دولت و سیاست اجتماعی در ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

'''دولت و سیاست اجتماعی در ایران''' تألیف معصومه قاراخانی؛ این کتاب حاصل مطالعه ی پیشرو در حوزه ی سیاست اجتماعی در ایران است و، سوای پرداختن به دانش مفهومی سیاست اجتماعی، تحلیلی علمی از سیاست اجتماعی در ایران ارائه می دهد. مؤلف از سویی ادبیات نظری و پژوهشی تحلیلی سیاست اجتماعی را مرور می کند و، از سوی دیگر، با گشودن دریچه ای به سیاست های آموزش و سلامت و مسکن (سه کار ویژه ی اصلی دولت) تصویری تجربی از روند سیاست اجتماعی در ایران ارائه می دهد. بدین ترتیب، این اثر هم به کار پژوهش گران علاقه مند به این حوزه ی کاربردی می آید، و هم می تواند به منزله ی الگویی تحلیلی در حوزه ی سیاست اجتماعی برای آموزش دانشجویان در مقاطع تحصیلات تکمیلی استفاده شود.

3- رویکرد دولت، ظرفیت نهادی و توسعه ی سیاست اجتماعی

سیاست اجتماعی موضوعی است که همه ی مردم در زندگی روزمره ی خود با جنبه های مختلف آن سروکار دارند. طیف گسترده ی مباحث که در سیاست اجتماعی بدان ها پرداخته می‌شود نشان دهنده ی میزان تأثیرگذاری سیاست اجتماعی بر زندگی، رفاه و امنیت جامعه است. سیاست اجتماعی، که مرتبط با زندگی روزمره ی مردم است، یکی از دغدغه های سیاست گذاری در سطوح محلی، ملی و بین المللی است و هم زمان با مطالعه ی تغییرات اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین، تفاوت بین کشورها نه از بابت حضور یا غیات سیاست اجتماعی بلکه از بابت ماهیت، کیفیت و چگونگی اجرای آن است و همین سبب تفاوت سطح توسعه ی سیاست اجتماعی و مدل های مختلف دولت رفاه از کشوری به کشور دیگر شده است.

در حال حاضر مطالعات در حوزه ی سیاست اجتماعی صرفا به مسائل اساسی سد راه توسعه ی انسانی معطوف نیست. هم گام با تغییرات وسیعی که در زندگی اجتماعی رخ داده، مطالعات سیاست اجتماعی نیز وسعت زیادی یافته اند. البته شواهد نشان می دهد که مطالعات سیاست اجتماعی در کشورهای خاورمیانه و از جمله ایران به گستردگی مطالعات این حوزه در کشورهای سرمایه داری غرب و کشورهای آسیای جنوب شرقی نیست، با این حال این موضوع وسعت زیادی یافته و توجه اندیش مندان اجتماعی و به ویژه جامعه شناسان را به خود جلب کرده است. البته باید در نظر داشت که سیاست اجتماعی موضوعی است زمینه مند و وابسته به مسائل و شرایط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی. از این رو، به دلیل تفاوت شرایط نهادی و سیاسی در کشورهای مختلف، مدل های دولت رفاه و دیدگاه های نظری - که مبتنی اند بر تجربه ی کشورهای سرمایه داری پس از جنگ جهانی دوم - برای مطالعه و تحلیل سیاست اجتماعی در کشورهای در حال توسعه ای مانند ایران نیازمند بازنگری هستند. این بازنگری خود مستلزم انجام پژوهش های زمینه مند در این حوزه است.

کتاب حاضر آزمایشی است تجربی درباره ی سیاست اجتماعی در ایران و آغاز مسیری است طولانی. روش پژوهش کتاب بر رویکردی تاریخی و تطبیقی استوار است، چرا که هم سیاست اجتماعی را در توالی تاریخی اش، از سال 1360 تا 1388، بررسی کرده است و هم درباره ی بخش های آموزش، سلامت و مسکن (در بازه ی زمانی یاد شده و با رویکرد بخشی) پژوهش نموده است. این شیوه ی مطالعه، امکان مقایسه های تطبیقی بین دوره های سیاست گذاری اجتماعی و نیز بخش های سیاست گذاری اجتماعی را فراهم می آورد. از میان مدل های تحلیل سیاست، بر مدل سه مرحله ای «درون داد، برون داد و برآیند» تمرکز شده است که از الگوهای خطی تحلیل سیاست اجتماعی است و تکیه گاه تحلیل نیز مرحله ی آغازین این مدل، یعنی «درون داد سیاست اجتماعی»، است.

محتوای کتاب معطوف به دو هدف است: نخست، ارائه ی تحلیل و تصویری علمی از سیاست اجتماعی در ایران؛ و دوم، فهم و افزودن بر دانش سیاست اجتماعی.<ref> [https://www.historylib.com/books/2482 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>