سفرنامه دکتر اوئیلز به ممالک ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سفرنامه دکتر اوئیلز به ممالک ایران''' تألیف چارلز جیمز ویلز؛ مترجم میرزا سید عبدالله؛ مصحح حسن علی فریدونی - سید محمدرضا آصف آگاه؛ سفرنامه ها از مهم‌ترین منابع تاریخی و مردم شناسی هستند که می توانند آشکار کننده ی بخش های مبهم از تاریخ باشند. بسیاری از پژوهش های فرهنگی درباره ی ایران عصر قاجار توسط سیاحان اروپایی در قالب سفرنامه ها نگاشته شده اند. تغییرات در عصر قاجار به واسطه ی ارتباطات تنگاتنگ دربار ایران با اروپائیان به سرعت پیش می‌رفت. به همین دلیل تاریخ ایران در برخورد با فرهنگ اروپایی و ورود دانش های نوین مرحله ی تازه ای را در عصر قاجار آغاز کرد؛ سفرنامه های نگارش یافته در این عصر از این حیث از جایگاه ویژه ای برخوردارند. سفرنامه ی حاضر نیز از جمله سفرنامه های مهم دوره ی قاجار به شمار می رود که توسط پزشکی به نام اوئیلز به نگارش در آمده است.

موارد مطرح شده در سفرنامه ی اوئیلز به موضوعات زیر دسته بندی شده است:

- ویژگی های دربار و درباریان جامعه ی ایران

- مجازات و نحوه ی اجرای آن ها و وضعیت زندان ها و زندانیان

سفرنامه ها از مهم‌ترین منابع تاریخی و مردم شناسی هستند که می توانند آشکار کننده ی بخش های مبهم از تاریخ باشند. بسیاری از پژوهش های فرهنگی درباره ی ایران عصر قاجار توسط سیاحان اروپایی در قالب سفرنامه ها نگاشته شده اند. تغییرات در عصر قاجار به واسطه ی ارتباطات تنگاتنگ دربار ایران با اروپائیان به سرعت پیش می‌رفت. به همین دلیل تاریخ ایران در برخورد با فرهنگ اروپایی و ورود دانش های نوین مرحله ی تازه ای را در عصر قاجار آغاز کرد؛ سفرنامه های نگارش یافته در این عصر از این حیث از جایگاه ویژه ای برخوردارند.

اروپائیان بر اساس دلایل مختلف مانند انگیزه های سیاسی، سیاحت و ماجراجویی، تجارت و بازرگانی و انگیزه های اعتقادی و مذهبی، زبان شناسی و تحقیقات علمی به سیر و سیاحت در ایران می پرداختند. تعداد سیاحانی که در دوره های تاریخی مختلف به ایران آمده اند متفاوت است؛ در دوره ی قاجار 48 نفر و در دوره ی پهلوی 12 نفر، در دوره ی صفویه 3 نفر و در دوره ی زندیه تنها یک نفر به ایران آمده اند. ورود تعداد زیاد سیاحان به ایران در عصر قاجار حائز اهمیت است. سیاحان اروپایی علاوه بر مأموریت های پنهان سیاسی خود، وظیفه ی ایجاد روابط تجاری و همچنین اطلاعات منحصر به فردی درباره ی اوضاع جغرافیایی، تاریخی، اجتماعی و اقتصادی ایران ارائه می دادند و این گزارش ها در قالب سفرنامه، بعدها در سیاست گذاری دولت های اروپایی نسبت به ایران مورد استفاده قرار می گرفت. این سفرنامه ها اطلاعات ارزنده ای درباره ی شهرها و اوضاع جغرافیایی و اقتصادی و فرهنگی ارائه می دادند. سفرنامه ی حاضر نیز از جمله سفرنامه های مهم دوره ی قاجار به شمار می رود که توسط پزشکی به نام اوئیلز به نگارش در آمده است. تنها منبعی که دکتر اوئیلز را معرفی می کند همین اثر خود اوست. وی تحت عنوان پزشک، هم زمان با پادشاهی ناصرالدین شاه و ولی عهدی مظفرالدین میرزا وارد جامعه ی ایران شد و پس از مراجعت به کشور خود، مشاهدات و شنیده های خویش را در سال 1305 در قالب سفرنامه نگاشته و در لندن به چاپ رسانید.<ref> [https://historylib.com/books/2582 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>