حسن التعهد في أحاديث التسمية في التشهد: تفاوت میان نسخه‌ها

'''حسن التعهد في أحاديث التسمية في التشهد'''، اثر جلال‌الدین سیوطی (متوفی 911ق)، رساله‌ای است کوچک و مختصر پیرامون روایاتی که صحت تسمیه (بسم الله و بالله و...) را در ابتدای تشهد، تأیید می‌کنند. این کتاب با تحقیق احمد عبدالله باجور منتشر شده است.

تألیفات فراوانی به سیوطی نسبت داده شده است که بسیاری از آنها، نوشته او نیست، اما شواهدی چند، صحت انتساب این اثر به او را تأیید می‌کند که عبارتند از: ذکر آن توسط نویسندگان «كشف الظنون»، «هدية العارفین» و «عقود الجواهر» در زمره آثار سیوطی، وجود نسخه‌ای از آن در دارالکتب المصریه و وضوح اسم کتاب در نسخه خطی آن<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص9</ref>.

موضوع احادیث مندرج در کتاب که هشت عدد می‌باشد، همگی حول آغاز تشهد با تسمیه است. این در حالی است که اکثر علمای اهل سنت، معتقدند که گفتن بسمله در تشهد مطلوب نبوده و شافعی نیز به دلیل عدم ثبوت آن در روایات، آن را ذکر نکرده است و ابوحامد بسمله را فقط از حضرت علی(ع) و ابن عمر نقل نموده و هیچ فقیه دیگری آن را نقل نکرده است<ref>ر.ک: همان، ص12</ref>.

در خاتمه کتاب، صحیح‌ترین صیغه‌های تشهد که در کتب سنت آمده، با توضیح و اشاره به آن حدیثی که ثبوتش بیشتر است (حدیث ابن مسعود) و آن حدیثی که لفظ و موافقتش با قرآن فزون‌تر است (حدیث ابن عباس)، ذکر گردیده است<ref>ر.ک: همان، ص12- 13</ref>. این در حالی است که مسلمان هر تشهدی را که بگوید، کافی است، هرچند صیغه بعضی از روایات با هم فرق داشته باشد و این امر چنان‌که بیهقی در «السنن الكبری» (كتاب الصلاة) باب «التوسع في الأخذ بجميع ما روينا في التشهد...»، نقل نموده، ضرری ندارد<ref>ر.ک: همان، ص12</ref>.

سیوطی فقط به ذکر روایات همراه با سلسله راویان آنها اکتفا نموده و توضیح یا تشریح خاصی برای آنها، ارائه نکرده است.