، ابتدا موضوع حسن و قبح عقلى افعال را پيش مى‌كشد و سپس مختار بودن انسان را مورد تأكيد قرار مى‌دهد. در فصل‌مربوط به نبوت پس از تعريف، به بحث نبوت خاصه و نبوت عامه مى‌پردازد. آنگاه دربارۀ عصمت سخن مى‌گويد و آن را مطابق قاعدۀ لطف مى‌شمارد. علامه در فصل مربوط به امامت، آن را رياست عامه در امور مربوط به دنيا و دين و به نيابت از پيامبر مى‌داند كه طبق لطف خداوند صورت مى‌گيرد. آن گاه به لزوم عصمت ائمه مى‌پردازد و معصوم نبودن ايشان را نقض غرض مى‌شمارد. | ||
سپس به امامت خاصه مى‌پردازد و سرانجام بحث معاد را مطرح كرده و بر ضرورت معاد جسمانى استدلال مى‌كند. | سپس به امامت خاصه مى‌پردازد و سرانجام بحث معاد را مطرح كرده و بر ضرورت معاد جسمانى استدلال مى‌كند. | ||