۱۰۲٬۳۳۵
ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) (صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NURدو رساله دربارهی فتوت و تصوف در طریقتهای صفویه و رفاعیهJ1.jpg | عنوان =دو رساله دربارهی فتوت و تصوف در طریقتهای صفویه و رفاعیه | عنوانهای دیگر = |پدیدآورندگان | پدیدآوران = افشاری، مهران (نویسنده) |زبان | زبان...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ه ی ' به 'هی ') |
||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''دو رساله دربارهی فتوت و تصوف در طریقتهای صفویه و رفاعیه''' تألیف مهران افشاری؛ کتاب پیش رو شامل دو رساله | '''دو رساله دربارهی فتوت و تصوف در طریقتهای صفویه و رفاعیه''' تألیف مهران افشاری؛ کتاب پیش رو شامل دو رساله دربارهی طریقت صفویه یعنی اعقاب شاه اسماعیل اول و طریقت رفاعیه یعنی پیروان احمدرفاعی است. این رساله ها تأثیرپذیری طریقت های صفویه و رفاعیه را از فتوت و قلندری نشان می دهند. این کتاب منبعی مهم برای تحقیق در تاریخ عرفان و تصوف و همچنین تاریخ اجتماعی تواند بود. | ||
==گزارش کتاب== | ==گزارش کتاب== | ||
این دفتر | این دفتر دربردارندهی سه بخش است. بخش نخست رساله در طریقت صفویه، بخش دوم رساله در طریقت رفاعیه و بخش سوم تعلیقات و توضیحات است. رساله در طریقت صفویه بر اساس نسخهی خطی منحصر به فردی تصحیح شده که زمانی به مرحوم استاد عبدالعظیم خان قریب گرکانی تعلق داشته است. این رساله طریقت تصوف صفویان یعنی اعقاب شاه اسماعیل اول (درگذشت:930 ق) را می شناساند و نکته هایی بس مهم و بی نظیر را دربارهی تصوف و تشیع صفویان در بردارد که تاکنون از نظر پژوهشگران پوشیده مانده بوده است. | ||
رساله در طریقت رفاعیه هم در نوع خود بی نظیر است که بر اساس نسخه ای خطی و ناشناخته محفوظ در | رساله در طریقت رفاعیه هم در نوع خود بی نظیر است که بر اساس نسخه ای خطی و ناشناخته محفوظ در کتابخانهی مرکزی دانشگاه تهران تصحیح شده است و نخستین رسالهی فارسی از پیروان سید احمد رفاعی (درگذشت: 578ق) است که در ایران منتشر می شود. بخش سوم تعلیقات و توضیحات نویسنده دربارهی برخی از مطالب، اعلام، تعبیرات و مصطلحات دو رسالهی طریقت صفویه و طریقت رفاعیه است که موارد توضیح داده شده در متن رساله ها با عدد درون قلاب، مشخص گردیده است و خواننده می تواند بر اساس آن عددها توضیحات را در بخش تعلیقات بیابد. | ||
به | به عقیدهی پژوهشگر این رساله هرچه زمان بیش تر می گذرد و آشنایی با منابع دست نوشتهی ناشناخته دربارهی تصوف بیش تر می شود، درستی این نظریه که همانا تصوف از سده های دهم و یازدهم به بعد سخت از آیین قلندری و به تبع آن از فتوت متأثر شده است، بیش از پیش به ثبوت می رسد. به گونه ای که باید گفت بیش تر طریقت های صوفیان، امروزه از فتوت و قلندری تأثیر پذیرفته اند. دربارهی اینکه فتوت و ارتباط آن با تصوف چیست و آیین قلندری چگونه از فتوت پدید آمده است؛ در آثار پیشین نویسنده بارها سخن به میان آمده است. | ||
به هر تقدیر | به هر تقدیر کتابچهی حاضر در راستای همان چاپ و نشر رساله های فتوت و قلندری است که تاکنون نویسنده انجام داده است و تأثیرپذریری دو طریقت صفویه و رفاعیه را از فتوت و قلندری به روشنی نشان می دهد. طرفه آنکه هردو رساله با بحث دربارهی هشت مقام آغاز گردیده است که نمونه های آن را در فتوت نامه ها و رسائل خاکساریه می توان ملاحظه کرد. رسالهی نخست که دربارهی صفویه است، به صراحت تشیع را مذهب برحق می داند و ماجرای غدیرخم را به همان صورت افسانه آمیز که در فتوت نامه های آمده است، شرح می دهد و آن ماجرای تاریخی را به افسانهی کمر بستن پیامبر (ص) امیرالمؤمنین علی (ع) را، و کمربستن علی (ع) هفده تن را که نخستین آنان سلمان فارسی است، پیوند می دهد. نویسندهی رساله، دوازده امام شیعیان را نام می برد و می کوشد بین مشایخ تصوف و ائمهی اطهار (ع) ارتباط و پیوند برقرار کند. رساله حال و هوای دوران صفویه را دارد و قویا پادشاهان و سادات صفوی را تکریم می کند. | ||
رسالهی دوم به صراحت می گوید که دربارهی طریقت رفاعیه است که برخلاف صفویه در ایران به سر نمی برده اند، بلکه در سرزمین های مجاور ایران از جمله عراق و ترکیه فعال بوده اند و هنوز هم هستند. در این رساله به جای سادات صفوی با سادات رفاعی سروکار داریم. بیش تر مباحث این رساله همان سخنان مندرج در فتوت نامه ها و رساله های قلندری است و مشحون از اصطلاحات اهل فتوت و قلندریه. بر اساس تأثیر پذیری رفاعیه از فتوت و قلندری، تمایل به تشیع در این رساله هم بیش و کم نمودار است. اما تردیدی نیست که نویسندهی رساله خود سنی مذهب بوده است، زیرا برای امیرالمؤمنین علی (ع) تعبیرات رضی الله عنه و یا کرم الله وجهه را به جای علیه السلام به کار برده است. به هر تقدیر، این هردو رساله منابعی هستند ارزشمند برای پژوهشگران تاریخ اجتماعی و مطالعات دربارهی تصوف و طریقت های صوفیان.<ref> [https://historylib.com/books/2677 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref> | |||
==پانويس == | ==پانويس == |