پرش به محتوا

تاریخ سیاسی اجتماعی علل سقوط و عوامل پایداری دولت حفصیان: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'شکل گیری ' به 'شکل‌گیری '
جز (جایگزینی متن - 'ه اند ' به 'ه‌اند ')
جز (جایگزینی متن - 'شکل گیری ' به 'شکل‌گیری ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۴۴: خط ۴۴:
دولت حفصی به دنبال حوادث بزرگ در شرق و غرب جهان اسلام مانند سقوط اندلس و پیدایش و کشف آمریکا و تأسیس دولت ممالیک در مصر و شام و دولت ایلخان مغول در ایران و گرم شدن بازار روابط بین‌الملل و حقوق آن پدید آمد. منطقه نفوذ آن که خاکریز جهان اسلام در برابر غرب مسیحی بود، از حیث سیاسی جغرافیایی فوق العاده متزلزل بود. این وضعیت تونس را در معرض هجوم دائم قدرت‌های خارجی قرار داده بود. دولتمردان حفصی از لحاظ کمی و کیفی نسبت به رجال سیاسی معاصر خود با ایجاد روابط بین‌الملل مناسب، در جایگاه برتر سیاسی قرار داشتند و چهره‌های بزرگ سیاسی تاریخ، چون ابن خلدون بزرگ روابط بین‌الملل، در بین آن‌ها پدید آمد. دخالت‌های همسایگان آن ها، دولت ایوبی، ممالیک، بنی مرین و بنی زیان در امور داخلی حفصیان، که هرکدام به گونه‌ای به دنبال منافع خود بودند، بویژه مرینی ها، بارها تکرار شد.
دولت حفصی به دنبال حوادث بزرگ در شرق و غرب جهان اسلام مانند سقوط اندلس و پیدایش و کشف آمریکا و تأسیس دولت ممالیک در مصر و شام و دولت ایلخان مغول در ایران و گرم شدن بازار روابط بین‌الملل و حقوق آن پدید آمد. منطقه نفوذ آن که خاکریز جهان اسلام در برابر غرب مسیحی بود، از حیث سیاسی جغرافیایی فوق العاده متزلزل بود. این وضعیت تونس را در معرض هجوم دائم قدرت‌های خارجی قرار داده بود. دولتمردان حفصی از لحاظ کمی و کیفی نسبت به رجال سیاسی معاصر خود با ایجاد روابط بین‌الملل مناسب، در جایگاه برتر سیاسی قرار داشتند و چهره‌های بزرگ سیاسی تاریخ، چون ابن خلدون بزرگ روابط بین‌الملل، در بین آن‌ها پدید آمد. دخالت‌های همسایگان آن ها، دولت ایوبی، ممالیک، بنی مرین و بنی زیان در امور داخلی حفصیان، که هرکدام به گونه‌ای به دنبال منافع خود بودند، بویژه مرینی ها، بارها تکرار شد.


اندلس که در آغاز حرکت استرداد قرار گرفته بود در آتش تفرقه‌ای مسلمانان می سوخت. حفصیان با تکیه بر اندلسی‌های مهاجر، دولت خود را روی کار آوردند و این همواره مایه ناخوشنودی مغربی‌ها بود. فرار و مهاجرت مسلمانان اندلسی به مغرب، بویژه تونس همچنان رو به افزایش بود. شکل گیری قطب‌های بزرگ قدرت در اروپا و پیدایش امپراتوری عثمانی، دولت حفصی را به رغم نیم قرن مقاومت مردمی از صحنه سیاست خارج کرد. دولت چهارصد ساله حفصی یک پدیده بزرگ سیاسی قرون میانه بود که در بستری از مناسبات سیاسی شکل گرفت و حوادث فرهنگی آن نیز در همین چهار چوب قابل بررسی است.
اندلس که در آغاز حرکت استرداد قرار گرفته بود در آتش تفرقه‌ای مسلمانان می سوخت. حفصیان با تکیه بر اندلسی‌های مهاجر، دولت خود را روی کار آوردند و این همواره مایه ناخوشنودی مغربی‌ها بود. فرار و مهاجرت مسلمانان اندلسی به مغرب، بویژه تونس همچنان رو به افزایش بود. شکل‌گیری قطب‌های بزرگ قدرت در اروپا و پیدایش امپراتوری عثمانی، دولت حفصی را به رغم نیم قرن مقاومت مردمی از صحنه سیاست خارج کرد. دولت چهارصد ساله حفصی یک پدیده بزرگ سیاسی قرون میانه بود که در بستری از مناسبات سیاسی شکل گرفت و حوادث فرهنگی آن نیز در همین چهار چوب قابل بررسی است.


سهم بالای حفصیان در فرهنگ و تمدن اسلامی در تحولات کمی و کیفی آموزشی، فرهنگی، علمی که در افریقیه دوره حفصی روی داد قابل مشاهد است. در عهد حفصیان پیشرفت‌های قابل توجهی در عرصه علوم و معارف اسلامی و طب و علوم عقلی حاصل شد.رشد تصوف و سیطره آن بر همه عرصه‌های زندگی و استمرار تشکیلات اداری و توسعه سازمان دولت موحدین و برقراری نظم و امنیت و آرامش در طی مدت مدیدی از دست آوردهای دولت حفصی در افریقیه است ابن خلدون، قَلَصَادی، ابن سعبین، ابن اندراس، ابن عَرَفه، بُرزُلی، تیفاشی از بزرگان علم و فرهنگ دوره حفصی هستند که هریک سهم به سزایی در فرهنگ و تمدن اسلامی دارند.
سهم بالای حفصیان در فرهنگ و تمدن اسلامی در تحولات کمی و کیفی آموزشی، فرهنگی، علمی که در افریقیه دوره حفصی روی داد قابل مشاهد است. در عهد حفصیان پیشرفت‌های قابل توجهی در عرصه علوم و معارف اسلامی و طب و علوم عقلی حاصل شد.رشد تصوف و سیطره آن بر همه عرصه‌های زندگی و استمرار تشکیلات اداری و توسعه سازمان دولت موحدین و برقراری نظم و امنیت و آرامش در طی مدت مدیدی از دست آوردهای دولت حفصی در افریقیه است ابن خلدون، قَلَصَادی، ابن سعبین، ابن اندراس، ابن عَرَفه، بُرزُلی، تیفاشی از بزرگان علم و فرهنگ دوره حفصی هستند که هریک سهم به سزایی در فرهنگ و تمدن اسلامی دارند.