۱۰۶٬۲۵۳
ویرایش
اقتصاد کشاورزی ایران دوره پهلوی اول: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' می ش' به ' می‌ش'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ش های ' به 'ش‌های ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' می ش' به ' می‌ش') |
||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
در نیمه دوم قرن نوزدهم به دلیل گسترش مبادلات تجاری، به تدریج اقتصاد ایران با نظام سرمایه داری بین المللی پیوند خورد. با تجاری شدن محصولات کشاورزی، تولید محصولات نقدی گسترش یافت و تولید برای عرضه به بازارهای خارجی جایگزین تولید معیشتی سنتی شد. در نتیجه، تولید و صادرات برخی از محصولات کشاورزی به نحو بی سابقه‌ای گسترش یافت و ایران تا حدی به تولید کننده مواد خام برای کشورهای هسته نظام سرمایه داری و وارد کننده کالاهای صنعتی مصرفی تبدیل شد. با اینکه در این دوره ساختارهای سنتی کشاورزی تا حدودی بدون تغییر باقی ماند و تقریبا هنچ گونه اقدام حمایتی جدی از سوی دولت برای اصلاح بخش کشاورزی و سایر بخش‌های اقتصادی جامعه صورت نگرفت، اما پیامدهای نظام اقتصادی به تدریج باعث رشد تولید برخی محصولات کشاورزی خاص شد و قطب بندی جدید منطقه‌ای را برای تولید برخی محصولات متناسب با تقاضای خارجی فراهم آورد. در مقابل، به میزان افزایش صادرات برخی از مواد خام کشاورزی، واردات کالاهای فراوری شده از همین محصولات فزونی گرفت و برخی از صنایع داخلی مرتبط با این محصولات کشاورزی از جمله صنایع بافندگی از بین رفت. | در نیمه دوم قرن نوزدهم به دلیل گسترش مبادلات تجاری، به تدریج اقتصاد ایران با نظام سرمایه داری بین المللی پیوند خورد. با تجاری شدن محصولات کشاورزی، تولید محصولات نقدی گسترش یافت و تولید برای عرضه به بازارهای خارجی جایگزین تولید معیشتی سنتی شد. در نتیجه، تولید و صادرات برخی از محصولات کشاورزی به نحو بی سابقه‌ای گسترش یافت و ایران تا حدی به تولید کننده مواد خام برای کشورهای هسته نظام سرمایه داری و وارد کننده کالاهای صنعتی مصرفی تبدیل شد. با اینکه در این دوره ساختارهای سنتی کشاورزی تا حدودی بدون تغییر باقی ماند و تقریبا هنچ گونه اقدام حمایتی جدی از سوی دولت برای اصلاح بخش کشاورزی و سایر بخش‌های اقتصادی جامعه صورت نگرفت، اما پیامدهای نظام اقتصادی به تدریج باعث رشد تولید برخی محصولات کشاورزی خاص شد و قطب بندی جدید منطقه‌ای را برای تولید برخی محصولات متناسب با تقاضای خارجی فراهم آورد. در مقابل، به میزان افزایش صادرات برخی از مواد خام کشاورزی، واردات کالاهای فراوری شده از همین محصولات فزونی گرفت و برخی از صنایع داخلی مرتبط با این محصولات کشاورزی از جمله صنایع بافندگی از بین رفت. | ||
علاوه بر این، افزایش تولیدات کشاورزی غیر غذایی به منظور صادرات و فقدان برنامه ریزی مشخص دولت، گاهی منجر به کاهش شدید مواد غذایی و قحطی پیاپی | علاوه بر این، افزایش تولیدات کشاورزی غیر غذایی به منظور صادرات و فقدان برنامه ریزی مشخص دولت، گاهی منجر به کاهش شدید مواد غذایی و قحطی پیاپی می‌شد. در نتیجه، رشد صادرات محصولات کشاورزی در کل نمی توانست کمبودهای اقتصادی ایران را جبران کند. بنابراین، کشور ایران در پایان حکومت قاجار از لحاظ اقتصادی به طور چشمگیری نسبت به سایر کشورهای خاورمیانه فقیرتر بود. | ||
به هرحال، ناتوانی دولت‌های پس از مشروطه برای بازگرداندن نظم و امنیت به جامعه و تامین حداقل رفاه اجتماعی مردم، انتظار تشکیل دولت مقتدر مرکزی به رهبری شخصیتی نیرومند که بتواند عقب ماندگی‌های کشور را جبران کند، در میان طیف وسیعی از روشنفکران و نخبگان، جامعه را قوت می بخشید. به دنبال این خواست طبقه فعال جامعه بود که دولت جدید ابتکار عمل برنامه ریزی‌های اقتصادی را هرچند با آزمون و خطا، اما با جدیت دنبال کرد. بنابراین، با تشکیل حکومت پهلوی و با دخالت دولت تغییرات گسترده‌ای در تمام سطوح اقتصادی و اجتماعی ایران آغاز شد. از این جهت، حکومت جدید دست کم بیشتر خواسته‌های اقتصادی روشنفکران این دوره را اجرا یا برآورده کرد. | به هرحال، ناتوانی دولت‌های پس از مشروطه برای بازگرداندن نظم و امنیت به جامعه و تامین حداقل رفاه اجتماعی مردم، انتظار تشکیل دولت مقتدر مرکزی به رهبری شخصیتی نیرومند که بتواند عقب ماندگی‌های کشور را جبران کند، در میان طیف وسیعی از روشنفکران و نخبگان، جامعه را قوت می بخشید. به دنبال این خواست طبقه فعال جامعه بود که دولت جدید ابتکار عمل برنامه ریزی‌های اقتصادی را هرچند با آزمون و خطا، اما با جدیت دنبال کرد. بنابراین، با تشکیل حکومت پهلوی و با دخالت دولت تغییرات گسترده‌ای در تمام سطوح اقتصادی و اجتماعی ایران آغاز شد. از این جهت، حکومت جدید دست کم بیشتر خواسته‌های اقتصادی روشنفکران این دوره را اجرا یا برآورده کرد. | ||