۱۰۶٬۳۳۱
ویرایش
تئوفراستوس: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ــ' به 'ـ'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'دائرهالمعارف' به 'دائرةالمعارف') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ــ' به 'ـ') |
||
| خط ۱۵۵: | خط ۱۵۵: | ||
در ترجمۀ عربی رسالۀ آثار علوی تئوفراستوس موجود در کتابخانۀ رامپور هند که سزگین آن را چاپ کرده، این بخش‌ها آمده است: علل رعد، علل برق، صاعقه، تشکیل ابر، ریزش‌های آسمانی و چگونگی آنها، شبنم، باد، هالۀ ماه و زلزله. | در ترجمۀ عربی رسالۀ آثار علوی تئوفراستوس موجود در کتابخانۀ رامپور هند که سزگین آن را چاپ کرده، این بخش‌ها آمده است: علل رعد، علل برق، صاعقه، تشکیل ابر، ریزش‌های آسمانی و چگونگی آنها، شبنم، باد، هالۀ ماه و زلزله. | ||
از میان مطالب این رساله می‌توان به نظر تئوفراستوس دربارۀ تشکیل هالۀ ماه اشاره کرد که حسن بن بهلول پس از بیان بخشی از آن بر آن ایراد گرفته است. اشتاینمتز این تعبیر غریب از نظر تئوفراستوس را حاصل کج‌فهمی مترجم عرب دانسته است. حسن بن سوار نیز همین مطلب را از تئوفراستوس نقل کرده است. به نقل حسن بن بهلول، تئوفراستوس می‌گوید: اگر هوا غلیظ و پر از بخار شود، بر اثر نور ماه حرکتی موجی در آن ایجاد می‌شود | از میان مطالب این رساله می‌توان به نظر تئوفراستوس دربارۀ تشکیل هالۀ ماه اشاره کرد که حسن بن بهلول پس از بیان بخشی از آن بر آن ایراد گرفته است. اشتاینمتز این تعبیر غریب از نظر تئوفراستوس را حاصل کج‌فهمی مترجم عرب دانسته است. حسن بن سوار نیز همین مطلب را از تئوفراستوس نقل کرده است. به نقل حسن بن بهلول، تئوفراستوس می‌گوید: اگر هوا غلیظ و پر از بخار شود، بر اثر نور ماه حرکتی موجی در آن ایجاد می‌شود ـ این حرکت موجی در کتاب الدلائلْ مستدیر ذکر شده است ـ چراکه پرتو ماه پس از برخورد به هوای غلیظ، محلی را که نزدیک ماه است، لطیف می‌کند و هنگامی که این ناحیه لطیف شود، غلظت هوای اطراف آن بیشتر می‌شود و از این‌رو هوای اطراف دایره‌وار دیده می‌شود، همچنان‌که وقتی کسی با نی به خاک بدمد، غبار در جایی که بدان دمیده شده، روبیده می‌شود و در پیرامون آن دایره‌ای پدید می‌آید. | ||
آثار دیگری نیز در معادن و کانی‌شناسی به تئوفراستوس منسوب است که در منابع عربی بدانها اشاره نگردیده، و گویا به عربی ترجمه نشده، و نزد دانشمندان مسلمان شناخته نبوده است. | آثار دیگری نیز در معادن و کانی‌شناسی به تئوفراستوس منسوب است که در منابع عربی بدانها اشاره نگردیده، و گویا به عربی ترجمه نشده، و نزد دانشمندان مسلمان شناخته نبوده است. | ||
| خط ۱۶۱: | خط ۱۶۱: | ||
== تأثیر در فلسفۀ اسلامی== | == تأثیر در فلسفۀ اسلامی== | ||
تأثیر تئوفراستوس در فلسفۀ اسلامی: در فلسفۀ اسلامی تئوفراستوس را جانشین ارسطو می‌انگاشتند و در بسیاری از سرگذشت‌نامه‌ها وی را از نزدیکان نسبی و نیز در زمرۀ اوصیای ارسطو خوانده‌اند. در آثار فیلسوفان اسلامی در مواردی به آموزه‌های منطقی و طبیعی تئوفراستوس اشاره‌هایی شده است، اما نظریات وی آن‌گونه که از اندیشه‌های ارسطو، اسکندر افرودیسی، پلوتینوس و فرفوریوس یاد می‌شود، بررسی نشده است. ابونصر فارابی کتاب الموجبه و السالبه را که اثری در منطق است، به تئوفراستوس نسبت داده، و در بحث از قیاس شرطی نیز به وی اشاره کرده است. بسیاری از حکمای اسلامی | تأثیر تئوفراستوس در فلسفۀ اسلامی: در فلسفۀ اسلامی تئوفراستوس را جانشین ارسطو می‌انگاشتند و در بسیاری از سرگذشت‌نامه‌ها وی را از نزدیکان نسبی و نیز در زمرۀ اوصیای ارسطو خوانده‌اند. در آثار فیلسوفان اسلامی در مواردی به آموزه‌های منطقی و طبیعی تئوفراستوس اشاره‌هایی شده است، اما نظریات وی آن‌گونه که از اندیشه‌های ارسطو، اسکندر افرودیسی، پلوتینوس و فرفوریوس یاد می‌شود، بررسی نشده است. ابونصر فارابی کتاب الموجبه و السالبه را که اثری در منطق است، به تئوفراستوس نسبت داده، و در بحث از قیاس شرطی نیز به وی اشاره کرده است. بسیاری از حکمای اسلامی ـ مانند محمد بن زکریای رازی در بحث از انتقاد تئوفراستوس از ارسطو و نیز اشاره به کتاب وی در باب گیاهان، ابن سینا در بحث از جهت قضایا، بیرونی در بحث از ویژگی اجسام، ابن باجه در بحث از حرکت و ابن‌رشد از عقل هیولانی، نیز در موارد بسیاری در بحث‌های منطقی ـ از او یاد کرده‌اند. صدرالدین شیرازی در حدوث العالم او را شاگرد افلاطون انگاشته، و ابوسلیمان سجستانی عبارت «الآلهه لاتتحرک» را به وی منسوب دانسته، و گُزیدگی و پرمعنایی آن را دلیل بزرگی مقام وی در علم شمرده است. | ||
==منابع آثار وی== | ==منابع آثار وی== | ||