پرش به محتوا

علوم قرآن در تفسیر المیزان و آثار علامه طباطبایی قدس‌سره: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'علامه طباطبايى' به 'علامه طباطبايى'
جز (جایگزینی متن - 'سيد محمدحسين طباطبايى' به 'سيد محمدحسين طباطبايى')
جز (جایگزینی متن - 'علامه طباطبايى' به 'علامه طباطبايى')
خط ۳۹: خط ۳۹:


== معرفى اجمالى ==
== معرفى اجمالى ==
'''علوم قرآن در تفسير الميزان'''، اثر محمدباقر ملكيان (متولد اصفهان، 1342ش) است. نويسنده در اثر حاضر، مباحث گوناگون علوم قرآن (مانند تعريف و تاريخ علوم قرآن، معنا و موارد استعمال كلمه وحى، وجوهى در تفسير انزال وحى بر قلب پيامبر(ص)، مصونيت وحى از خطا، اعجاز قرآن، اشكال بر ادعاى عدم اختلاف در قرآن و پاسخ آن، شبهه نسخ و اختلاف در قرآن، تحدى قرآن به علم، اخبار غيبى و بلاغت، نمونه‌هايى از معارضاتى كه با قرآن شده، مصونيت قرآن از تحريف، فرق بين انزال و تنزيل، وجه تسميه قرآن، نظريه صرفه، علت اختلاف موارد تحدى، روش تفسيرى و طبقات مفسرين، منظور از تفسير به رأى، اقوال مختلف در تفسير محكم و متشابه، مراد از هفت حرف و...) را از منظر تفسير الميزان و ديگر آثار علامه [[طباطبایی، محمدحسین|سيد محمدحسين طباطبايى]] (تبريز 1282، 1360ش، قم) گزارش كرده و توضيح داده است. نام كامل كتاب عبارت است از: «علوم قرآن در تفسير الميزان و آثار علامه طباطبايى (قدس سره)».
'''علوم قرآن در تفسير الميزان'''، اثر محمدباقر ملكيان (متولد اصفهان، 1342ش) است. نويسنده در اثر حاضر، مباحث گوناگون علوم قرآن (مانند تعريف و تاريخ علوم قرآن، معنا و موارد استعمال كلمه وحى، وجوهى در تفسير انزال وحى بر قلب پيامبر(ص)، مصونيت وحى از خطا، اعجاز قرآن، اشكال بر ادعاى عدم اختلاف در قرآن و پاسخ آن، شبهه نسخ و اختلاف در قرآن، تحدى قرآن به علم، اخبار غيبى و بلاغت، نمونه‌هايى از معارضاتى كه با قرآن شده، مصونيت قرآن از تحريف، فرق بين انزال و تنزيل، وجه تسميه قرآن، نظريه صرفه، علت اختلاف موارد تحدى، روش تفسيرى و طبقات مفسرين، منظور از تفسير به رأى، اقوال مختلف در تفسير محكم و متشابه، مراد از هفت حرف و...) را از منظر تفسير الميزان و ديگر آثار علامه [[طباطبایی، محمدحسین|سيد محمدحسين طباطبايى]] (تبريز 1282، 1360ش، قم) گزارش كرده و توضيح داده است. نام كامل كتاب عبارت است از: «علوم قرآن در تفسير الميزان و آثار [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]] (قدس سره)».


== ساختار ==
== ساختار ==




كتاب حاضر، از مقدمه نويسنده و متن اصلى (شامل ده‌ها مبحث) تشكيل شده است. روش نويسنده در واقع در اين اثر عبارت است از گزارش توصيفى از مباحثى كه علامه طباطبايى در آثار خودش در مورد مسائل علوم قرآن مطرح كرده است.
كتاب حاضر، از مقدمه نويسنده و متن اصلى (شامل ده‌ها مبحث) تشكيل شده است. روش نويسنده در واقع در اين اثر عبارت است از گزارش توصيفى از مباحثى كه [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]] در آثار خودش در مورد مسائل علوم قرآن مطرح كرده است.


