تاریخ سیاسی اجتماعی علل سقوط و عوامل پایداری دولت حفصیان: تفاوت میان نسخه‌ها

دولت حفصی به دنبال حوادث بزرگ در شرق و غرب جهان اسلام مانند سقوط اندلس و پیدایش و کشف آمریکا و تأسیس دولت ممالیک در مصر و شام و دولت ایلخان مغول در ایران و گرم شدن بازار روابط بین الملل و حقوق آن پدید آمد. منطقه نفوذ آن که خاکریز جهان اسلام در برابر غرب مسیحی بود، از حیث سیاسی جغرافیایی فوق العاده متزلزل بود. این وضعیت تونس را در معرض هجوم دائم قدرت‌های خارجی قرار داده بود. دولتمردان حفصی از لحاظ کمی و کیفی نسبت به رجال سیاسی معاصر خود با ایجاد روابط بین الملل مناسب، در جایگاه برتر سیاسی قرار داشتند و چهره‌های بزرگ سیاسی تاریخ، چون ابن خلدون بزرگ روابط بین الملل، در بین آن‌ها پدید آمد. دخالت‌های همسایگان آن ها، دولت ایوبی، ممالیک، بنی مرین و بنی زیان در امور داخلی حفصیان، که هرکدام به گونه‌ای به دنبال منافع خود بودند، بویژه مرینی ها، بارها تکرار شد.

فروپاشی امپراطوری موحدین که صدسال مغرب و اندلس و افریقیه را قلمرو حکومت اسلامی ساخت، بزرگترین خسارت برای مدیترانه و جهان اسلام و صلح و امنیت اروپا بود و چندین دولت در این منطقه پدید آمد و مدیترانه محل ارتباطات بین المللی شد و مطالبی در روابط و حقوق بین الملل و حقوق دریاها نوشته شد. دولت حفصیان در سلسله‌ای گسترده از روابط با شرق و اروپا و دولت‌های مسیحی شمال اندلس آخرین مرحله از فرهنگ و تمدن اسلامی را رقم زد. روابط آنها با اسپانیا و پرتغال و جمهوری‌های ایتالیا و فرانسه متفاوت از روابط با دولت‌های اسلامی غرناطه و بنی مرین و بنی زیان و ممالیک بود. طیف گسترده‌ای از روایط بازرگانی، فرهنگی و خانوادگی و سیاسی و مذاکرات جنگ و صلح به ویژه مذاکرات جنگ صلیبی هشتم بین تونس و پاریس برقرار بود که منجر به پیمان صلحی با فرانسه شد که به منزله پایان جنگ‌های هشتگانه کلاسیک صلیبی بود.

پژوهش حاضر بخشی از نوشته مؤلف در سال 1381 است که با عنوان فرهنگ و تمدن اسلامی در عهد دولت حفصیان منتشر شده است. این روابط پارادایمی از روابط بین الملل به وجود آورد که اجازه داد دولت حفصیان چهارصد سال بر مدیترانه غربی حکومت کند و تنها ورود پرتغالی و اسپانیا و روابط نظامی آن‌ها به شکل امپراطوری‌های استعمارگر به مدیترانه و مقابله با عثمانی با آن موازنه قدرت در مدیترانه را تغییر داد و موجب سقوط دولت حفصیان به وسیله اقدامات دریایی پرتغال و اشغال تونس توسط اسپانیا شد.<ref> [http://haniehmirhosseini00.blogfa.com/post/2 ر.ک: میرحسینی، هانیه]</ref>