زندگی و احوال ایرانیان: پانزده سال تبلیغ مذهبی در ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

'''زندگی و احوال ایرانیان: پانزده سال تبلیغ مذهبی در ایران''' تألیف سمیوئل گراهام ویلسن، ترجمه شهلا طهماسبی؛ سمیوئل گراهام ویلسن، کشیش آمریکایی (1858 ـ 1916) در سال‌های 1298 در اواخر دورۀ ناصرالدین شاه قاجار در رأس هیئت تبلیغی کلیسای پربیتری آمریکایی به ایران آمد و در تبریز شهر ولیعهدنشین که پس از تهران در مرحلۀ دوم اهمیت بود، سکنا گزید و چهارده سال در ایران به سرد برد تا سال 1312 یک سال پیش از ترور ناصرالدین شاه.

گزارش‌های نمایندگان کمپانی هند شرقی و نمایندگان ناپلئون در ایران، در اوایل قرن نوزدهم توجه به ایران را فزونی بخشید. آثار و نوشته‌های گروهی از سیاحان و کاشفان قابل، مانند هنری کرزیک رالینسن، جیمز موریه، رابرت کرپورتر، جیمز بیلی فریزر و در این اواخر سفرهای ناصرالدین شاه به اروپا، این توجهات را تقویت کرد.

سمیوئل گراهام ویلسن، کشیش آمریکایی (1858 ـ 1916) در سال‌های 1298 در اواخر دورۀ ناصرالدین شاه قاجار در رأس هیئت تبلیغی کلیسای پربیتری آمریکایی به ایران آمد و در تبریز شهر ولیعهدنشین که پس از تهران در مرحلۀ دوم اهمیت بود، سکنا گزید و چهارده سال در ایران به سرد برد تا سال 1312 یک سال پیش از ترور ناصرالدین شاه. خود او در مقدمۀ کتاب می‌گوید: «مواد تألیف این کتاب طی چهارده سال اقامت من در تبریز در سمت مبلّغ هیئت تبلیغی خارجی پرسبیتری آمریکایی فراهم آمده است؛ سمتی که وظیفه‌اش تبلیغ مذهبی و وعظ سیار است و اساس برنامۀ الهیات و آموزش مموریان را شکل می‌دهد، ادارۀ امور خزانه‌داری هیئت، مسئولیت رسیدگی به ساختمان‌ها و اموری حقوقی مرا در ارتباط با زندگی و خصوصیات مردم اعم از فقیر و غنی قرار داده است».

ویلسن دربارۀ کتاب خود در مقدمه می‌گوید: «این کتاب با هدف توصیف تاریخی میسیونری نگاشته نشده، اما امید دارد که شرایط اخلاقی و فکری و مذهبی ایرانیان را به مسیحیان نشان دهد و توجه آنان به گسترش تبلیغ مذهبی برانگیزد. شهرها و ایالاتی که در آنها سخن رفته جاهایی‌اند که هم‌اکنون کار تبلیغی توسط هر دو گروه پروتستان و کاتولیک جریان دارد. از بحث در مورد شرایط سیاسی اجتناب شده، زیرا نویسنده هم در یک مرکز تجاری بزرگ زندگی می‌کرد (تبریز) نه در تهران که مرکز طرح‌ها و برنامه‌های سیاسی برای آسیای مرکزی است و هم جانب احتیاط را نگه داشته و هم اینکه سیاسی موضوعی است مورد علاقۀ عموم و اکثر کسانی که در مورد ایران نوشته‌اند و در آن غور و مطالعه کرده‌اند و راه‌حل ارائه داده‌اند و ظاهراً هم به یک نتیجه رسیده‌اند، یعنی آنکه آیندۀ ایران از لحاظ سیاسی به روسیه بستگی دارد».<ref> [https://literaturelib.com/books/5581 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>