خلاصة الوفا بأخبار دارالمصطفی (مع زيادات من كتاب وفاء الوفاء): تفاوت میان نسخه‌ها

'''خلاصة الوفا بأخبار دارالمصطفی (مع زيادات من كتاب وفاء الوفاء)'''، خلاصه و نیز اضافاتی است که علی بن عبدالله بن احمد حسینی سمهودی (844-922ق) نسبت به کتاب دیگر خود با نام «وفاء الوفاء في أخبار دارالمصطفی(ص)» انجام داده که با تحقیق محمد امین محمد محمود احمد جکینی، منتشر شده است.

شکی نیست که جامع‌ترین و گسترده‌ترین منبع تاریخ مدینه منوره، کتاب «وفاء الوفاء في أخبار دارالمصطفی(ص)» سمهودی است که در آن به جمع‌آوری اطلاعاتی پیرامون این شهر که از منابع پیش از خود به دست آورده، پرداخته و بسیاری از اطلاعات صحیح و موثق را نیز بدان افزوده و پس از آن، آن را خلاصه نموده و «خلاصة الوفاء» نام نهاده است<ref>ر.ک: مقدمه ناشر، ص3</ref>.

نکته قابل بیان پیرامون این دو کتاب، آن است که سمهودی، در «وفاء الوفاء» اهتمام خاص و ویژه‌ای در ضبط الفاظ از خود نشان داده است؛ درحالی‌که چنین چیزی، در کتاب «الخلاصة»، مشاهده نمی‌شود. همچنین ملاحظه می‌شود که در «الوفاء» و «الخلاصة»، اختلاف سیاق وجود دارد و با توجه به اینکه «الوفاء» زودتر نوشته شده، ترتیب مطالب در «الخلاصة»، رعایت نشده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص23</ref>.

از دیگر اختلافاتی که میان این دو اثر، وجود دارد، آن است که سمهودی در «الوفاء»، گاه منابع خود را ذکر نمی‌کند، بلکه به اشاراتی مانند: «اهل سیره‌ها گفته‌اند»، اکتفا نموده است؛ درحالی‌که در «الخلاصة»، چنین نمی‌کند، بلکه اطلاعات را مستقیما و بدون هیچ اشاره‌ای، ذکر کرده است و گاه احادیثی را بدون انتساب به منابع آن، نقل کرده و به جملاتی مانند: «و في رواية...»، «و في حديث...» اکتفا نموده است. همچین احادیث را در «الخلاصة»، خلاصه نموده و به ذکر برخی از قسمت‌های حدیث و یا معنا و فحوای آن، بسنده کرده است و در برخی موارد نیز، کلماتی را آورده است که در اصل حدیث، ذکر نشده است<ref>ر.ک: همان</ref>.