پرش به محتوا

ابن باکویه، محمد بن عبدالله: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۹: خط ۴۹:
ابن باکویه در جوانى در حلقه مریدان و شاگردان شیخ ابوعبدالله ابن خفیف درآمد و پس از وفات شیخ (371ق‌/981م‌) به سیر آفاق و سیاحت کشورهای مختلف پرداخت و حکایات و روایات بسیاری در احوال و اقوال مشایخ صوفیه گردآورد. گفته‌اند که او در شیراز، متنبى را ملاقات کرده و اشعار او را از خود وی شنیده است. او پس از سیر و سیاحت در کشورهای شرقى اسلامى‌، سرانجام به نیشابور آمد و در خانقاه [[سلمی، محمد بن حسین|ابوعبدالرحمان سلمى]] اقامت گزید. و پس از مرگ [[سلمی، محمد بن حسین|سلمى]] (412ق‌/1021م‌) پیر خانقاه او شد.
ابن باکویه در جوانى در حلقه مریدان و شاگردان شیخ ابوعبدالله ابن خفیف درآمد و پس از وفات شیخ (371ق‌/981م‌) به سیر آفاق و سیاحت کشورهای مختلف پرداخت و حکایات و روایات بسیاری در احوال و اقوال مشایخ صوفیه گردآورد. گفته‌اند که او در شیراز، متنبى را ملاقات کرده و اشعار او را از خود وی شنیده است. او پس از سیر و سیاحت در کشورهای شرقى اسلامى‌، سرانجام به نیشابور آمد و در خانقاه [[سلمی، محمد بن حسین|ابوعبدالرحمان سلمى]] اقامت گزید. و پس از مرگ [[سلمی، محمد بن حسین|سلمى]] (412ق‌/1021م‌) پیر خانقاه او شد.


ابن باکویه در نیشابور با [[قشیری، عبدالکریم بن هوازن|ابوالقاسم قشیری]] و شیخ [[ابوسعید ابوالخیر]] مصاحب بوده است‌. وی ابتدا [[ابوسعید ابوالخیر]] و آیین سماع او را منکر بود، اما پس از دیدن کراماتى از شیخ‌، نسبت به او ارادتى تمام یافت. ابن باکویه مدتى با شیخ [[ابوالعباس نهاوندی]] نیز مصاحب بوده و شیخ، او را بزرگ داشته و به فضل و کمال او اعتراف نموده است. [[انصاری، عبدالله بن محمد|خواجه عبدالله انصاری]] نیز از معتقدان وی بوده و در نیشابور در خانقاه او توقف مى‌کرده است‌. [[انصاری، عبدالله بن محمد|خواجه عبدالله]] گوید که «من خود، از او به انتخاب‌، هزار حکایت نوشته‌ام و سى‌هزار حدیث‌». امروز بر ما آشکار نیست که چرا ابن باکویه در اواخر عمر، خانقاه نیشابور و حلقه مریدان را ترک گفت و به شیراز بازگشت و در غاری نزدیک آن شهر عزلت گزید. در شیراز مشایخ صوفیه و بزرگان علما از صحبت او کسب فیض مى‌کردند.
ابن باکویه در نیشابور با [[قشیری، عبدالکریم بن هوازن|ابوالقاسم قشیری]] و شیخ [[ابوسعید ابوالخیر]] مصاحب بوده است‌. وی ابتدا [[ابوسعید ابوالخیر]] و آیین سماع او را منکر بود، اما پس از دیدن کراماتى از شیخ‌، نسبت به او ارادتى تمام یافت. ابن باکویه مدتى با شیخ [[ابوالعباس نهاوندی]] نیز مصاحب بوده و شیخ، او را بزرگ داشته و به فضل و کمال او اعتراف نموده است. [[انصاری، عبدالله بن محمد|خواجه عبدالله انصاری]] نیز از معتقدان وی بوده و در نیشابور در خانقاه او توقف مى‌کرده است‌.  
 
