فراز و فرود نهاد علوم انسانی در ایران (دوره پهلوی): تفاوت میان نسخه‌ها

دوره پهلوی (1357-1304) به علت بروز تحولات و دگرگونی‌های گسترده در ساختار اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، نظامی و فرهنگی ایران و به جهت بهره وری از دستاوردهای تمدنی مغرب زمین نقش ویژه ای را در تاریخ ایران ایفا نموده است. این دوره را باید سرآغاز فصل جدیدی در عرصه‌ی تحولات آموزش عالی و تبع آن علوم انسانی به شمار آورد. چرا که در این دوره علوم انسانی نیز همگام با تأسیس دانشگاه و تحولات آن، فراز و فرودهایی را تجربه می کند. هدف از این پژوهش بررسی تحولات علوم انسانی در آموزش عالی این دوره است و لذا مسئله‌ی مهم در این پژوهش نیز پاسخ به این سوال است که علوم انسانی در این دوره چه سرنوشتی را در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی سپری کرده است. در این تحقیق، با بررسی روند تحولات آموزش عالی به طور عام و تغییرات نهاد علوم انسانی به طور خاص، فراز و فرودهای این نهاد در طول دوره پهلوی مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا علاوه بر پرداختن به تاریخچه و زمینه‌های آموزش عالی و علوم انسانی در ایران به نحوه تأسیس دانشگاه به عنوان مهم ترین نهاد تولید علم در ایران معاصر پرداخته شده و همچنین به تحولاتی از قبیل ساختار دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی در طول دوره‌ی پهلوی و همچنین تغییرات دوره‌ها و رشته‌های علوم انسانی در مراکز فوق اشاره شده است. چرا که بررسی سرنوشت نهاد علوم انسانی در این دوره از طریق بررسی روند تحولات دانشکده‌های علوم انسانی میسر است. در پایان نیز تأثیر کلی غرب بر روند آموزش عالی در ایران مورد بررسی قرار گرفته است.

نتایج به دست آمده در این تحقیق نشان می دهد که هر چند سهم علوم انسانی در آموزش عالی در اواخر دوره پهلوی نسبت به ابتدای این دوره کمتر می‌شود اما از نظر دوره‌های آموزشی و همچنین رشته‌ها تنوع بیشتری پیدا می کند. نکته‌ی دیگر اینکه در این تحولات نقش غرب را نمی توان نادیده گرفته و می‌توان گفت غرب بر روند الگو پذیری آموزش عالی و به تبع آن علوم انسانی در این دوره نقش شایان توجهی داشته است.<ref> [https://www.historylib.com/books/2489 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>