همان طور كه نويسنده محترم نيز بيان كرده، نظم مشخصى در بين مطالب كتاب و طبقه‌بندى آن وجود ندارد، جز آنكه ارتباط موضوعى بين مطالب كتاب برقرار است و همه بحث‌ها به‌صورتى به علوم قرآن مربوط مى‌شود.
همان طور كه نويسنده محترم نيز بيان كرده، نظم مشخصى در بين مطالب كتاب و طبقه‌بندى آن وجود ندارد، جز آنكه ارتباط موضوعى بين مطالب كتاب برقرار است و همه بحث‌ها به‌صورتى به علوم قرآن مربوط مى‌شود.
خط ۵۵: خط ۵۵:
1. نويسنده در مقدمه‌اش كه آن را در قم، در تاريخ شهريور 1388 نوشته، چند نكته را يادآور شده است:
1. نويسنده در مقدمه‌اش كه آن را در قم، در تاريخ شهريور 1388 نوشته، چند نكته را يادآور شده است:


الف)- علامه طباطبايى هرچند - به‌صورت مستقل - از مباحث علوم قرآن سخنى به ميان نياورده‌اند، ولى در لابه‌لاى تفسير الميزان مباحث ارزشمندى در اين زمينه به چشم مى‌خورد كه مى‌توان آنها را در يك مجموعه و به‌عنوان مقدمه‌ى تفسير گردآورى كرد. ما در اين مجال در پى آن بوده‌ايم كه اين مباحث را از تفسير الميزان استخراج نماييم. البته در پى اين منظور از سه اثر ديگر هم بهره جسته‌ايم: 1. قرآن در اسلام، نگاشته علامه طباطبايى؛ 2. مهر تابان، نگاشته مرحوم آيت‌الله سيد محمدحسين حسينى تهرانى؛ 3. در محضر علامه طباطبايى، تأليف محمدحسين رخشاد. در اين سه اثر - خصوصا نگاشته اول - بسيارى از مباحث علوم قرآنى از ديدگاه علامه طباطبايى بررسى شده است.
الف)- [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]] هرچند - به‌صورت مستقل - از مباحث علوم قرآن سخنى به ميان نياورده‌اند، ولى در لابه‌لاى تفسير الميزان مباحث ارزشمندى در اين زمينه به چشم مى‌خورد كه مى‌توان آنها را در يك مجموعه و به‌عنوان مقدمه‌ى تفسير گردآورى كرد. ما در اين مجال در پى آن بوده‌ايم كه اين مباحث را از تفسير الميزان استخراج نماييم. البته در پى اين منظور از سه اثر ديگر هم بهره جسته‌ايم: 1. قرآن در اسلام، نگاشته [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]]؛ 2. مهر تابان، نگاشته مرحوم آيت‌الله سيد محمدحسين حسينى تهرانى؛ 3. در محضر [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]]، تأليف محمدحسين رخشاد. در اين سه اثر - خصوصا نگاشته اول - بسيارى از مباحث علوم قرآنى از ديدگاه [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]] بررسى شده است.


ب)- در تدوين اين اثر سعى كرده‌ايم تا حد ممكن جمله‌بندى‌هاى مرحوم علامه در الميزان دچار تغيير نشود و اگر به ضرورت جملاتى ديگر را - بر اساس آثار ديگر - كم و زياد و يا پس و پيش كرده‌ايم، به حداقل تصرفات بسنده نموده‌ايم.
ب)- در تدوين اين اثر سعى كرده‌ايم تا حد ممكن جمله‌بندى‌هاى مرحوم علامه در الميزان دچار تغيير نشود و اگر به ضرورت جملاتى ديگر را - بر اساس آثار ديگر - كم و زياد و يا پس و پيش كرده‌ايم، به حداقل تصرفات بسنده نموده‌ايم.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش