۱۰۲٬۳۳۵
ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'می شود' به 'میشود') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ت های ' به 'تهای ') |
||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''دو رساله دربارهی فتوت و تصوف در طریقتهای صفویه و رفاعیه''' تألیف مهران افشاری؛ کتاب پیش رو شامل دو رساله دربارهی طریقت صفویه یعنی اعقاب شاه اسماعیل اول و طریقت رفاعیه یعنی پیروان احمدرفاعی است. این رساله ها تأثیرپذیری | '''دو رساله دربارهی فتوت و تصوف در طریقتهای صفویه و رفاعیه''' تألیف مهران افشاری؛ کتاب پیش رو شامل دو رساله دربارهی طریقت صفویه یعنی اعقاب شاه اسماعیل اول و طریقت رفاعیه یعنی پیروان احمدرفاعی است. این رساله ها تأثیرپذیری طریقتهای صفویه و رفاعیه را از فتوت و قلندری نشان می دهند. این کتاب منبعی مهم برای تحقیق در تاریخ عرفان و تصوف و همچنین تاریخ اجتماعی تواند بود. | ||
==گزارش کتاب== | ==گزارش کتاب== | ||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
رساله در طریقت رفاعیه هم در نوع خود بی نظیر است که بر اساس نسخه ای خطی و ناشناخته محفوظ در کتابخانهی مرکزی دانشگاه تهران تصحیح شده است و نخستین رسالهی فارسی از پیروان سید احمد رفاعی (درگذشت: 578ق) است که در ایران منتشر میشود. بخش سوم تعلیقات و توضیحات نویسنده دربارهی برخی از مطالب، اعلام، تعبیرات و مصطلحات دو رسالهی طریقت صفویه و طریقت رفاعیه است که موارد توضیح داده شده در متن رساله ها با عدد درون قلاب، مشخص گردیده است و خواننده می تواند بر اساس آن عددها توضیحات را در بخش تعلیقات بیابد. | رساله در طریقت رفاعیه هم در نوع خود بی نظیر است که بر اساس نسخه ای خطی و ناشناخته محفوظ در کتابخانهی مرکزی دانشگاه تهران تصحیح شده است و نخستین رسالهی فارسی از پیروان سید احمد رفاعی (درگذشت: 578ق) است که در ایران منتشر میشود. بخش سوم تعلیقات و توضیحات نویسنده دربارهی برخی از مطالب، اعلام، تعبیرات و مصطلحات دو رسالهی طریقت صفویه و طریقت رفاعیه است که موارد توضیح داده شده در متن رساله ها با عدد درون قلاب، مشخص گردیده است و خواننده می تواند بر اساس آن عددها توضیحات را در بخش تعلیقات بیابد. | ||
به عقیدهی پژوهشگر این رساله هرچه زمان بیش تر می گذرد و آشنایی با منابع دست نوشتهی ناشناخته دربارهی تصوف بیش تر میشود، درستی این نظریه که همانا تصوف از سدههای دهم و یازدهم به بعد سخت از آیین قلندری و به تبع آن از فتوت متأثر شده است، بیش از پیش به ثبوت می رسد. به گونه ای که باید گفت بیش تر | به عقیدهی پژوهشگر این رساله هرچه زمان بیش تر می گذرد و آشنایی با منابع دست نوشتهی ناشناخته دربارهی تصوف بیش تر میشود، درستی این نظریه که همانا تصوف از سدههای دهم و یازدهم به بعد سخت از آیین قلندری و به تبع آن از فتوت متأثر شده است، بیش از پیش به ثبوت می رسد. به گونه ای که باید گفت بیش تر طریقتهای صوفیان، امروزه از فتوت و قلندری تأثیر پذیرفته اند. دربارهی اینکه فتوت و ارتباط آن با تصوف چیست و آیین قلندری چگونه از فتوت پدید آمده است؛ در آثار پیشین نویسنده بارها سخن به میان آمده است. | ||