==جایگاه علمی==
ابن باکویه در علوم مختلف متبحر بوده و به‌ویژه در استماع و نقل حدیث و آشنایى با حکایات و سیره‌های مشایخ طریقت، شهرتى تمام داشته است.  
==وفات==
==وفات==
ابن باکویه در سال 428ق در نیشابور وفات یافت.
ابن باکویه در سال 428ق در نیشابور وفات یافت.
خط ۶۰: خط ۶۳:
در تحقیقات متأخر مقاله استاد زریاب خویی در دانشنامۀ جهان اسلام اين اشتباه را متذكر شده و اطلاعات نسبت جامعی در مورد شخصیت ابن باکویه ارائه کرده است.<ref>ر.ک: زریاب، عباس، ج2، ص14-15</ref> با این حال مقاله دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در مورد ابن باکویه تحت تأثیر نفحات و منابع متأخّر بین ابن باکویه و باباکوهی خلط کرده است.<ref>ر.ک: لاشیء، حسین، ج3، ص91-92</ref><ref>ر.ک: راشدی‌نیا، اکبر، ص17</ref>
در تحقیقات متأخر مقاله استاد زریاب خویی در دانشنامۀ جهان اسلام اين اشتباه را متذكر شده و اطلاعات نسبت جامعی در مورد شخصیت ابن باکویه ارائه کرده است.<ref>ر.ک: زریاب، عباس، ج2، ص14-15</ref> با این حال مقاله دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در مورد ابن باکویه تحت تأثیر نفحات و منابع متأخّر بین ابن باکویه و باباکوهی خلط کرده است.<ref>ر.ک: لاشیء، حسین، ج3، ص91-92</ref><ref>ر.ک: راشدی‌نیا، اکبر، ص17</ref>


==جایگاه علمی==
ابن باکویه در علوم مختلف متبحر بوده و به‌ویژه در استماع و نقل حدیث و آشنایى با حکایات و سیره‌های مشایخ طریقت، شهرتى تمام داشته است.
==آثار==
==آثار==
#حکایات الصوفیه: بی‌شک مهمترین اثر ابن باکویه کتاب حکایات الصوفیه بوده است.
#حکایات الصوفیه: بی‌شک مهمترین اثر ابن باکویه کتاب حکایات الصوفیه بوده است.
#احادیث ابن باکویه: در بعضی از منابع گزارش شده که ابن باکویه احادیٹ بسیاری را نیز افزون بر حکایات صوفیه سماع کرده و از او آثاری با عنوان (اجزاء أبی‌عبدالله بن باکویه) به جای مانده است. از خواجه عبدالله انصاری نقل شده است که ابن باکویه سی هزار حدیث روایت کرده است.
#احادیث ابن باکویه: در بعضی از منابع گزارش شده که ابن باکویه احادیٹ بسیاری را نیز افزون بر حکایات صوفیه سماع کرده و از او آثاری با عنوان (اجزاء أبی‌عبدالله بن باکویه) به جای مانده است. از خواجه عبدالله انصاری نقل شده است که ابن باکویه سی هزار حدیث روایت کرده است.
#منامات المشایخ: یکی از کتابهایی که از ابن ہاکویه گزارش شدہ کتابی است که در آن خوابهایی را که مشایخ و بزرگان تصوف دیده‌اند گردآوری کرده است.  
#منامات المشایخ: یکی از کتابهایی که از ابن باکویه گزارش شدہ کتابی است که در آن خوابهایی را که مشایخ و بزرگان تصوف دیده‌اند گردآوری کرده است.
#جزء فیه بدء حال الحلاج و نهایته: این کتاب چنانکه از اسم آن بر می‌آید قطعه و جزئی از یک کتاب دیگر است و به احتمال زیاد این جزء بخشی از كتاب حكايات الصوفيه ابن باکویه است که به خاطر اهمیت موضوع حلاج این بخش جدا و به عنوان کتابی مستقل مطرح شده است.<ref>ر.ک: راشدی‌نیا، اکبر، ص21-22</ref>  
#جزء فیه بدء حال الحلاج و نهایته: این کتاب چنانکه از اسم آن بر می‌آید قطعه و جزئی از یک کتاب دیگر است و به احتمال زیاد این جزء بخشی از كتاب حكايات الصوفيه ابن باکویه است که به خاطر اهمیت موضوع حلاج این بخش جدا و به عنوان کتابی مستقل مطرح شده است.<ref>ر.ک: راشدی‌نیا، اکبر، ص21-22</ref>