أخبار الحلاج (من أندر الأصول المخطوط في سیرة الحلاج): تفاوت میان نسخه‌ها

'''كتاب أخبار الحلاج '''، تألیف علی بن انجب ساعی بغدادی (متوفی سال 674ق)، اثری است بازمانده از قرن هفتم که به معرفی زندگانی و افکار حسین بن منصور حلاج پرداخته است. تحقیق و تعلیقات کتاب به قلم موفق فوزی الجبر و مقدمه به قلم هادی العلوی، اکرم انطاکی و فائق حویجه است.

کتاب مشتمل بر سه بخش است: مقدمه‌های علوی، انطاکی و حویجه (در بیش از پنجاه صفحه)، مقدمه محقق و متن اثر.

در مقدمه بعدی، شرح کوتاهی از زندگانی حسین بن منصور حلاج ارائه شده است<ref>ر.ک: مقدمه اکرم انطاکی، ص22-23</ref>. عمرو مکی کسی است که در شکل‌گیری زندگی حلاج و هدایت او به تصوف نقش مهمی داشته است. پس از او نیز جنید بغدادی نقش مهمی داشت<ref>ر.ک: همان، ص26-25</ref>. تصوف، همان حکمت الهی و صوفی، حکیم الهی است. همان گونه که مجموع حروف «صوفی» به حروف ابجد برابر با حروف «الحكيم الإلهي»، عبارت از 186 است<ref>ر.ک: همان، ص30</ref>.

حلاج پس از آنکه به خرقه تصوف درآمد به شهرهای مختلف از خراسان و ماوراءالنهر و سجستان و کرمان و فارس سفر کرد. مدتی نیز در طالقان، که حکومت شیعی زیدی داشت، ساکن شد، اما ایشان اقامت حلاج را خوش نداشتند؛ لذا به اهواز برگشت و سپس با جماعتی از مریدان به بغداد رفت. وی پس از چند بار حج نمودن، به بغداد برگشت و در آنجا بود که خونش را در راه عقایدش نثار کرد<ref>ر.ک: همان، ص35-36</ref>.

حلاج در کتاب طواسین خود می‌گوید: اگر «الله» را نمی‌شناسید، آثارش را بشناسید و من آن اثر هستم و من تا ابد به حقیقت حق هستم و اگر مرا بکشید یا به صلیب بکشید یا دست و پایم را قطع کنید، از این ادعای خود برنمی‌گردم<ref>ر.ک: همان، ص42</ref>.

در ادامه، متن اثر علی بن انجب ارائه شده است. گفته‌ها و عبارات حلاج با لفظ «قال» و اشاره به نام قائل کلام ذکر شده است. در ذیل صفحات نیز تعلیقات موفق فوزی الجبر در شرح و توضیح عبارات مشاهده می‌شود.