به هر تقدیر کتابچهی حاضر در راستای همان چاپ و نشر رسالههای فتوت و قلندری است که تاکنون نویسنده انجام داده است و تأثیرپذریری دو طریقت صفویه و رفاعیه را از فتوت و قلندری به روشنی نشان می دهد. طرفه آنکه هردو رساله با بحث دربارهی هشت مقام آغاز گردیده است که نمونههای آن را در فتوت نامه ها و رسائل خاکساریه می توان ملاحظه کرد. رسالهی نخست که دربارهی صفویه است، به صراحت تشیع را مذهب برحق می داند و ماجرای غدیرخم را به همان صورت افسانه آمیز که در فتوت نامههای آمده است، شرح می دهد و آن ماجرای تاریخی را به افسانهی کمر بستن پیامبر (ص) امیرالمؤمنین علی (ع) را، و کمربستن علی (ع) هفده تن را که نخستین آنان سلمان فارسی است، پیوند می دهد. نویسندهی رساله، دوازده امام شیعیان را نام می برد و می کوشد بین مشایخ تصوف و ائمهی اطهار (ع) ارتباط و پیوند برقرار کند. رساله حال و هوای دوران صفویه را دارد و قویا پادشاهان و سادات صفوی را تکریم می کند. | به هر تقدیر کتابچهی حاضر در راستای همان چاپ و نشر رسالههای فتوت و قلندری است که تاکنون نویسنده انجام داده است و تأثیرپذریری دو طریقت صفویه و رفاعیه را از فتوت و قلندری به روشنی نشان می دهد. طرفه آنکه هردو رساله با بحث دربارهی هشت مقام آغاز گردیده است که نمونههای آن را در فتوت نامه ها و رسائل خاکساریه می توان ملاحظه کرد. رسالهی نخست که دربارهی صفویه است، به صراحت تشیع را مذهب برحق می داند و ماجرای غدیرخم را به همان صورت افسانه آمیز که در فتوت نامههای آمده است، شرح می دهد و آن ماجرای تاریخی را به افسانهی کمر بستن پیامبر (ص) امیرالمؤمنین علی (ع) را، و کمربستن علی (ع) هفده تن را که نخستین آنان سلمان فارسی است، پیوند می دهد. نویسندهی رساله، دوازده امام شیعیان را نام می برد و می کوشد بین مشایخ تصوف و ائمهی اطهار (ع) ارتباط و پیوند برقرار کند. رساله حال و هوای دوران صفویه را دارد و قویا پادشاهان و سادات صفوی را تکریم می کند. | ||
رسالهی دوم به صراحت می گوید که دربارهی طریقت رفاعیه است که برخلاف صفویه در ایران به سر نمی برده اند، بلکه در سرزمین های مجاور ایران از جمله عراق و ترکیه فعال بوده اند و هنوز هم هستند. در این رساله به جای سادات صفوی با سادات رفاعی سروکار داریم. بیش تر مباحث این رساله همان سخنان مندرج در فتوت نامه ها و رسالههای قلندری است و مشحون از اصطلاحات اهل فتوت و قلندریه. بر اساس تأثیر پذیری رفاعیه از فتوت و قلندری، تمایل به تشیع در این رساله هم بیش و کم نمودار است. اما تردیدی نیست که نویسندهی رساله خود سنی مذهب بوده است، زیرا برای امیرالمؤمنین علی (ع) تعبیرات رضی الله عنه و یا کرم الله وجهه را به جای علیه السلام به کار برده است. به هر تقدیر، این هردو رساله منابعی هستند ارزشمند برای پژوهشگران تاریخ اجتماعی و مطالعات دربارهی تصوف و | رسالهی دوم به صراحت می گوید که دربارهی طریقت رفاعیه است که برخلاف صفویه در ایران به سر نمی برده اند، بلکه در سرزمین های مجاور ایران از جمله عراق و ترکیه فعال بوده اند و هنوز هم هستند. در این رساله به جای سادات صفوی با سادات رفاعی سروکار داریم. بیش تر مباحث این رساله همان سخنان مندرج در فتوت نامه ها و رسالههای قلندری است و مشحون از اصطلاحات اهل فتوت و قلندریه. بر اساس تأثیر پذیری رفاعیه از فتوت و قلندری، تمایل به تشیع در این رساله هم بیش و کم نمودار است. اما تردیدی نیست که نویسندهی رساله خود سنی مذهب بوده است، زیرا برای امیرالمؤمنین علی (ع) تعبیرات رضی الله عنه و یا کرم الله وجهه را به جای علیه السلام به کار برده است. به هر تقدیر، این هردو رساله منابعی هستند ارزشمند برای پژوهشگران تاریخ اجتماعی و مطالعات دربارهی تصوف و طریقتهای صوفیان.<ref> [https://historylib.com/books/2677 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == |