۸۶٬۰۴۶
ویرایش
ابن مقسم، ابوبکر محمد بن حسن بن یعقوب عطار: تفاوت میان نسخه‌ها
ابن مقسم، ابوبکر محمد بن حسن بن یعقوب عطار (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۹ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۱۰
، ۱۹ نوامبر ۲۰۲۳بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
}} | }} | ||
''' ابن مِقْسَم، ابوبکر محمد بن حسن بن یعقوب عَطّار ''' (265- 8 | ''' ابن مِقْسَم، ابوبکر محمد بن حسن بن یعقوب عَطّار ''' (265- 8 ربیع‌الآخر 354ق/879 -13 آوریل 965م)، مقری، مفسر، محدث و نحوی‌ِ بغدادی. | ||
==جایگاه علمی== | ==جایگاه علمی== | ||
جدّ اعلای او مقسم از مصاحبان ابن عباس بود. خطیب بغدادی او را ثقه و یکى از آگاه‌ترین مردم به مکتب نحو کوفى و داناترین ایشان به قرائات معرفى کرده و کتاب الانوارِ او را در تفسیر مورد تمجید قرار داده است. فیروزآبادی نام او را در شمار پیشوایان لغت آورده و ذهبى در سیر او را شیخ القُرّاء خوانده است. | جدّ اعلای او مقسم از مصاحبان [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] بود. [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]] او را ثقه و یکى از آگاه‌ترین مردم به مکتب نحو کوفى و داناترین ایشان به قرائات معرفى کرده و کتاب الانوارِ او را در تفسیر مورد تمجید قرار داده است. [[فیروزآبادی، محمد بن یعقوب|فیروزآبادی]] نام او را در شمار پیشوایان لغت آورده و [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبى]] در سیر او را شیخ القُرّاء خوانده است. | ||
==اساتید، مشایخ== | ==اساتید، مشایخ== | ||
ابن مقسم ادب را از ثعلب فراگرفت و در قرائت از عباس بن فضل رازی و جمعى دیگر استفاده برد. همچنین از محمد بن عثمان بن ابى | ابن مقسم ادب را از ثعلب فراگرفت و در قرائت از عباس بن فضل رازی و جمعى دیگر استفاده برد. همچنین از [[محمد بن عثمان بن ابى شیبه]]، محمد بن محمد بن سلیمان باغندی، ابومسلم کجّى و دیگران روایت کرد. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
== قرائت قرآن در نماز== | == قرائت قرآن در نماز== | ||
خرده‌ای که بر او گرفتند این بود که در قرائت قرآن در نماز و غیر آن بر این باور بود که مى‌توان هر قرائتى را انتخاب کرد، به شرط اینکه با رسم مصحف موافق و از لحاظ لغت و ادب عرب توجیه‌پذیر باشد. اما به گفته ابوحیان ابن مقسم قرائتى از خود نساخته و هرچه قرائت کرده براساس روایت و حجت بوده است. شیوع این نظر ابن مقسم، اهل علم را برضد او برانگیخت و در 322ق/934م به فرمان خلیفه القاهر بالله، ابن مجاهد بغدادی و چند تن از قضات با وی مناظره کردند و او را به توبه واداشتند و کتاب‌هایش را سوزاندند. ابوبکر ابن مجاهد (د 324ق) از خلیفه خواست تا از تأدیب او درگذرد که مورد قبول افتاد، ولى ابن مقسم پس از مرگ ابن مجاهد همچنان روش خود را دنبال کرد. | خرده‌ای که بر او گرفتند این بود که در قرائت قرآن در نماز و غیر آن بر این باور بود که مى‌توان هر قرائتى را انتخاب کرد، به شرط اینکه با رسم مصحف موافق و از لحاظ لغت و ادب عرب توجیه‌پذیر باشد. اما به گفته ابوحیان ابن مقسم قرائتى از خود نساخته و هرچه قرائت کرده براساس روایت و حجت بوده است. شیوع این نظر ابن مقسم، اهل علم را برضد او برانگیخت و در 322ق/934م به فرمان خلیفه القاهر بالله، [[ابن مجاهد، احمد بن موسی|ابن مجاهد بغدادی]] و چند تن از قضات با وی مناظره کردند و او را به توبه واداشتند و کتاب‌هایش را سوزاندند. ابوبکر ابن مجاهد (د 324ق) از خلیفه خواست تا از تأدیب او درگذرد که مورد قبول افتاد، ولى ابن مقسم پس از مرگ ابن مجاهد همچنان روش خود را دنبال کرد. | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
از آثار ابن مقسم: | از آثار ابن مقسم: | ||
1- | 1-الانوار فى تفسیر القرآن، | ||
به صورت خطى در کتابخانه رامپور نگهداری مى‌شود؛ | به صورت خطى در کتابخانه رامپور نگهداری مى‌شود؛ | ||
2- | 2-جزءٌ فیه من حدیث ابن مقسم عن شیوخه، | ||
در دارالکتب مصر نگهداری مى‌شود؛ | در دارالکتب مصر نگهداری مى‌شود؛ | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
از دیگر آثار او: | از دیگر آثار او: | ||
3- احتجاج القراءات، | 3-احتجاج القراءات، | ||
4- اختیاره فى القراءات، | 4-اختیاره فى القراءات، | ||
5- الانتصار لقُرّاء الامصار، | 5-الانتصار لقُرّاء الامصار، | ||
6- السبعه الاوسط، | 6-السبعه الاوسط، | ||
7- السبعه بعللها الکبیر، | 7-السبعه بعللها الکبیر، | ||
8- اللطائف فى جمع هجاء المصاحف، | 8-اللطائف فى جمع هجاء المصاحف، | ||
9- المدخل الى علم الشعر، | 9-المدخل الى علم الشعر، | ||
10- المذکر و المؤنث، | 10-المذکر و المؤنث، | ||
11- المقصور و الممدود، | 11-المقصور و الممدود، | ||
12- کتابى در نحو، | 12-کتابى در نحو، | ||
13- ردیه‌ای بر معتزله، | 13-ردیه‌ای بر معتزله، | ||
قابل ذکر است<ref>سلیم، عبدالامیر، ج4، ص661</ref>. | قابل ذکر است<ref>سلیم، عبدالامیر، ج4، ص661</ref>. | ||