۱۰۶٬۲۷۵
ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (Hbaghizadeh صفحهٔ تمیم بن ابی را بدون برجایگذاشتن تغییرمسیر به ابن مقبل، تمیم بن ابی منتقل کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
}} | }} | ||
'''تَمیمِ بْنِ اُبَیِّ بْنِ مُقْبِلِ عَجْلانی'''، '''ابوکعب'''(یا ابوحُره)(د نیمۀ سدۀ 1ق/7م)، شاعر مخضرم عرب، از اصل قیس بن عیلان. | |||
تَمیمِ بْنِ اُبَیِّ بْنِ مُقْبِلِ | |||
==زندگینامه== | ==زندگینامه== | ||
خط ۱۰۴: | خط ۱۰۳: | ||
==اشعار== | ==اشعار== | ||
شعر تمیم: پیرامون استعداد شعری و ارزیابی سرودههای این شاعر، داوریهای موافق و مخالف و گاه سطحی بسیار است. مثلاً ابن سلام جمحی(د 231ق) وی را شاعری برجسته و نیکو خوانده، و در طبقۀ پنجم شاعران جاهلی نهاده است، اما سزگین این طبقهبندی را نادرست میداند. اصمعی او را از شاعران طراز اول عرب نمیداند؛ اما به عکس گویند که اخطل(د ح 92ق) وی را شاعرترین شاعران میپنداشته است. | شعر تمیم: پیرامون استعداد شعری و ارزیابی سرودههای این شاعر، داوریهای موافق و مخالف و گاه سطحی بسیار است. مثلاً [[جمحی، محمد بن سلام|ابن سلام جمحی]](د 231ق) وی را شاعری برجسته و نیکو خوانده، و در طبقۀ پنجم شاعران جاهلی نهاده است، اما [[سزگین، فؤاد|سزگین]] این طبقهبندی را نادرست میداند. [[اصمعی، عبدالملک بن قریب|اصمعی]] او را از شاعران طراز اول عرب نمیداند؛ اما به عکس گویند که [[اخطل، غیاث بن غوث|اخطل]](د ح 92ق) وی را شاعرترین شاعران میپنداشته است. | ||
بیگمان در اشعار تمیم هیچ قصیدهای یافت نمیشود که بتوان قاطعانه از صحت آن به همان شکل که نقل شده، اطمینان داشت؛ با این حال، کتابهای لغت و ادب عرب چون | بیگمان در اشعار تمیم هیچ قصیدهای یافت نمیشود که بتوان قاطعانه از صحت آن به همان شکل که نقل شده، اطمینان داشت؛ با این حال، کتابهای لغت و ادب عرب چون [[جمهرة اللغة|جمهرة اللغه]] [[ابن درید، محمد بن حسن|ابن درید]]، [[لسان العرب]] [[ابن منظور، محمد بن مکرم|ابن منظور]]، [[خزانة الأدب و لب لباب لسان العرب|خزانة الادب]] [[بغدادی، عبدالقادر بن عمر|بغدادی]] و جز آن مشتمل بر شواهدی از شعر وی در مسائل لغوی است. اشعار او توسط گروهی از لغویان مشهور چون [[شیبانی، اسحاق بن مرار|ابوعمرو شیبانی]]، [[اصمعی، عبدالملک بن قریب|اصمعی]]، [[ابن سکیت، یعقوب بن اسحاق|ابن سکیت]] و طوسی گردآمده است. آنگاه ابوعبدالله محمد بن مُعَلَی ازدی در سدۀ 3 ق دیوان او را شرح کرد؛ سپس [[قالی، اسماعیل بن قاسم|ابوعلی قالی]](د 356ق) آن را به اندلس برد. در 1381ق/ 1962م عزت حسن به چاپ دیوان در دمشق همت گماشت. [[احمد توریک]] هم در آنکارا (1386ق/1967م) و مجید طواد(همراه با شرح) در بیروت (1418ق/ 1998م) آن را منتشر کردند. | ||
وصف، فخر و غزل، مضامین اصلی شعر تمیم است. وی در اشعار خود به توصیف بادیه، اشیاء و حیوانات محیط پیرامون خویش میپردازد؛ همچنین شجاعت، کرم، امانتداری، میگساری، قمار، اقتدار و چیرگی قبیلۀ خود را میستاید و بدان ویژگیها مباهات میکند. شهرت اصلی او در وصف قِدْح(= تیرقمار) است و ذکر قدح وی مَثَل گشته است. قصائدش غالباً با نسیب آغاز میشود، اما این مقدمهها معمولاً تصنعی و متکلف است و از عشقی سرکش یا عاطفهای راستین سرچشمه نمیگیرد. یادکرد دهماء و توصیف وی در دیوان بسیار است. | وصف، فخر و غزل، مضامین اصلی شعر تمیم است. وی در اشعار خود به توصیف بادیه، اشیاء و حیوانات محیط پیرامون خویش میپردازد؛ همچنین شجاعت، کرم، امانتداری، میگساری، قمار، اقتدار و چیرگی قبیلۀ خود را میستاید و بدان ویژگیها مباهات میکند. شهرت اصلی او در وصف قِدْح(= تیرقمار) است و ذکر قدح وی مَثَل گشته است. قصائدش غالباً با نسیب آغاز میشود، اما این مقدمهها معمولاً تصنعی و متکلف است و از عشقی سرکش یا عاطفهای راستین سرچشمه نمیگیرد. یادکرد دهماء و توصیف وی در دیوان بسیار است. |